معرفی و دانلود کتاب صوتی امید علیه امید: روشنفکران روسیه در دوره وحشت استالینی

معرفی کتاب صوتی امید علیه امید: روشنفکران روسیه در دوره وحشت استالینی

اسیپ ماندلشتام از شاعران مطرح روسیه در قرن بیستم بود. نادژدا ماندلشتام در کتاب صوتی امید علیه امید زندگی پرفرازونشیب وی در روسیه‌ی استالینی را به تصویر کشیده و در این بین، شرح حال غم‌انگیز بسیاری از ادیبان و روشنفکرانِ دیگر روس در دوره‌ی حکمرانی حزب کمونیست بر شوروی را نیز بیان نموده است.

درباره کتاب صوتی امید علیه امید:

ژوزف استالین (Joseph Stalin) به سال 1922، پس از چند سال جنگ قدرت مستمر با لئون تروتسکی و دیگر بلشویک‌ها، به دبیر کلی حزب کمونیست (بالاترین جایگاه در نظام سیاسی شوروی) رسید و تا روز مرگ خود در سال 1953 در این سمت باقی بماند. سرزمین پهناور شوروی در دوره‌ی حکمرانی او فجایع بسیاری را به چشم دید؛ از قحطی و ریاضت اقتصادی گرفته تا جنگ و دیگر بلایای این‌چنینی.

با این حال، دشوارترین تجربه‌ی تاریخی مردمان این سرزمین در این بازه‌ی زمانی، دست‌وپنجه نرم کردن با وحشتِ برخاسته از خفقانی بود که استالین بر فضای کشور حاکم کرده بود. در دوران حکمرانی او چند مقطع خونین وجود دارد که از آنها با نام «دوران‌های پاکسازی» یاد می‌شود: این نامگذاری به مقاطعی از تاریخ شوروی اشاره دارد که استالین، عناصرِ به زعم خود خطرناک سیاسی را از عرصه‌ی اجتماع، و در غالب موارد، از عرصه‌ی حیات حذف کرد. نکته‌ی تأثربرانگیز این است که در طول این پاکسازی‌های خونین، حتی نزدیک‌ترین افراد به شخص استالین نیز در امان نبودند.

باری، روشنفکران و هنرمندان قشری بودند که بیش از سایرین فشار دستگاه حذف و سرکوب استالینی را بر شانه‌های خود احساس می‌کردند. استالین نویسندگان را «مهندسان روح» لقب داده بود، و برای رسیدن به آرمان‌های سوسیالیستی خود حسابی ویژه روی قلم ایشان که به عقیده‌ی او باید در خدمت اهداف و آرمان‌های حزب می‌چرخید، باز کرده بود. پس عجیب نبود که دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی‌اش با حساسیتی دیوانه‌وار شعرا و نویسندگان مطرحِ وقت را زیر نظر داشتند. در این بین، سانسور آثار کمترین مجازات ممکن بود؛ سرنوشتی که در انتظار غالب نویسندگان، شعرا و هنرمندانِ نافرمان، سرکش و یا احیاناً معترض و منتقد بود، مرگ و یا دست‌کم تبعید به اردوگاه‌های کار اجباری بود.

اسیپ ماندلشتام (Osip Mandelstam) نام یکی از روشنفکران مطرحی‌ است که قربانی سیاست‌های استبدادی استالین شد. او شاعری برجسته بود که به سال 1938 و در حالی که تنها 47 سال سن داشت، در یکی از اردوگاه‌های کار اجباریِ شوروی جان داد. سرگذشت تراژیک او به عنوان هنرمندی قربانیِ سیاست، مشتی نمونه‌ی خروار است که به خوبی وضعیت روشنفکران روسیه در دوره وحشت استالینی را ترسیم می‌کند.

در کتاب صوتی امید علیه امید (Hope Against Hope: A Memoir)، نادژدا ماندلشتام ضمن روایت سرگذشت پرماجرا و تأثربرانگیز همسرش، تصویری گیرا و پرجزییات از محافل هنری و ادبیِ روسیه‌ در زمان حکمرانی استالین ارائه داده است. در این کتاب تاریخی/زندگینامه‌ای، شخصیت‌های نام‌آشنایی ایفای نقش می‌کنند: از جمله آنا آخماتووای شاعر و میخاییل بولگاکفِ داستان‌نویس.

نادژدا نه صرفاً «همسر اوسیپ ماندلشتام بزرگ»، بلکه خودْ نیز نویسنده‌ای چیره‌دست با روحیات شاعرانه بوده است. به همین سبب نیز، کتاب امید علیه امید صرف‌نظر از جذابیت‌های تاریخی و جامعه‌شناختی، از منظر ادبی نیز اثری ارزشمند به شمار می‌رود.

در پایان ذکر نکته‌ای را ضروری می‌دانیم، و آن اینکه کتاب صوتی امید علیه امید در اصل در قالب دو کتاب مجزا توسط ناشر صوتی تولید و منتشر شده است. در کتابراه اما شما کل کتاب را در یک نسخه‌ی واحد خواهید شنید.

نکوداشت‌های کتاب صوتی امید علیه امید:

- شرحی درخشان از زندگی در شوروی استالینی. (The New York Times Book Review)
- شاهدی بر ارزش ادبیات و لزوم آزادی اندیشه. (Barnes & Noble)
- آکنده از جسارت و هوشمندی. (Village Voice)

کتاب صوتی امید علیه امید مناسب چه کسانی است؟

اثر حاضر را به دوست‌داران آثار زندگینامه‌ای پیشنهاد می‌کنیم.

با نادژدا ماندلشتام بیشتر آشنا شویم:

او (زاده‌ی 30 اکتبر 1899 و درگذشته‌ی 29 دسامبر 1980) نویسنده‌ی روس و همسر شاعر شهیر و پرآوازه، اسیپ ماندلشتام بود. نادژدا پس از اتمام تحصیلات خود در مدرسه، به تحصیل در رشته‌ی هنر روی آورد. او اسیپ را در شهر کیف و در سال 1919 ملاقات کرد. آن ها ابتدا در اوکراین و سپس در مسکو و جورجیا زندگی کردند. عمده‌ی شهرت نادژدا ماندلشتام (Nadezhda Mandelstam) ناشی از نگارش کتاب امید علیه امید است.

در بخشی از کتاب صوتی امید علیه امید می‌شنویم:

مسن‌ترین مأمور در بین مأمورانی که به خانه‌ی ما هجوم آورده بودند، مشغول تفتیش محتویات صندوقی شد که کاغذهایمان را در آن نگهداری می‌کردیم. همزمان دو مأمور جوان‌تر مشغول جستجوی جاهای دیگر شدند. طرز تفتیش به قدری ناشیانه بود که باعث تعجب آدم می‌شد. آنها در راستای اجرای دستورالعمل‌هایشان، همه‌ی جاهایی را که یک آدم زرنگ ممکن بود اسناد محرمانه‌اش را مخفی کند می‌گشتند؛ آن‌ها هر کتابی را از قفسه کتابخانه بیرون می‌کشیدند، لای برگ‌هایش را می‌کاویدند، و زیرچشمی به داخل عطف کتاب نگاه می‌کردند و شیرازه‌ی آن را از هم می‌دریدند. آن‌ها میز تحریر را حسابی بررسی می‌کردند تا مبادا کشوهای مخفی‌ای داشته باشد. زیر و داخل تشک‌ها و بالش‌ها نیز از جمله جاهایی بود که آن‌ها به دقت تفتیش کردند.

فهرست مطالب کتاب صوتی