معرفی و دانلود کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی: مجموعه مقاله

معرفی کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی: مجموعه مقاله

تئاتر و هنرهای نمایشی با عروسک و ماسک آغاز شده و به همین خاطر نمایش عروسکی قدیمی‌ترین شکل تولید آثار نمایشی بوده است. در کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی شاهد مقالاتی خواهید بود که جان بل، درباره تئاترهای عروسکی و صورت‌های نمایشی گردآوری کرده است.

درباره کتاب عروسک، ماسک، و دیگر اشیای نمایشی

اگر با تاریخ هنرهای نمایشی آشنایی داشته باشید، حتماً می‌دانید که تئاتر با کمدیا دلارته در ایتالیا آغاز شد؛ شکلی از نمایش که شخصیت‌ها در آن با عروسک، ماسک، و گریم‌های سنگین ظاهر می‌شدند. بازیگران این نوع نمایش در پانتومیم و بداهه‌پردازی چیره‌دست بودند و با ریتمی سریع و تیپ‌سازی به اجرای بداهه کمدی می‌پرداختند. کمدیا دلارته نمایشی بود که بازیگران دوره‌گرد آن را در شهرهای گوناگون اجرا می‌کردند و شامل هشت تا ده تیپ شخصیتی بود که بازیگرها اجرا می‌کردند. این گونه نمایشی به دلیل لباس‌های خاص بازیگرانش، ماسک‌ها و شمشیرهای چوبی محبوبیت داشت و آغازگر تئاتر عروسکی به شکلی که بعدتر شناختیم شد.

بنابراین ماسک و عروسک از دیرباز نقش پررنگی در برگزاری رویدادهای نمایشی داشته‌اند و این نقش تا امروز ادامه پیدا کرده ‌است. «شیء نمایشی» اصطلاحی است که فرانک پروشان آن را به عنوان استعاره‌ای از «انگاره‌های مادی از انسان‌ها، جانوران، اشباح یا هر چیزی که در روایت یک نمایش دراماتیک از آن‌ها بهره می‌بریم» به کار برد. مثلا ماسک یا عروسک در آمریکا پیوند تنگاتنگی با تئاتر عامه، فولک و دین داشتند و به صورت خاص با شروع کار پیتر شومان و جیم هنسون آیین استفاده از عروسک در تئاتر را دچار تحولی عظیم کردند. طیف گسترده‌ای از پژوهشگران عرصه نمایش در قرن بیستم تمرکز تحقیقاتشان را بر تاثیر ماسک، عروسک و سایر اشیایی گذاشتند که برای اجرای نمایش از آن‌ها بهره می‌گیریم.

مثلاً در دوره رمانتیسم آلمان و بعد از مقاله کلایست، «درباره تئاتر ماریونت»، این ایده مورد توجه قرار گرفت که استفاده از ماسک و عروسک در تئاتر کاملاً شایسته ملاحظات نظری است. در دوران حاضر نیز اشیای نمایشی مورد توجه نمایش‌های موزیکال برادوی، نظریۀ پست‌مدرنیسم، تجمعات سیاسی، و پژوهش‌های آکادمیک‌اند. کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی (Puppets, Masks, and Performing Objects) نیز شامل مجموعه مقالاتی است که توجه خود را بر همین حوزه معطوف کرده‌اند.

جان بل (John Bell)، در مجموعه مقالاتی که در این اثر ارائه می‌دهد ابعاد متنوعی از کارکرد ماسک و عروسک در هنرهای نمایشی را مورد بررسی قرار داده است؛ ابعادی نظیر جایگاه ماسک و عروسک در عرصه‌های هنری، سیاسی و اجتماعی امروز، تکنیک‌های ساخت و کاربرد انواع عروسک‌ سنتی و جدید، انیمیشین و ارتباطشان با مفهوم سنتیِ عروسک، و همین‌طور پیشنهادهایی برای نظریه‌پردازی درباره اشیای نمایشی مختلف. این گستردگی در نهایت شما را به درک عمیق‌تری از مفهوم اشیای نمایشی می‌رساند.

درباره‌ی مجموعه‌ی تئاتر: نظریه و اجرا

این مجموعه جریان‌های مهم تئاتری جهان در عصر ما را معرفی کند. سنت‌هایی که مرور و خواندن دوباره‌ی آ‌ن‌ها از هر لحاظ بسیار لازم و ضروری است. معرفی جریان‌های عمده‌ی تئاتر و اجرای معاصر، بازخوانی آن‌ها، تأکید کردن بر ارتباط بین عمل و نظریه‌ی تئاتر از هدف‌های مهم این مجموعه به شمار می‌رود.

کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی مناسب چه کسانی است؟

خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان تئاتر، هنرهای نمایشی و نظریه اجرا پیشنهاد می‌کنیم.

جان بل را بیشتر بشناسیم

جان بل نویسنده، استاد دانشگاه، تاریخ‌دان تئاتر و عروسک‌گردان است که علاوه بر عروسک‌گردانی، کار ساخت عروسک و نوشتن درباره آن‌ها را نیز انجام می‌دهد. او اجرای عروسکی را با تئاتر نان و عروسک پیتر شومان آغاز کرد. از دانشگاه کلمبیا مدرک دکترا گرفت و اکنون در دانشکدۀ امرسونِ دانشگاه نیویورک و مدرسۀ طراحی رود‌آیلند، تاریخ تئاتر تدریس می‌کند. جان بل همچنین مدیریت موزۀ عروسک و مؤسسۀ بالارد دانشگاه کانتیکت را نیز عهده‌دار است.

در بخشی از کتاب عروسک، ماسک و اشیای نمایشی می‌خوانیم

گروه تئاتر نان و عروسکِ پیتر شومان در نیویورک و در دهۀ شصت آغاز به کار کرد، یعنی درست زمانی که شهر شاهد تولد آوانگاردی جدید در گیر و دار جنگ سرد و یکی از تبعات داغ آن در ویتنام بود. در فضای پربار مکان‌هایی چون کلیسای جادسِن، هنرمندان از مرزهای هنری عبور کرده و یا آن‌ها را در هم می‌شکستند: نوازندگان بازیگر می‌شدند، نقاش‌ها می‌خواندند، مجسمه‌سازان (مانند شومان) می‌رقصیدند و شاعران نمایشنامه می‌نوشتند. اجاره نسبتاً ارزان بود و در آن جا زنان و مردانی بودند که به خلق آن گونه از هنر، موسیقی و تئاتر که فرم‌های نو و کهنه را با هم ترکیب می‌کرد علاقه داشتند، تا هم پاسخی باشد به آنچه ظاهراً در پیرامون آن‌ها می‌گذشت و هم بازتاب آن. تئاتر نان و عروسک در چنین محیطی رشد کرد. هر چند در عرصۀ تجارت به شهرت چندانی دست پیدا نکرد (شهرتی که ماپت‌های جیم هِنسون به‌سرعت کسب کردند،) اما طرز فکری را که در آمریکا نسبت به عروسک‌ها مرسوم بود دگرگون کرد. مجسمه‌های متحرک شومان نوعی تمرکز دیداری را نخست در تجمعاتی به تدارک سازمان‌های مستأجران پورتوریکویی در محلۀ جنوب شرقی و سپس حتی چشم‌گیرتر از آن، در جریان اعتراضات علیه جنگ ویتنام در تظاهرات نیویورک و واشینگتن خلق کردند. با این همه، بیشترین شهرت این گروه نه در نیویورک بلکه در پاریس و دیگر شهرهای اروپایی به‌دست آمد. در آن جا پیکره‌های پرصلابت و اغلب ساکتِ نان و عروسک هم به‌عنوان بخشی از سنت آوانگارد قرن بیستم و هم نمونه‌ای از دستاوردهای اجرای آوانگارد در آمریکای دهۀ شصت شناخته شدند.

در اواخر دهۀ شصت، پیتر و اِلکا، همسر و شریکش، پیشنهادی برای اقامت در کالجِ گادِرد در پلِین‌فیلد در ایالت ورمانت دریافت کردند. گادِرد آموزشکده‌ای تجربی بود (و هنوز هم هست) که سابقه‌ای طولانی در کاربرد شیوه‌های آموزشی پیشرو داشت.

فهرست مطالب کتاب

مجموعۀ تئاتر: نظریه و اجرا
پیش‌گفتار: سرگرمی، نمایش، جُرم (هنر عروسکی در سال 2000): جان بِل/ترجمۀ آرش فرزاد
عروسک، ماسک و اشیای نمایشی در پایان قرن: جان بِل/ترجمۀ عاطفه احمدی
شجرۀ عروسک (الگویی برای رشتۀ تئاتر عروسکی): استیون کاپلین ترجمۀ مریم هوشیار
جولی تیمُور (از ژاک لُکُک تا شیرشاه): گفت و گویی از ریچارد شکنر/ترجمۀ کیوان سررشته
عروسک‌ها و اشیای نمایشیدرپایان این قرن چه جایگاهی دارند؟: پیتر شومان/ترجمۀ مریم هوشیار
پایان سیرک رستاخیز خانگی ما (تئاتر نان و عروسک و اجرای پادفرهنگ در دهۀ نود میلادی): جان بِل/ترجمۀ آرش فرزاد
نمایش ماشین هوشمند (حیله و افسون در زندگی خودرانۀ شطرنج‌باز): مارک ساسمن/ترجمۀ کیوان سررشته
تئاتر عروسکی در چک و تئاتر فولک در روسیه: پیوتر باگاتیرِف/ترجمۀ مارال کریمی
تئاتر عروسکی مودیکات (مدرنیسم، طنز و فرهنگ یدیش): ادوارد پُرتنوی/ترجمۀ مارال کریمی
اگر گاندی می‌توانست پرواز کند... (معضلات و راهکارها در تئاتر عروسکیِ سایه در هند): سَلیل سینگ/ترجمۀ عاطفه احمدی
بازیابی اجرای ماسک در پرو (گوستاوُ بُوآدا سازندۀ ماسک‌های یویاچکانی): گفت و گویی از جان بِل/ترجمۀ مارال کریمی
هنر عروسکی در عصر تولید رسانه‌ای: استیو تیلیس/ترجمۀ کیوان سررشته
دربارۀ نویسندگان مقاله‌ها
منابع و کتاب‌نامه