زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های نجیب محفوظ

زندگینامه نجیب محفوظ

نجیب محفوظ (Naguib Mahfouz)، با نام کامل نَجیب مَحفوظ عبدالعزیز ابراهیم احمد الباشا، در 11 دسامبر 1911 در قاهره به دنیا آمد. خانواده‌ی او کارمند و از طبقه‌ی متوسط جامعه بودند. نجیب محفوظ هفتمین و آخرین فرزند خانواده بود.

نجیب محفوظ دوران کودکی خود را در محلات سنتی و سپس در محله‌های مدرن قاهره گذراند و با چالش‌های سیاسی و فرهنگی آن زمان مصر بزرگ شد. انقلاب سال 1919 مصر تأثیر عمیقی بر نجیب محفوظ گذاشت. او بعدها در خاطراتش به این مسئله اشاره می‌کند که آن زمان در حالی که تنها هفت سال داشت، می‌توانست از پنجره‌ی خانه‌شان سربازان انگلیسی را ببیند که به هر طرف شلیک می‌کردند.

در سال‌های اولیه‌ی زندگی، نجیب محفوظ علاقه‌ی زیادی به مطالعه نشان داد و اغلب وقت خود را با مطالعه‌ی آثار نویسندگانی همچون حافظ نجیب، طه حسین و سلامه موسی می‌گذراند.

پس از پایان تحصیلات اولیه، نجیب محفوظ در سال 1930 در دانشگاه مصر پذیرفته شد و تا سال 1934 در رشته‌ی فلسفه در این دانشگاه تحصیل کرد. در طول سال‌های تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد بود که نجیب محفوظ دریافت بیش از هر چیز به نویسندگی علاقه دارد و تصمیم گرفت ادامه‌ی تحصیل را متوقف کند و به نویسندگی بپردازد. 

تجربه‌ی نویسندگی نجیب محفوظ

نخستین تجربه‌ی نویسندگی نجیب محفوظ با مجله‌ی «المجاله الجدیده» بود. پس از این دوران، نجیب محفوظ فعالیت خود را به‌طور حرفه‌ای به عنوان نویسنده و روزنامه‌نگار آغاز کرد. بسیاری از آثار نجیب محفوظ در قالب پاورقی در همین روزنامه‌ها نوشته شده‌اند.

در کنار نویسندگی، نجیب محفوظ در طول سال‌ها حرفه‌ی کارمندی پدرش را نیز ادامه داد و تا زمان بازنشستگی در سال 1971، در بخش فرهنگی خدمات کشوری مصر به عنوان کارمند به فعالیت پرداخت. او در طول زندگی خود بیش از 30 کتاب نوشت و در سال 1988، توانست اولین عربی باشد که جایزه‌ی نوبل ادبیات را از آن خود می‌کند.

سرانجام در 30 اوت 2006، نجیب محفوظ که به دلیل جراحی سرش در بیمارستان بستری بود، به دلیل نارسایی قلبی و در 94سالگی درگذشت.

بهترین کتاب‌های نجیب محفوظ

نجیب محفوظ در طول عمر پربار خود، کتاب‌های متعددی را به رشته‌ی تحریر درآورد. او توانست در طول 94 سال زندگی، در مجموع بیش از 30 عنوان رمان و بیش از 100 داستان کوتاه منتشر کند. اغلب این کتاب‌ها با استقبال بالایی از سوی مخاطبان در سرتاسر جهان روبه‌رو شدند. در فهرست زیر به معرفی تعدادی از بهترین کتاب‌های نجیب محفوظ می‌پردازیم:

کتاب شادی‌های گنبد (Joys of the Dome) به سراغ یک موضوع فلسفی در وجود انسان رفته است. این کتاب داستان گروه تئاتری را روایت می‌کند که اعضای آن باید روی صحنه تاریک‌ترین و ناخوشایندترین بخش‌های وجودی‌شان را بازی کنند. در واقع اعضای این گروه تئاتر مجبور می‌‌شوند تا روی صحنه‌، خاطرات دردناک و شرم‌آور زندگی خود را تکرار کنند. ایده‌ی درخشان این کتاب در کنار قدرت قلم نجیب محفوظ، این کتاب را به یکی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های این نویسنده تبدیل کرده است.

کتاب میرامار (Miramar) روایت مهمان‌خانه‌ای‌ است که زن میانسالی به نام ماریانا آن را اداره می‌کند. در این مهمان‌خانه، دو پیرمرد و سه پسر جوان اقامت دارند و هر یک از آن‌ها به نحوی دلداده‌ی خدمتکار مهمان‌خانه یعنی «زهره» شده‌اند. هر یک از فصل‌های این کتاب از زبان یکی از این مردان روایت می‌شود. شاید ایده‌ی اولیه‌ی این کتاب به نظر عاشقانه برسد، اما نجیب محفوظ با زیرکی تمام، در طول نگارش این کتاب، تحولات سیاسی و اجتماعی کشور مصر را در کنار مضامین عاشقانه به مخاطب معرفی می‌کند.

کتاب زیر سایبان (Under the Canopy) یکی دیگر از بهترین آثار نجیب محفوظ است. در این کتاب، یازده داستان کوتاه از نجیب محفوظ گردآوری شده‌اند. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، نجیب محفوظ در رشته‌ی فلسفه تحصیل کرده بود و به این رشته نیز علاقه داشت. شاید به همین دلیل باشد که در این کتاب، او توانسته است مفاهیم فلسفی عمیقی را با هر داستان به مخاطب منتقل کند. موضوعاتی مانند جبر و اختیار، عشق، ترس و فلسفه‌ی اسلامی از جمله مفاهیم مطرح‌شده در داستان‌های این کتاب هستند.

برای دانلود بهترین کتاب‌های این نویسنده‌ی ادبیات مصر به وب‌سایت و اپلیکیشن کتابراه مراجعه کنید.

سبک نگارش و دیدگاه‌های نجیب محفوظ

کتاب‌های نجیب محفوظ در نگاه اول، خط سیری ساده و یک‌بُعدی دارند. شخصیت‌های کتاب‌های او افراد عادی با زندگی‌هایی عادی هستند. اما این تنها ظاهر ماجراست. نجیب محفوظ در پس روایت زندگی روزمره‌ی شخصیت‌ها، با مهارت تمام، نقبی به شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه‌ی خود می‌زند و اگرچه غیرمستقیم، به نقد آسیب‌های این جامعه می‌پردازد.

نکته‌ی دیگر در آثار نجیب محفوظ توجه او به مفاهیم فلسفی عمیق و پیچیده است. او این مفاهیم را به شیوه‌ای منحصربه‌فرد در پس روایت‌های ساده و به‌ظاهر روزمره پنهان می‌کند. به شکلی که مخاطب با مطالعه‌ی آثار نجیب محفوظ با احساس شگفتی و ناباوری از مهارت او در بیان مسائل پیچیده به ساده‌ترین شکل روبه‌رو می‌شود.

عشق یکی از موضوعات محوری‌ است که نجیب محفوظ در پرداختن به آن تبحر دارد، به طوری که تقریباً در تمام کتاب‌های او می‌توانیم نگاه متفاوت و عمیقش را نسبت به این پدیده ببینیم. همچنین نجیب محفوظ نویسنده‌ای‌ است که در کتاب‌هایش نسبت به فرهنگ بومی کشور خود و خاورمیانه متعهد است و با مطالعه‌ی آثارش می‌توانیم بازتابی نسبتاً دقیق از سبک زندگی، فرهنگ و مسائل اجتماعی خاورمیانه و به‌ویژه کشور مصر را مشاهده کنیم.

اقتباس‌های سینمایی از آثار نجیب محفوظ

نجیب محفوظ در کنار نویسندگی رمان و داستان کوتاه، علاقه‌ی زیادی هم به نگارش فیلم‌نامه داشت و تا پایان عمر خود توانست بیش از 25 فیلم‌نامه‌ی غیراقتباسی را منتشر کند. همچنین آثار زیادی با اقتباس از کتاب‌های نجیب محفوظ تولید شده‌اند که در ادامه به معرفی تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:

فیلم آغاز و پایان (بدایة و نهایة) یکی از فیلم‌هایی‌ است که با اقتباس از کتاب نجیب محفوظ در سال 1960 در کشور مصر تولید شد. کارگردانی این فیلم بر عهده‌ی صلاح ابوسیف بود و روایت اصلی این فیلم درباره‌ی یک مادر بیوه و مواجهه‌ی او با پدیده‌ی فقر و تنگ‌دستی و همچنین تلاش او برای مقابله با آن است. در سال 1993 نیز فیلمی با نام شروع و پایان بر اساس همین کتاب در کشور مکزیک تولید شد که کارگردانی آن را آرتورو ریپشتاین برعهده گرفت.

در ایران نیز در سال 1385 فیلمی به نام کافه ستاره با کارگردانی سامان مقدم تولید شد. این فیلم بر مبنای کتاب «کوچه مدق» اثر نجیب محفوظ تولید شده است. همچنین فیلم کوچه میداک در سال 1995 بر اساس همین کتاب و در کشور مکزیک تولید شد.