معرفی و دانلود کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی

معرفی کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی

کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی نوشته‌ی محمود تلخابی، فرآیند یادگیری را از جنبه‌های روانشناختی مورد بررسی قرار می‌دهد و مربیان و معلمان را در زمینه‌ی طراحی آموزش تلفیقی راهنمایی می‌کند.

درباره‌ی کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی:

هدف این کتاب در فرایند طراحی و اجرای فعالیت‌های یادگیری، استفاده از مطالعات شناختی و سازگار ساختن فعالیت‌های یادگیری مطابق با ظرفیت‌های طبیعی ذهن و مغز انسان است. به این منظور که جهت یادگیری عمیق باید فرآیندهای شناختی مانند توجه، حافظه، تفکر و... را مورد توجه قرار داد و در مسیری درست آن‌ها را به کار برد.

در این صورت یادگیرندگان نه تنها به درک صحیح و کامل مفاهیم و مهارت‌ها دست پیدا می‌کنند بلکه از امکانات دست‌کاری دانش و مهارت برای ساختن دانش بهره‌مند شوند. از آنجا که ذهن و مغز ما واجد یک نظام یکپارچه است، یادگیری عمیق و ماندگار زمانی حاصل می‌شود که یادگیرنده تجارب منسجم و به هم پیوسته‌ای داشته باشد.

بنابراین، در طراحی فعالیت‌های یادگیری تا جایی که ارتباط معناداری با زندگی واقعی برقرار شود، اولویت با موقعیت‌هایی است که یادگیرندگان در فرایند تلفیق میان حوزه‌های دانشی قرار گیرند و ضمن کسب دانستنی‌ها و مهارت‌های بین رشته‌ای، بتوانند با مسائل زندگی مواجه شوند.

ایده اصلی کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی (Instructional design) برگرداندن مدرسه به نقش اصلی خود به عنوان کانون یادگیری است. جایی که در آن رویداد یادگیری به طور طبیعی اتفاق می‌افتد و در آن مسئله‌های دانشی (مانند مسائل ریاضی و علوم و...) فعالیت‌های روزانه دانش‌آموزان را تشکیل نمی‌دهند بلکه مسائل روزمره آن‌ها به زندگی واقعی شباهت دارد و بخش دانشی در درون آن نهفته است. تجربه این فعالیت‌ها، فرصتی برای خلق دانش و نوآوری فراهم می‌کند. در این تجارب یادگیری، نگاه دانش‌آموزان به دنیای پیرامون تغییر می‌نماید.

موضوع دیگری که در این کتاب مورد تأکید قرار می‌گیرد، نقش فرایندهای اجتماعی در یادگیری است. از آن جا که مغز ما یک ارگان اجتماعی است برای توسعه آن ناگزیر از تجربه فرایندهای اجتماعی هستیم. بنابراین، در طراحی تمامی فعالیت‌ها، فرصت‌هایی برای تعامل اجتماعی، همکاری و کار گروهی فراهم می‌شود تا افراد در دنیای شناخت اجتماعی غوطه‌ور شوند و در پیوند با افکار دیگر به توسعه ذهن خود بپردازند.

در بخشی از کتاب طراحی آموزشی، رویکرد شناختی به آموزش تلفیقی می‌خوانیم:

یادگیری یکی از عالی‌ترین فعالیت‌های مغز انسان است که در آن تقریبا تمام مغز درگیر است. هر گاه تجربه‌های یادگیری به نحوی طراحی شوند که افراد بتوانند بین موضوعات مختلف یادگیری ارتباط برقرار کنند، یادگیری معنادار حاصل می‌شود و یادگیرندگان این توانایی را پیدا می‌کنند که به فهم و حل مسائل زندگی واقعی و به یادگیری عمیق دست پیدا کنند. در واقع، یادگیری مجموعه مفاهیم بی معنا، به ناتوانی در استفاده از آموخته‌ها در زندگی واقعی منجر می‌شود. بنابراین، به نظر می‌رسد مواجه ساختن دانش آموزان با فرصت‌های یادگیری دارای موضوعات مجزا، موجب گسست نظام شناختی می‌شود و در این حالت، یادگیری سطحی است و پیوند عمیق بین فرایندهای شناختی و مفاهیم ایجاد نمی‌شود و برجسته‌ترین پیامد آن ناتوانی در انتقال آموخته‌ها به موقعیت واقعی است. به طور سنتی برنامه درسی تلفیقی به ترکیب بین دو یا چند موضوع درسی اطلاق می‌شود که توسط آموزشگر یا آموزشگران ثابتی تدریس می‌شود و به طور کلی به سه الگو تقسیم می‌شود.

نخست، الگوی چند رشته‌ای در این روش استقلال رشته‌ها به طور کامل حفظ می‌شود اما مضامین مشترک برای تدریس در درس‌های مختلف تعریف می‌شود تا مفاهیم موجود در هر درس حول أن مضمون مشترک آموخته شوند. دوم، الگوی میان رشته‌ای در این روش که می‌توان بین دو یا چند رشته انجام پذیرد، بر مفاهیم و مهارت‌های مشترک بین رشته‌ها تأکید می‌شود، با اینکه رشته‌ها از هم جدا هستند اما اهمیت آن‌ها مانند روش چندرشته‌ای نیست. سوم، الگوی فرارشته‌ای در این الگو کم کم مرز بین رشته‌ها از بین می‌رود و مسائل به زندگی واقعی نزدیک می‌شود مانند یادگیری پروژه محور که مسائل از پرسش‌های دانش آموزان و مسائل دنیای واقعی سرچشمه می‌گیرند. این روش‌های مختلف به صورت یک طیف قرار می‌گیرند که در آن به ترتیب ارتباطات بین مفاهیم و مهارت‌ها عمیق‌تر می‌شوند و حضور و استقلال رشته‌ها کمرنگ‌تر می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

فصل 1: کلیات
فصل 2: نظریه‌های تربیتی حامی آموزش تلفیقی
فصل 3: طراحی آموزشی
فصل 4: راهنمای طراحی آموزشی
پیوست