معرفی و دانلود کتاب داستان شیرین ایرانی‌ها در زنگبار و روابط اقتصادی با آفریقا

معرفی کتاب داستان شیرین ایرانی‌ها در زنگبار و روابط اقتصادی با آفریقا

کتاب داستان شیرین ایرانی‌ها در زنگبار و روابط اقتصادی با آفریقا نوشته‌ی محمدرضا فقیهی، با بررسی موضوعاتی مانند روابط با آفریقا در دوران اسلامی، استقرار شیرازی‌ها در شرق آفریقا، انقلاب زنگبار و شرایط معاصر، روابط فرهنگی و اقتصادی دریایی و... قصد دارد نسل‌های جوان را با روابط تجاری ایران و آفریقا آشنا کند.

درباره‌ی کتاب داستان شیرین ایرانی‌ها در زنگبار و روابط اقتصادی با آفریقا:

ایرانیان از دوران باستانی و اسطوره‌ای با آفریقا ارتباط داشته‌اند. قدیمی‌ترین منابع ارتباط با آفریقا قبل از مطالب تاریخی درج شده در کتب مختلف به ارتباط با آفریقا در داستان‌های اسطوره‌ای برمی‌گردد.

روابط تجاری در حقیقت موتور محرکه جابه‌جایی ایرانیان به آفریقا و گسترش فرهنگ اسلامی سواحیلی در شرق آفریقا بود. در دوران پیش از اسلام بیشتر جنبه‌های نظامی و اکتشافی باعث ارتباط ایرانیان با مصر و حبشه شده بود و در صدر اسلام اعتقادات دینی در ارتباطات با آفریقا نقش اساسی داشت که نخستین نمونه آن مهاجرت اصحاب پیامبر اکرم (ص) به حبشه و سپس آزادسازی مناطق شمال آفریقا از یوغ امپراتوری بیزانس یا روم شرقی و گسترش اسلام در این مناطق در آفریقا بود.

پس از این دوران روابط تجاری در گسترش فرهنگ اسلامی در مناطق دیگر آفریقا، از جمله در مناطق جنوبی صحرای بزرگ آفریقا، مانند مالی و همان گونه که بیان شد ایجاد و گسترش تمدن سواحیلی اسلامی در مناطق شرقی آفریقا نقش اساسی داشته است.

این ترددهای دریایی و ارتباطات به صورت سنتی بین بنادر خلیج فارس مانند کنگ، النگه، بندرعباس و بوشهر با سواحل شرقی آفریقا، مانند مومباسا، زنگبار، دارالسلام و موگادیشو حتی تا جنگ دوم جهانی و پس از آن با شناورهای بادبانی بزرگ از نوع بوم و بقله و غیره ادامه داشته و داستان بوم مسی بندر کنگ که ماکت آن در اندازه طبیعی در کنگ کار گذاشته شده و به همراه دو بوم دیگر زمانی که در یک سفر «گپ» سفر بزرگ از بنادر هند عازم سواحل شرقی آفریقا بودند توسط هواپیماها و زیردریایی‌های ژاپنی و یا آلمانی شناسایی و غرق شدند و تعدادی از پرسنل توانستند پس از روزها خود را به سواحل سومالی برسانند نمونه‌ای از این روابط است.

هدف اصلی نگارش این کتاب، آشنا ساختن نسل‌های جوان کشور با تاریخ و سوابق روابط تجاری، فرهنگی و دریایی ایران با آفریقا است تا تحت تأثیر گفته‌های بیگانگانی مانند لرد کرزون که زمانی گفته بود «اگر در کف دست خود مویی می‌بینید در میان ایرانیان دریانورد خواهید دید» قرار نگرفته باشند؛ زیرا ارتباط با آفریقا فقط از طریق دریا انجام‌پذیر است و در طول تاریخ روابط با آفریقا، به خصوص از قرن دهم میلادی در صورت عدم وجود دریانوردان خبره و آگاهی از صنایع دریایی و ناوبری نجومی و همچنین تجار بزرگی که اندیشه‌ها و اهداف بزرگ تجاری را تعقیب می‌کردند این ارتباطات غیر ممکن بود.

از این کتاب فیلم کوتاهی هم ساخته شده است که روابط اقتصادی ایرانیان از ابتدا تاکنون و شرایط فعلی مناطق مختلف آفریقا را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در بخشی از کتاب داستان شیرین ایرانی‌ها در زنگبار و روابط اقتصادی با آفریقا می‌خوانیم:

در اوایل قرن دهم میلادی، علی فرزند حسن، از بزرگان شیرازی و دریانورد بازرگان با هفت کشتی از سیراف حرکت کردند و در مناطق مختلف سواحل شرقی آفریقا فرود آمدند، از جمله در بندر کیلوا در حدود 100 کیلومتری جنوب دارالسلام فعلی که به صورت شبه جزیره‌ای بود که با یک باریکه به خاک اصلی وصل می‌شد، لذا مکان امنی به نظر می‌رسید مستقر شده و به مرور به جزایر زنگبار، پمبا و مافیا تا جزیره ماداگاسکار در جنوب و بنادر کیسمائو و موگادیشو و سایر بنادر اتیوپی و سومالی در شمال استقرار یافتند، و به مرور تجار شیرازی در سواح شرق آفریقا از بندر دارالسلام تا مومباسا، شنگیا، بنادر Beira Mozambique و Maputo در موزامبیک و بندر Durban در آفریقای جنوبی و جزایر مادگاسکار شروع به فعالیت و داد و ستد کردند.

تجارت بندر سیراف با بنادر شرق آفریقا از قرن پنجم بعد از میلاد در اواخر دوره ساسانیان آغاز شد و در قرن دهم میلادی به اوج خود رسید. در این دوره کالاهایی مانند انواع چوب، از جمله آبنوس، سندل، ساج و غیره و همچنین طلا و انواع سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از شرق، جنوب و شمال آفریقا وارد می‌شد و نشان می‌داد که معاملات طلا تا بندر دوربان در ایالت ناتال آفریقای جنوبی رواج داشته است.

از ایران کالایی مانند پارچه‌های ابریشم و زربفت، انواع اشیاء سفالی، ظروف نقره و فلزی، دارو، عطر گل، شیشه و سایر کالاها به این مناطق صادر می‌شد و کالاهایی مانند ادویه و سنگ‌های قیمتی و غیره بین سواحل شرقی آفریقا و شبه قاره هند و جنوب شرق آسیا ترانزیت دریایی می‌شد.

فهرست مطالب کتاب

معرفی نویسنده
پیشگفتار
تاریخچه روابط ایران و آفریقا
روابط با آفریقا در دوران اسطوره‌ای
روابط با آفریقا در دوران تاریخی
پی‌نوشت
روابط با آفریقا در دوران اسلامی
آغاز مهاجرت شیرازی‌ها به شرق آفریقا
استقرار شیرازی‌ها در شرق آفریقا
شروع حکومت شیرازی‌ها در شرق آفریقا
تأثیر شیرازی‌ها در آداب و رسوم فرهنگ شرق آفریقا
امپراتوری زنگ شیرازی‌ها در شرق آفریقا
پی‌نوشت
سلاطین شیرازی و دوران حکومت آن‌ها در شرق آفریقا
تداوم حضور ایرانیان در شرق آفریقا
حکومت عمانی‌ها در زنگبار و شرق آفریقا و نفوذ ایرانیان
اقدامات بلوچ‌های ایرانی برای آزادسازی زنگبار و شرق آفریقا از پرتغالی‌ها
پیشینه تاریخی ایرانیان و اسلام در آفریقا
انقلاب زنگبار و شرایط معاصر
آثار تاریخی ایرانیان در زنگبار و شرق آفریقا
سازمان‌دهی کشتی‌های سنتی تجاری ایرانی در مسیر آفریقا
تمدن سواحیلی
فرقه‌های اسلامی در شرق آفریقا
روابط فرهنگی و اقتصادی دریایی
اطلاعات اقتصادی و راهبردی آفریقا
توانایی‌ها و پتانسیل‌های اقتصادی آفریقا
فرصت‌های فعالیت در زمینه‌های کشت و صنعت در آفریقا
اقدامات انجام شده در رابطه با ارتقای روابط عاملین اقتصادی با کشورهای...
منابع و مراجع