معرفی و دانلود کتاب بهداشت روانی ایتام

معرفی کتاب بهداشت روانی ایتام

کتاب بهداشت روانی ایتام به قلم مهرداد کلانتری، ابتدا عوامل سوگ و داغ‌دیدگی در کودکان را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و سپس راهنمای آموزشی و اصول مراقبت از کودکانی که دچار سوگ عزیزان خود می‌شوند را در اختیار شما می‌گذارد.

هر ساله تعدادی از کودکان پدر و مادر خود را در اثر جنگ، بیماری قلبی، سوانح رانندگی، فجایع طبیعی مانند سیل و زلزله، سرطان و... از دست می‌دهند. زندگی این کودکان و آینده آن‌ها موضوعی است که نگرانی‌های بسیاری را به وجود می‌آورد.

سوگ و اندوه در کودکان یتیم یکی از اساسی‌ترین مسائل روانشناسی آن‌هاست که شامل مباحثی همچون طرز برخورد اطرافیان با این کودکان، مراقبت از آن‌ها، پاسخ به سؤالاتشان در مورد مرگ و زندگی و... می‌شود.

ایران، همواره در معرض فجایع طبیعی و انسانی متعددی بوده است. جنگ هشت ساله عراق علیه ایران، موجب شد تعداد زیادی از کودکان از نعمت مهر پدری محروم شوند. زلزله شمال، در خرداد ماه سال 1369 تلفات سنگینی ببار آورد. زلزله بم در دی ماه 1382 موجب ویرانی شهر شد و عمق و گستره آن، توجه جهانی را به خود جلب کرد.

با توجه به این که ایران روی خط زلزله قرار دارد، از این رو باید پیش‌بینی‌های لازم در صورت وقوع فجایع بشود تا پیامدهای فجایع، کنترل شده و به حداقل کاهش یابد. از طرف دیگر ایران در یک منطقه راهبردی قرار دارد و همواره در تهدید جنگ‌های نظامی بوده است. از این رو لازم است به تأثیرات روانی جنگ بر کودکان توجه شود و پیش بینی‌های لازم از جهت پیشگیری، تشخیص و درمان بشود.

از دست دادن والدین در اثر جنگ، یکی از دشوارترین تجارب زندگی کودکان و نوجوانان و مرگ والدین یکی از بحرانی‌ترین شرایط برای آن‌ها محسوب می‌شود. در برخی از مطالعات نشان داده شده است که 19 درصد از کودکان داغ‌دیده، یک سال بعد از مرگ والدین مشکلات روانی عمده‌ای پیدا می‌کنند.

کودکان، در سنین مختلف و به دلایل گوناگون، والدین خود را از دست می‌دهند. برخی از دلایل فقدان والدین را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد که هر کدام از این فقدان‌ها، تأثیرات خاص خود را دارند و مداخلات روان شناختی متناسب با آن را می‌طلبند.

- محکومیت‌های جزایی.
- فجایع طبیعی (مانند زلزله، سیل، سونامی)
- مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن (مانند سرطان)
- فجایع انسانی (مانند جنگ، تروریسم، قتل، خشونت)
- مرگ‌های ناگهانی (مانند حوادث جاده‌ای و حملات قلبی)

در بخشی از کتاب بهداشت روانی ایتام می‌خوانیم:

برخی از کودکان در برابر رویدادهای زندگی آسیب‌پذیر هستند. و ممکن است بصورت اختلالات رفتاری و عاطفی واکنش نشان دهند. آسیب‌پذیری در کودکان، یک پدیده چند عاملی است و به عوامل زیستی، روانی و اجتماعی مربوط می‌شوند.

کودک ممکن است زمینه زیستی برای آسیب‌پذیری را داشته باشد، عوامل رفتاری، شناختی و عاطفی نیز ممکن است به آسیب‌پذیری کودک کمک کنند. علاوه بر این، عوامل محیطی، خانوادگی و اجتماعی نیز می‌توانند زمینه‌ساز آسیب‌پذیری باشند. برخی از این عوامل، مربوط به خود کودک است، مانند سن، جنس، هوش و مزاج دشوار.

برخی مربوط می‌شوند به والد فوت شده، مانند پدر، مادر یا هر دو، سابقه اختلالات روانی، سوء مصرف مواد و اختلال شخصیتی در والد فوت شده. رابطۀ پیشین والد فوت شده با کودک نیز حائز اهمیت است. روابط معیوب پیشین، احتمال آسیب پذیری را افزایش می‌دهد. عوامل دیگر مربوط می‌شوند به والد باقی یا مراقب اصلی کودک.

سابقه اختلالات روانی، سوء مصرف مواد و اختلال شخصیتی در والد باقی، از جمله عوامل آسیب پذیری در کودک است. رابطۀ کودک با والد باقی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. روابط معیوب با والد باقی، می‌تواند موجب آسیب پذیری در کودک شود. شناسائی کودکان آسیب پذیر و مداخله بهنگام یکی از اصول بهداشت روانی است.

فهرست مطالب کتاب

1- مقدمه
2- سوگ و داغ‌دیدگی
3- عوامل خطر و محافظ
4- نگرش‌های غلط درباره سوگ در کودکان
5- کودکان آسیب‌پذیر و آسیب‌ناپذیر
6- اصول مراقبت از کودکان زیر 3 سال
7- راهنمای آموزش مراقبین کودکان 3 تا 7 سال
8- نوجوانان 8 تا 12 سال
9- گروه درمانی نوجوانان 12 سال به بالا