معرفی و دانلود کتاب حیوانات محو شده: گفتمان، محیط زیست، و پیوند دوباره با جهان طبیعت

معرفی کتاب حیوانات محو شده: گفتمان، محیط زیست، و پیوند دوباره با جهان طبیعت

کتاب حیوانات محو شده: گفتمان، محیط زیست، و پیوند دوباره با جهان طبیعت نوشته‌ی آرن استیبی به بررسی طیف گسترده‌ای از گفتمان‌ها، از جمله گفتمان صنایع فراورده‌های حیوانی، بوم‌شناسی، محیط زیست‌گرایی، جنبش حقوق حیوانات، اشعار طبیعت، و انیمیشن ژاپنی، می‌پردازد.

هدف اصلی آرن استیبی (Arran Stibbe) در مجموعه‌ مقالات خود تحت عنوان، حیوانات محو شده (Animals erased) این است که برخی گفتمان‌های «مخرب»، حیوانات را به گونه‌ای بازنمایی می‌کنند که رفتار غیر انسانی با آن‌‌ها و ایجاد آسیب‌های زیست‌محیطی را ترویج می‌دهند، و برخی گفتمان‌های مخالف یا «ضد گفتمان‌ها» نیز، مانند گفتمان «محیط زیست‌گرایی»، در رها ساختن خود از مفروضات گفتمان‌های مخرب ناموفق بوده‌اند؛ و اما در مقابل، این امکان وجود دارد که گفتمان‌های «جایگزین» کاملاً متفاوتی را بتوان یافت که پیوند دوباره با جهان طبیعت و حیوانات را تشویق می‌کنند.

داده‌های مورد تحلیل در فصل‌های مختلف کتاب حیوانات محو شده عموماً برگرفته از منابع انگلیسی‌ زبان و در برخی موارد (دو فصل پایانی) از زبان ژاپنی هستند. با وجود این، از آنجایی که واحد زبانی مورد تحلیل در اینجا گفتمان و ایدئولوژی‌های زیرساختی آن است، برای خواننده آشکار خواهد بود که همین تجزیه‌ و تحلیل‌ها به‌ راحتی قابل اعمال به داده‌هایی از دیگر زبان‌ها، از جمله زبان فارسی، نیز هستند. در مواردی که تحلیل‌های متنی در سطح ساخت دستوری یا واژگانی بوده است، سعی شده توضیحات تکمیلی و معادل‌های انگلیسی واژه‌ها برای روشن‌تر شدن موضوع در متن گنجانده شود.

امید است اثر حاضر تأثیری مثبت، هر چند کوچک، در نوع نگرش و رفتار ما نسبت به جهان طبیعت و حیوانات یا به‌ اصطلاح به‌ کار رفته در این کتاب «جهانِ فراتر از انسان» داشته، و منبع الهامی برای پژوهشگران و فعالان این حوزه، اعم از زبان‌‌شناسان، بوم‌‌شناسان، و فعالان محیط زیست و حقوق حیوانات، برای پژوهش‌ها و فعالیت‌های آتی و توجه بیشتر به نوع بازنمایی حیوانات و جهان طبیعت در زبان باشد؛ چرا که همین بازنمایی‌های زبانی هستند که متعاقباً بر چگونگی رفتار ما انسان‌ها با جهان طبیعت تأثیر می‌گذارند.

آرن استیبی زبان‌‌شناس و بوم‌‌شناس بریتانیایی و استاد زبان‌ شناسی دانشگاه گلاسترشر انگلستان است. او از چهره‌های مطرح و از پیشگامان شکل‌‌گیری شاخۀ میان‌ رشته‌ای زبان‌‌شناسی زیست‌ محیطی در دو دهۀ اخیر بوده است. استیبی با دارا بودن پس‌ زمینۀ علمی دانشگاهی در هر دو رشتۀ زبان‌‌شناسی و بوم‌‌شناسی انسانی، دانش و تجربیات خود در این دو حوزه را در قالب پژوهش‌های زبان‌شناختی زیست‌محیطی به کار می‌گیرد. استیبی بنیان‌گذار «انجمن بین‌المللی زبان‌‌شناسی زیست‌محیطی» و سردبیر مجلۀ تخصصی این انجمن با عنوان زبان و محیط زیست است.

در بخشی از کتاب حیوانات محو شده می‌خوانیم:

فرکلاف (1992ب: 2) از «چرخش زبانی» در نظریۀ اجتماعی سخن می‌گوید که در آن، همزمان با نزدیک شدن به پایان قرن بیستم، زبان رفته رفته «نقش محوری‌تری در پدیده‌های اجتماعی پیدا کرده است». به ویژه، نقش زبان در ساخت روابط قدرت مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفته است (ون‌دایک، 1997؛ فرکلاف، 1989؛ هاج و کرس، 1993؛ فاولر، 1991). بیشتر این مطالعاتِ مربوط به زبان و قدرت، بر نقش گفتمان در سرکوب و استثمار تمرکز دارند. به‌عنوان مثال، مجلۀ گفتمان و جامعه به مفاهیم «قدرت، سلطه و نابرابری، و نقش گفتمان در مشروعیت بخشیدن و گسترش آن‌ها در جامعه، برای مثال در حوزه‌های جنسیت، نژاد، قومیت، طبقه یا مذهب»، اختصاص داده شده است (ون‌دایک، 2000). با وجود این، شاید به جز مواردی استثنا، نقش گفتمان در سلطۀ انسان‌ها بر گونه‌های دیگر در حوزۀ مطالعات تحلیل گفتمان انتقادی تقریباً به طور کلی نادیده گرفته شده است. اغلب به گونه‌ای از قدرت صحبت شده است که گویی این مفهوم تنها رابطه‌ای میان انسان‌ها را به تصویر می‌کشد؛ برای مثال، فرکلاف (1992ب: 64) توصیف می‌کند که چگونه «زبان به سلطۀ برخی افراد بر برخی دیگر دامن می‌زند».

یکی از دلایل اصلی اینکه حیوانات از بحث‌های مربوط به زبان و قدرت کنار نهاده می‌شوند این واقعیت است که آن‌ها نمی‌توانند از زبان برای مقاومت در برابر چگونگی بازنمایی خود در گفتمان‌ها، استفاده کنند. به دلیل ریشه‌های نئومارکسیستی تحلیل گفتمان انتقادی، تحلیل‌ها بر مفهوم سلطه تمرکز دارند که در آن، سرکوب یک گروه به صورت ایدئولوژیک - و نه از روی زور و اجبار، و از طریق جعل رضایت، صورت می‌گیرد (فرکلاف، 1992ب: 92). اما در مورد حیوانات، این قدرت قهری بوده و با اعمال زور و اجبار است، که توسط تعدادی از افراد دخیل در سازمان‌هایی که حیوانات را پرورش داده و از آن‌ها استفاده می‌کنند، صورت می‌گیرد. حیوانات به دلیل پذیرش بی‌چون و چرای این ایدئولوژیِ سرکوبگر نیست که به رفتار این‌چنینی با خود رضایت می‌دهند؛ بلکه آن‌ها نمی‌توانند برای مقاومت در برابر گفتمان‌هایی که آن‌ها را سرکوب می‌کنند قدرت و اختیار داشته باشند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
مقدمه
ناپدید شدن حیوانات
مروری اجمالی بر کتاب
ملاحظات فلسفی و روش‌شناختی
فصل 1: گفتمانهای مخرب: حیوانات در قالب دنیایی نمادین
گفتمان عمومی
گفتمان صنایع فراورده‌های حیوانی
فصل 2: جذاب، مثل یک خوک!
گفتمان عمومی
گفتمان صنعت گوشت خوک
گفتمان‌های جایگزین
فصل 3: از ویروس شبه‌آنفلوانزا تا بیماری مرگبار
فصل 4: ضدگفتمان‌ها: حیوانات در بوم‌شناسی و محیط زیست‌گرایی
گفتمان بوم‌شناسی و اقتصاد زیست‌محیطی
گفتمان حفاظت
گفتمان آزادی حیوانات
گفتمان حقوق حیوانات
فصل 5: سفر کوتاه‌شدۀ ماهی آزاد اقیانوس اطلس
ماهی‌ها، محیط زیست، و ارزش ذاتی
گفتمان ارزیابی اکوسیستم هزاره
ایدئولوژی، سلطه، و ارزش ذاتی
تشخیص ارزش ذاتی: بهار خاموش
فصل 6: مارمولک جنگلی بوید، یا بقای بشریت
معنا
الگوها
استعاره
فصل 7: از ض دگفتمان‌ها تا گفتمان‌های جایگزین: آموزش محیط زیست در ژاپن
محیط زیست‌گرایی سطحی در کتاب‌های آموزشی
بومشناسی ژرف در کتابهای آموزشی
بینش زیست‌محیطی در فرهنگ ژاپنی
فصل 8: اشعار هایکو و فراتر از آن
ستایش معمولی بودن
حیوانات و گیاهان به‌عنوان مشارکان عامل و حسگر
همه چیز همان‌گونه که هست: سونوماما
اجتناب از استعاره
یکی‌بودگی
هم‌دلی، توجه مثبت بدون قید و شرط، تجانس
سادگی
فصل 9: مکتب ذِن و هنر آموزش محیط زیست
طبیعت
انسان
تقدس
ماوراءالطبیعه
فصل 10: نتیجه‌گیری
منابع