معرفی و دانلود کتاب شب گرفتن ماه: داستان زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی

معرفی کتاب شب گرفتن ماه: داستان زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی

ساتم الوغ زاده در کتاب شب گرفتن ماه: داستان زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی، قصه‌ای شیرین از سرگذشت سخن‌سرای ایرانی و سراینده شاهنامه حماسه ملی ایران، حکیم فردوسی را برای گروه سنی (د) و (ه) به رشته تحریر درآورده است.

این کتاب از تلخیص کتاب «بسی رنج بردم» ساتم الوغ زاده (Sotim Ulughzoda)، نویسنده مشهور تاجیک، برای نوجوانان گردآوری شده است.

این رمان، به عنوان کتاب خارجیِ برگزیدهٔ سال جمهوری اسلامی ایران در سال 1375 انتخاب و معرفی شد؛ و از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به نویسندهٔ آن، لوح تقدیر و پنجاه سکهٔ بهار آزادی، اهدا گردید. اثر مذکور، به قصد استفادهٔ نوجوانان، نزدیک به یکصد صفحه کوتاه، و به فارسی رایج در کشورمان گردانیده ‌شد.

ابوالقاسم فردوسی که پدر و مادرش را چند سال پیش‌تر از ذست داده بود، به همراه همسر، پسرش و دختر بچه هشت‌ ساله‌اش در باژ زندگی می‌کرد. او در این سال‌ها به آفرینش شاهکار بزرگ خویش یعنی شاهنامه می‌پرداخت. داستان‌های باستانی را که از قعر تاریک عصرها سر برآورده و نسل به نسل منتقل شده بودند را همچون دانه‌های الماس تراش ‌داده و از آن‌ها گردنبندی زیبا و گران‌بها می‌ساخت.

فردوسی در دوران حکومت حاکمی ستمگر به نام «مهران» زندگی می‌کرد که بر مردم روستا و از جمله فردوسی خراج سنگینی را تحمیل کرده بود اما با آشنا شدن وی با سروده‌های فردوسی و این که بدون چشم‌داشت مادی این اشعار را سروده، نصف خراج را به او بخشید. همان‌طور که در این داستان به آن اشاره شده است پس از مهران، نوبت به حکومت حسین قتیب و بعد از آن به محمود سبکتکین می‌رسد.

سلطان محمود با اینکه به فردوسی وعده دادن صله داده بود، اما به جهت مخالف بودن با اشعارش از این کار سرباز زد. سلطان محمود بعد از مرگ فردوسی در خواب دید که او در باغ بهشت سیر می‌کند وقتی دلیلش را از او پرسید فردوسی در خواب به او گفت: «جهان را بلندی و پستی تویی/ ندانم چه‌ ای هرچه هستی تویی». به همین دلیل دستور می‌دهد که 40 هزار دینار به خانواده فردوسی بدهند اما آن‌ها این صله را رد می‌کنند.

در بخشی از کتاب شب گرفتن ماه می‌خوانیم:

فردوسی، ناچار، به وطن خود بازگشت. ملول و محزون بازگشت. دستگیری و زندانی شدن اسکافی، او را بسیار مأیوس کرده بود. وعدهٔ حمایت از جانب نایب بهاءالدوله، پس از ناامیدی‌ها، به او امید تازه‌ای بخشیده بود؛ که شاید بعد از آن، مشکلات زندگی‌اش رو به آسانی خواهند آورد. اما این امید هم، بر باد رفته بود.

در آن زمان‌ها، هر شاعر یا دانشمند، نیازمند یک پشتیبان بود. این حامی نیز می‌بایست شاه، حاکم یا توانگری می‌بود، که می‌توانست زندگی آن شاعر یا عالم را تأمین کند. وگرنه، ادامهٔ کار هنری یا علمی آن شخص، مشکل یا حتی محال می‌شد.

فردوسی، در دل، از بخت‌ِ شومِ خود شکوه می‌کرد. آخر، از سه حامی‌ای که در طول زندگی‌اش یافته بود، دو نفرشان پیش از به پایان رسیدنِ شاهنامه، از بین رفته بودند. منصور بن محمد، والی پیشین توس، آن مرد «خردمند و بیدار و روشن‌روان»، که نخستین بار فردوسی را به نظم شاهنامه تشویق کرد، و در این کار بزرگ، از همه نظر، از او دستگیری می‌کرد، خیلی زود، در یک جنگ، کشته شد. حسین قتیب، ناگهان معزول و زندانی گردید. اکنون، در اتمام شاهنامه، اسکافی، حامی سوم او را هم، از مقام نایبی برکنار کرده و به زندان انداخته بودند. به راستی که قسمت، با او، بازیهایی شوم می‌کرد!

هنگامی که فردوسی از بغداد به توس بازگشت، تیر ماه بود. در روستای باژ، منظرهٔ حزن‌آور زمین‌های از حاصل ‌مانده و جوی‌های خشکیده، بر غم و یأس او می‌افزود.

سربند جویباری که از رود‌ْ آب می‌گرفت و کشت‌های کشاورزان باژ را آبیاری می‌کرد، هنگام سیل‌های بهاری، ویران شده بود. کشاورزان، به وسیلهٔ خاک، نیم‌بند، آن را تعمیر کرده بودند. این کار تازه به آخر رسیده بود که تابستان رسید، و آب رود، کاستن گرفت. به گونه‌ای که به اندازهٔ کافی، به آن جویبار، آب نمی‌رسید.