معرفی و دانلود کتاب سه گانه وانیک: احضار - اعتراض - رونمایی

معرفی کتاب سه گانه وانیک: احضار - اعتراض - رونمایی

کتاب سه گانه وانیک: احضار - اعتراض - رونمایی که از شاخص‌ترین نمایشنامه‌های واسلاو هاول است سه ادعانامه کوبنده علیه نظام «خلقی» به حساب می‌آید؛ سه برش از جامعه تا به حاکمان نشان دهد نظامی که به آن می‌بالند تا چه حد با دروغ و فریب آمیخته و پایه‌های رژیم تا چه حد سست است.

به عقیده واسلاو هاول (Vaclav Havel) در کتاب سه گانه‌ی وانیک: احضار - اعتراض - رونمایی (Vaněk-Trilogie: Audienz Vernissage Protest und Versuchung Sanierung Theaterstücke) حاکمیت نه بر مبنای اقتدار و اعتماد، بلکه صرفا بر مبنای زور و قلدری استوار است. نظامی که شهروندان خود را در فضای رعب و وحشت قرار می‌دهد، خود به شدت از آن‌ها می‌ترسد. در نظامی که بر پایه ریاکاری و دورویی شکل گرفته، روابط انسانی دیده نمی‌شود، حاکمان به زیردستان زور می‌گویند و زیردستان نیز به خوبی یاد گرفته‌اند قدرت نظام را به سخره بگیرند.

نمایشنامه‌های تک‌ پرده‌ای کتاب سه گانه‌ی وانیک به موقعیت روشن‌فکران ناراضی چک و شرایط پیچیده آن‌ها پس از شکست بهار پراگ می‌پردازند. هاول در نمایشنامه‌های دهه 1960 کوشیده‌ است به مکانیسم‌های عام اجتماعی بپردازد و به انسانی که زیر فشار این مکانیسم‌ها له شده است؛ به عبارت امروزی به ساختارها و به انسان‌های محبوس در آن‌ها پرداخته‌ است.

در سه نمایشنامه‌ای که حول شخصیت وانیک شکل گرفته، واسلاو هاول از تجارب شخصی خود به عنوان یک روشنفکر ناراضی سخن می‌گوید. در این اثر نه تنها رگه‌هایی از زندگی و شخصیت خود هاول را در کاراکتر آرام و محجوب وانیک می‌بینید، بلکه با نام برخی از دوستانش مانند پاول کوهوت  و پاول لندوفسکی نیز آشنا می‌شوید، که هر دو از چهره‌های سرشناس تئاتر چک هستند.

این سه نمایشنامه کوتاه نخست در نسخه‌هایی محدود تکثیر شدند و سپس به صورت کتاب در تورنتو انتشار یافتند. نخستین و مهم‌ترین آن‌ها احضار است که در سراسر جهان یکی از گیراترین آثار هاول شناخته می‌شود.

در نمایشنامه‌ی احضار نظامی که از شهروندان خود وحشت دارد، هراس را به سراسر جامعه سرایت داده است. بدبینی و بی‌اعتمادی از بالاترین سطوح به شریان‌های جامعه تزریق شده است. فضا چنان مسموم و آلوده است که فتنه‌انگیزی و دسیسه‌جویی تنها شکل تجلی روابط انسانی به نظر می‌رسد. رابطه میان مردم چیزی نیست مگر ظاهرسازی و حقه‌بازی و دروغگویی. شهروند نمونه‌ی این جامعه از نظر معنوی چنان زبون و درمانده است که به خاطر یک شب خوشگذرانی به همه چیز پشت پا می‌زند و تمام ارکان نظام را ریشخند می‌کند.

در نهایت می‌توان گفت سبک نمایش‌های هاول فشرده و ریزبافت است. او در سیمای وانیک موقعیت دشوار و تضادآمیز روشنفکران مخالف رژیم را تصویر کرده و آن‌ها را نیز به انتقاد گرفته است.

در بخشی از کتاب سه گانه‌ی وانیک می‌خوانیم:

ورا: فکر میکنی چرا خودم رو شیک کردم، آرایش کردم، موهام‌رو شونه کردم، به خودم عطر زدم؟
میشائل: خیال میکنی ما اصلاً برای چی این خونه رو آرایش کردیم؟ ها؟ برای کی این کارها رو کردیم؟ نکنه برای خودمون؟ ها؟
فردیناند نزدیک در خانه رسیده است.
فردیناند: از من ناراحت نشید، اما من واقعاً باید برم.
ورا (عصبی): فردیناند! نکنه تو واقعاً قصد داری از پیش ما بری؟ تو نمیتونی این کار رو بکنی. تو نمیتونی همین جوری ما رو تنها بذاری و بری. ما هنوز با تو کلی حرف داریم. اگر تو بری پس ما تنها چکار کنیم؟ یعنی واقعاً نمی‌فهمی؟ بمون دیگه! خواهش میکنم پیش ما بمون!
میشائل: تو هنوز حتی بادام‌شکن برقی ما رو ندیدی.
فردیناند: خدا حافظ دیگه! خیلی هم ممنون برای صدف‌ها.
فردیناند می‌خواهد برود، اما پیش از آنکه پا از در بیرون بگذارد، ورا زیر گریه‌ای عصبی می‌زند. فردیناند می‌ایستد و با درماندگی او را می‌نگرد.
ورا (گریان): تو خودخواهی! یک خودخواه نفرت‌انگیز و بی‌احساس! آدم بی‌چشم‌و‌رو! نمک‌نشناس! خائن! ازت متنفرم! نمی‌دونی چقدر ازت متنفرم. برو گمشو! برو گمشو!
به طرف دسته‌گلی که فردیناند با خود آورده می‌رود، آن را از گلدان بیرون می‌آورد و با خشم به طرف فردیناند پرت می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

آیا واسلاو هاول را می‌شناسید؟
واسلاو هاول و نمایشنامه‌های او
پانوشت‌ها
احضار
اعتراض
رونمایی