معرفی و دانلود کتاب در جست‌و‌جوی سینما

معرفی کتاب در جست‌و‌جوی سینما

علی رفیعی وردنجانی در کتاب در جست‌و‌جوی سینما تلاش نموده تا برخی از آثار سینمایی مطرح ایران و جهان را از نظر فرهنگی مورد نقد و بررسی قرار دهد. نقد سینما بیش از نقد دیگر ژانرهای هنری در پیشرفت و شناخت آن مؤثر بوده و به جهت جایگاه رسانه‌ای ویژه‌اش عرضه و تقاضای منحصر به فردی دارد.

درباره کتاب در جستجوی سینما:

سینما همسان‌سازی اذهان عمومی است. هرگاه به تماشای اثری می‌نشینیم، دو حس بینایی و شنوایی در مرکز حواس قرار می‌گیرند و ناخودآگاهانه دیگر حواس را درگیر می‌کنند. اعجاز سینما این است که تزکیه می‌تواند در صحنه‌هایی که از جنگ بازسازی می‌شوند روی دهد و به همین لحاظ سینما هنری است که تماشای آن لذت‌بخش و آینده‌ساز است.

در این کتاب سعی شده سینما از زاویه‌ای مورد بحث قرار گیرد که کمتر به آن پرداخته شده است. فرهنگ و ریشه روانی داستان‌ها که از ساختار ذهنی بیرون می‌آید، مسئله اصلی این کتاب است. در آغاز سعی شده است با چند یادداشت کلی درباره کارگردانان و متاسینما درباره این مساله صحبت شود که چراکه "شناخت" در هر زمینه‌ای پایه نقد و تحلیل است. در مرحله بعد، به طور منفک یادداشت‌هایی بر آثار سینمایی، صرف نظر از ژانر، سال ساخت و موضوع آورده‌ شده و بی‌هیچ ساختاری سینمای ساختارگریز ایران و متعهد به ساختار دیگر کشورها را مورد بررسی قرار می‌دهد. علی رفیعی وردنجانی در نقد آثار سینمایی ایران به دلیل مواجهه رودررو با بطن شکل‌گیری آثار، حضور در جامعه و شناخت تجربی و تئوری آن، به خاستگاه اصلی آنان اشاره دارد. از آنجایی که ساختارمندی در آثار دیگر کشورها به مراتب بیشتر دیده می‌شود چگونگی و چرایی نقد اثر سینمایی بیشتر زیر یوغ مفاهیم و انگاره‌های سینمایی آن قرار می‌گیرد. این کتاب می‌خواهد از چرایی آثار حرف بزند و چگونگی را در حد نیاز مورد بررسی قرار خواهد داد.

تعریف سینما همانند تعریف هنر امری ناشدنی است؛ اما می‌توان اِلمان‌هایی را برای شناسایی آن عنوان کرد. اولین و اصلی‌ترین عنصر یک اثر سینمایی فیلم‌نامه آن است. فیلم‌نامه مفهوم بصری برداشت شده از یک داستان است که به میل و علاقه مؤلف قابلیت تصحیح و یا تغییر را دارد و پایه‌ یک اثر سینمایی محسوب می‌شود. وقتی از وجود یک فیلم‌نامه ارزشمند که تنها در حوزه سینما می‌تواند معنای کاملی تولید کند اطمینان حاصل شود، در مرحله بعد با دست به دامان شدن تئاتر، تکنیک‌ها خلق می‌شوند و از انتخاب بازیگر تا میزانسن و دکوپاژ، صحنه‌های تداعی شده در فیلم‌نامه پیاده‌سازی خواهد شد. سپس نوبت هنر جایگزین نقاشی در حوزه سینما می‌رسد؛ عکاسی به عنوان چشم‌های بیننده همه آنچه را که مؤلف در تلاش برای به وجود آوردن است، نمایش می‌دهد.

مخاطب یک اثر سینمایی قبل از آنکه درگیر داستان، مفهوم و دیگر عناصر موجود در فیلم شود چشم‌های خود را به تصاویر و میزان اهمیت مؤلف به آن دوخته است. کارگردان برای سرگرم کردن مخاطب باید به مراتب بیشتر از بیننده به تصویر خود اهمیت دهد، چرا که همه تلاش‌های دیگرش برای ساخت یک اثر سیمایی از فیلتر لنزی چند میلی‌متری عبور می‌کند. در واقع آنچه از هیچکاک و برگمن اسطوره ساخته است، زاویه دید انتخابی مؤلف نسبت به فیلم‌نامه است. مؤلف یک بار با نوشتن فیلم‌نامه اثر را مال خود می‌کند و برای بار دوم با انتخاب زاویه دوربین و چگونگی حرکت بر تفکر او صحنه گذاشته می‌شود.

کتاب در جستجوی سینما مناسب چه کسانی است؟

مطالعه این کتاب به علاقه‌مندان به هنر هفتم و کسانی که می‌خواند در سینما فعالیت کنند یا دانش خود را در این زمینه ارتقا دهند پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب در جستجوی سینما می‌خوانیم:

«هجوم»
سومین ساخته شهرام مکری، یک اثر جانکاه در حوزه سینما و اندیشه است. این فیلم که به شدت وابسته به سائق‌های روانی– فرهنگی و بر اساس پیشگویی هنرمندانه از سوی مؤلف است سعی در عبور از مرز محدودیت و انسانیت دارد. مکری که با ساخت «ماهی و گربه» مورد تمجید بسیاری قرار گرفت، در «هجوم» نیز تکنیک سکانس پلان یا برداشت بلند را ادامه داده تا ثابت کند کارگردانی اتفاقی نیست.

تداعی
داستان فیلم سعی در فریاد مدرنیته و سودای شکار لحظات روانی و ارتباطی دارد. علی که به جرم قتل دوست خود از چندین زاویه چگونگی صحنه جرم را بازسازی می‌کند، همچنان سردرگم میان این موضوع مانده است که او خودِ سامان بوده یا خواهرش؟ تکنیک سکانس پلان در این اثر به درستی انتخاب شده است، اما همه چالش‌های سینمایی را به درستی به تصویر نمی‌کشد. کاربرد تکنیک سکانس پلان برای نمایش واقعیت ذهنی مؤلف است و نه واقعیت زیستی. این تکنیک که مانند خوابی آشفته، داستانی جنایی–معمایی را روایت می‌کند قابلیت ایجاد فضایی وهم‌آلود و شُبهه‌برانگیز دارد. مکری نیز همین را می‌خواهد. به نظر می‌رسد مکری می‌خواهد از دل یک توهم و توطئه خارجی، زیربنایی را نقد کند که ارزش‌های فرهنگی بسیاری را در خود جای داده است. لحظه‌ای که علی برای به دست آوردن چاقوها به قسمت مربوطه مراجعه می‌کند و با متصدی به گفت‌وگو می‌پردازد، جذاب‌ترین لحظه سینمایی اثر است. این جذابیت خاطرات ژانری بسیاری را برای مخاطب تداعی کرده و ممکن است موضوع از اساس خود خارج گردد. این سکانس پلان است که اجازه خروج داستان از ذهن بیننده و بازیگر را نمی‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه
1. مواجهه
2. جامعه‌شناسی سینما
3. سینما و فرهنگ
فرهنگ؛ بازیچه اندیشه‌های هنرمندانه
4. سینما و جاهلیت
تردید
مهر هفتم
جن‌گیر
مواجهه با مرگ
5. سینما چگونه واقعیت می‌سازد؟
برداشت بلند
دوربین معلق
در ذهن دیگران
سینمای ایران
1. جستاری بر سینمای ایران
آژانس شیشه‌ای/ جدایی نادر از سیمین
بادیگارد/ فروشنده
قیصر/ جرم
2. نگاهی کوتاه بر ساخته‌های محمد رسول‌اُف
جزیره آهنی
کشتزارهای سپید
به امید دیدار
دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند
لِرد
شیطان وجود ندارد
3. نقدی بر برخی آثار سینمای ایران
ابد و یک روز
بادیگارد
هفت‌ماهگی
سال دوم دانشکده من
هجوم
سرخ‌پوست
سرکوب
متری شیش و نیم
ناگهان درخت
همه می‌دانند
خروج
سینمای جهان
1. سینمای استنلی کوبریک
اُدیسه فضایی
درخشش
2. سینمای خاطرات جوزپه تورناتوره
سینما پارادیزو
تشریفات ساده
مالنا
3. سینمای الکساندر سوکوروف
کشتی روسی
مادر و پسر
4. سینمای ماساکی کوبایاشی (هیچکاک سینمای ژاپن)
وضعیت بشری
کوایدان
هاراگیری
5. نقدی بر برخی آثار سینمای جهان
پرسونا
پل جاسوس‌ها
اولین اصلاح شده
برادران سیسترز
گناهکار
قاطر
معاون
افسر و جاسوس
انگل
پلتفرم
در خلال جنگ
مرد ایرلندی
یادداشت‌های پراکنده
1. فرهنگ در سینمای ایران
شبه‌فرم
اعدام میزانسن
مقایسه میزان فرم‌گرایی در دو فیلم/ ماکت سفید
بی‌آرایش
نقض هنر
خودکشی فرمالیته
تضاد
جاه‌طلبی
گرایش
متروکه
2. تاریخی یا مذهبی؟
مختارنامه
تاریخی یا فرهنگی؟
3. برای عباس کیارستمی
خانه دوست، زیر پای دشمن
گزارش، تنهایی یک مرد
باد همیشه مخالف می‌وزد
زندگی با طعم مرگ
مثل حسین سبزیان
فهرست فیلم‌ها
فهرست فیلم‌های ایرانی
فهرست فیلم‌های خارجی
نمایه نام‌ها
نمایه فیلم‌ها