معرفی و دانلود کتاب بررسی اعمال و رویه‌های ضد رقابتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا

معرفی کتاب بررسی اعمال و رویه‌های ضد رقابتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا

کتاب بررسی اعمال و رویه‌های ضد رقابتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا نوشته‌ی سعید غلامی و جواد رضا‌پور، به مسائل حقوقی و رقابتی بنگاه‌های اقتصادی در حوزه بین‌الملل و حقوق رقابتی ایران پرداخته است.

آن‌چه که از لحاظ اصول بازار آزاد و رقابت مشروع مطرح است این است که اگر بنگاهی نسبت به بنگاه‌های دیگر ضعیف‌تر بوده و کارایی کمتری دارد قابلیت ماندن در بازار آزاد را ندارد و باید از بازار خارج شود. اما اگر توافقات و رویه‌های بنگاه‌های اقتصادی ضد رقابتی باشند و رقابت نامشروع در بازار حاکم باشد بنگاه اقتصادی توان رقابت با سایر رقبا را ندارد و خود به خود حذف می‌شود. در واقع دلیل حذف بنگاه از بازار وجود رویه‌ها و توافق‌های ضد رقابتی است به همین دلیل هدف حقوق رقابت حمایت از بنگاه‌هایی است که توان مقاومت در برابر بنگاه‌هایی که رویه و رفتار ضد رقابتی نامشروع را ندارند می‌باشد.

آنچه مسلم می‌باشد این است که، توافقات و آزادی در فعالیت‌های تجاری برای به وجود آمدن نوآوری‌ها و ابداع و کسب سود بیشتر برای بنگاه‌ها مورد قبول همگان است لیکن این آزادی توافقات تا جایی می‌بایست محترم شمرده شود که به حذف رقابت یا به عبارتی مخل رقابت محسوب نشود. اولین قانون ممنوعیت اعطای امتیازات تجاری انحصاری، در سال 1624 در کشور انگلستان به تصویب رسیده ولی اقدامات اساسی در این زمینه در سال‌های پایانی قرن نوزدهم از کشور ایالات متحده آغاز گردید پس از ایالات متحده ژاپن و اتحادیه اروپا نیز با وضع قوانین حمایت کننده از رقابت، مبارزه با انحصارات را آغاز نمودند. بعد از جنگ‌های داخلی در آمریکا رشد شرکت‌ها و بازار سرمایه‌ای در این کشور روزافزون گردید.

تمرکز قدرت و ثروت در دست تعداد کمی از افراد، موقعیت انحصاری برای آن‌ها پدید آورد و قانون در آمریکا به عنوان منبع اصلی ایجاد برابری در میان مردم با چنین وضعیتی به مقابله پرداخت. ادامه روند مقابله با انحصار با تصویب قوانینی چون کلایتون و رابینسون پتمن صورت گرفت. در ایران نیز موضوع رقابتی شدن فعالیت‌های اقتصادی برای اولین بار در قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب 1379/1/17 مجلس شورای اسلامی مطرح گردید. ابلاغ سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری در خرداد ماه 1384 و تیر ماه 1385 که در پاسخ به نظریه مشورتی 1389/9/21 مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گرفت، و موجب گردید تا تدوین لایحه مربوط به این سیاست‌ها نیز به وزارت اقتصاد و دارایی (سازمان خصوصی‌سازی) واگذار شود.

در بخشی از کتاب بررسی اعمال و رویه‌های ضد رقابتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا می‌خوانیم:

به طور کلی در خصوص کسب قدرت انحصاری دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. برخی اقتصاددانان و به ویژه اقتصاددانان مکتب شیکاگو معتقدند، انحصار پدیده‌ای است نادر و اگر در بازاری انحصاری رخ دهد این انحصار ناشی از کارایی برتر بنگاه مسلط بر بازار می‌باشد و در واقع هزینه اجتماعی انحصار با کارایی برتر این بنگاه‌ها که به شکل کاهش هزینه است، خنثی می‌شود.

این دیدگاه که مبتنی بر رقابت پویا است. معتقد است که انحصار را نباید راسا و بدون بررسی‌های اقتصادی محکوم نمود زیرا در خیلی موارد وجود انحصار در بازار کالایی، کارایی در تولید، مرغوبیت و ارزانی کالا را که به سود مصرف کننده است موجب می‌شود.

طرفداران مکتب شیکاگو معتقدند در صورت بروز انحصار، نیاز به دخالت دولت نیست و منافع انحصار بیشتر از هزینه‌های آن است. افزون بر این هر انحصاری طی زمان جای خود را به رقابت می‌دهد. به این ترتیب از نظر طرفداران این مکتب انحصارهایی که ناشی از کارایی بیشتر باشند چندان تداوم نخواهد داشت. تنها انحصارهایی که به دلیل دخالت دولت و مقررات و آیین نامه‌های دولتی ایجاد می‌شوند، تداوم دارند.

ویلیامسون از طرفداران این مکتب، معتقد است انحصاری که به دلیل ادغام بنگاه‌ها به وجود می‌آید، موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود و لذا چنین انحصارهایی نه تنها بار اجتماعی به همراه نخواهد داشت، بلکه رفاه جامعه را افزایش می‌دهند.

من باب مثال، اگر صنعت خودروسازی را به صدهزار واحد کوچک تولیدی تجزیه کنیم، احتمال اینکه هریک از این واحدها به تنهایی بتواند از امکانات فناوری مثل ربات (انسان ماشینی) و تجهیزات مونتاژ بهره برد بسیار کم خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: تمهیدات
مفهوم و جایگاه حقوق رقابت
مفهوم اخلال در رقابت
مدل‌های اساسی رقابت تجارتی
شرایط بازار رقابت کامل
رقابت عملی
مفهوم سیاست رقابتی
اهداف حقوق رقابت
اهداف حقوق رقابت در اتحادیه اروپا
اهداف حقوق رقابت در ایران
بنگاه اقتصادی
مفهوم بازار
از لحاظ عرضه
موانع ورود
رقابت و توسعه اقتصادی
فصل دوم: اعمال ورویه‌های ضد رقابت
گفتار اول: وضعیت غالب
بند اول: انحصار
انواع انحصار
برخی از دلایل ایجاد انحصار:
مهم‌ترین دلایل شکل گیری انحصار در ایران
کسب قدرت انحصاری
بند دوم: وضعیت اقتصادی مسلط
مفهوم وضعیت مسلط
عناصر تشکیل دهنده وضعیت اقتصادی مسلط
مفهوم سوء استفاده از وضعیت مسلط
مصادیق سوء استفاده از وضعیت غالب
گفتار دوم: ادغام
بند اول: انواع ادغام
بند دوم: ادغام دراتحادیه اروپا
بند سوم: ادغام در ایران
بند چهارم: ممنوعیت ادغام و تمرکز و مصادیق آن
گفتار سوم: تصمیمات
گفتار چهارم: اعمال هماهنگ و هم سو
فصل سوم: توافقات ضد رقابتی
گفتار اول: مفهوم توافق
بند اول: توافقات ضد رقابتی
بند دوم: مفهوم توافقات ضد رقابتی در حقوق ایران
اقسام توافقات ضد رقابتی
بند اول: مصادیق توافقات افقی
کارتل
بند دوم: رویکرد‌های مختلف نسبت به توافقات افقی
گفتار سوم: توافقات عمودی
بند اول: مصادیق توافقات عمودی
بند دوم: رویکرد‌های مختلف نسبت به توافقات عمودی
فهرست منابع