معرفی و دانلود کتاب عشق غریبه‌ها: سرگذشت شش محصل ایرانی در انگلستان جین آستین

معرفی کتاب عشق غریبه‌ها: سرگذشت شش محصل ایرانی در انگلستان جین آستین

روایت اقامت چهارساله‌ی شش محصل ایرانی در انگلستان قرن نوزدهم. نایل گرین در کتاب عشق غریبه‌ها در پی کامل کردن تصویری است که میرزا صالح شیرازی، یکی از این شش دانشجو، در کتاب خاطرات خود از اقامتش در انگلستان ترسیم کرده است. این کتاب داستانی درباره‌ی دوستی میان خاورمیانه و غرب است.

درباره‌ی کتاب عشق غریبه‌ها:

در حدود دویست سال پیش، زبان رسمی سرتاسر هندوستان و مناطق پیرامون اقیانوس هندْ فارسی بود. در فاصله‌ی سال‌های 800 تا 1900 میلادی، فارسی در سرزمین‌های زیادی جایگاه بالایی داشت. از بالکان گرفته تا چین، تا جنوب هند، فارسیْ زبانی بود برای انتقال علم، ادب یا اداره‌ی حکومت. در دو قرن پیش، زبان فارسی در انگلستان نیز جایگاهی ویژه داشت. در کتاب عشق غریبه‌ها (The Love of Strangers)، ما در خلال روایت سفرِ چند جوان ایرانی به لندن در روزگار جین آستین، انگلستانی می‌بینیم که شرقْ در چشم مردمانش هنوز سرزمینی رازآلود و پُر از صوفی و عارف بود، انگلستانی در اوج دوره‌ی رُمانتیک که دختران اشراف‌زاده‌اش حافظ از بر می‌کردند، برای ابوالحسن‌خان ایلچی، نخستین سفیر ایران در لندن، غزلیات عاشقانه‌ی پارسی می‌خواندند و میزبانان صاحب‌نامش در ضیافت‌های شام جلوِ این سفیر جذاب خارجی چلوِ ایرانی می‌گذاشتند.

عباس‌میرزا، نایب‌السلطنه‌ی فتحعلی‌شاه، که در خلال جنگ با روسیه به برتری نظامی اروپا پی برده بود، تلاش‌های زیادی برای اصلاح و به‌روز کردن ارتش و فنون گوناگون کرد. او در 1811 میلادی دو محصل و در 1815 پنج محصل برای آموزش طب، زبان انگلیسی، شیمی، ساخت توپ و اسلحه، نقاشی و سایر علوم به بریتانیا فرستاد. یکی از این محصلان میرزا صالح شیرازی بود که خاطرات خود از این سفر را نوشت. حالا، نایل گرین (Nile Green) در کتاب عشق غریبه‌ها در پی کامل کردن تصویرهایی است که میرزا صالح در خاطرات خود در انگلستان ترسیم کرده است. او سفرنامه‌ی فارسی میرزا صالح را به دست گرفته و محصلان جوان ایرانی را در خانه‌ها و خیابان‌های لندن، کافه‌ها و غذاخوری‌ها و تماشاخانه‌های این شهر، کالج‌ها و کتابخانه‌های آکسفورد و کمبریج، کلیساها، موزه‌ها و آسیاب‌ها و کارخانه‌های دیگر شهرهای انگلستان دنبال کرده است.

تجربه‌ی رویارویی با فرهنگ‌های ناشناخته و بسیار دور از فرهنگ سرزمین مادری در این خاطرات به‌خوبی بازتاب یافته است. تلاش میرزا صالح، برای بقای خود و همراهانش، پذیرش واقعیت و یافتن راه‌حل‌های جایگزین، و تیزبینی‌اش برای دیدن تفاوت‌های سرزمین خود با انگلستان، از نکته‌های جالب این سفرنامه است. او و دوستانش در انگلستان در معرض اختراعات، صنایع و فنون تازه اعم از پُست و راه‌سازی و راه‌آهن و کشتی بخار و تلسکوپ، پدیده‌ی نوظهور روزنامه، نهادهای مدرن قانون‌گذاری و حکومت‌داری، باورهای دگراندیشانه‌ی دینی و مظاهر معماری و هنر قرن نوزدهم نیز قرار گرفتند، که حکایت همه‌ی این‌ها را در سفرنامه‌ی او می‌توان یافت. برخلاف بیش‌ترِ سفرنامه‌های پیش و پس از او، میرزا صالح در سفرنامه‌اش نه خود را باخته، نه دست‌پایین گرفته و نه به تحقیر و تمسخر سرزمین و فرهنگ بیگانه پرداخته است. او را باید صاحب جایگاهی ناصرخسروگونه دانست که گنجینه‌ی گران‌بهایی در فرهنگ سفرنامه‌نویسی به فارسی از خود به جا گذاشته است.

نکوداشت‌های کتاب عشق غریبه‌ها:

- این کتاب ماجرای مسلمانانی را روایت می‌کند که برای اولین بار از اروپا بازدید می‌کنند و چهار سال در آنجا دست به اکتشاف می‌زنند. کتابی خواندنی و آموزنده است. (لسلی میشل)

- کتابی مسحورکننده و خوشایند. (استار تریبون)

- کتابی شگفت‌انگیز از یکی از بهترین مورخان منطقه. کتاب عشق غریبه‌ها سهم بزرگی در شناخت ما از روابط اولیه میان شرق مسلمان و «غرب» دارد. (دنیل نیومن)

کتاب عشق غریبه‌ها برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به تاریخ علاقه‌مند هستید و دوست دارید از رابطه‌ی میان شرق و غرب در روزگاران قدیم باخبر شوید، این کتاب برای شما جذابیت خواهد داشت.

با نایل گرین بیشتر آشنا شویم:

نویسنده‌ی آمریکایی کتاب حاضر استاد تاریخ اسلام و تاریخ جنوب آسیا در دانشگاه لس‌آنجلس است. او به بده‌بستان‌های فرهنگی میان آسیا و اروپا علاقه‌مند است و نظر به علاقه‌ی ویژه‌اش به مردم‌شناسی و تاریخ این منطقه، در پاکستان و ایران و افغانستان و آسیای مرکزی و ترکیه و سوریه و مصر و یمن و عمان و اردن و مراکش و سری‌لانکا و افریقای جنوبی و میانمار و ازبکستان و قزاقستان، زندگی و پژوهش کرده است.

نایل گرین تابه‌حال چندین کتاب درباره‌ی اسلام و فرهنگ شرق منتشر کرده و «عشق غریبه‌ها» نخستین کتاب اوست که به فارسی برگردانده شده است.

در بخشی از کتاب عشق غریبه‌ها می‌خوانیم:

آموختن زبان ضروریْ و بنیادِ تمام آموزش‌هاست. این دو مسلمان که علاوه‌بر فارسیِ مادری، زبان فاضلانه‌ی عربی را نیز آموخته بودند، این را خوب می‌دانستند. آن‌ها از ایران سرمشق مهمی آورده بودند: اهمیت تسلط به زبان مادری در کنار یک زبان کلاسیک. از روی همین سر‌مشق بود که آن‌ها یازده‌ ماه در کرویدن هم انگلیسی بخوانند هم لاتین.

تلاش‌های متناظر دانشوران آکسفورد، و چنان که بعد خواهیم دید، دانشوران کمبریج برای فراگیری عربی و تا حد کم‌تری فارسی، حاکی از دوسویگی روند آموزش در این دانشگاه بود. از دورانی که همه‌ی کلاس‌های دانشگاه به لاتین بودند مدت‌ها گذشته بود اما آکسفوردی که میرزا صالح و میرزا جعفر در پی ورود به آن بودند، همچنان بر زبان‌های خارجی به‌ویژه زبان‌های «کلاسیکِ» کم‌وبیش مُرده تأکید بسیار داشت.

در خاطرات روزانه‌ی میرزا صالح، تلاش‌های او را برای واداشتن خودش به آموختن لاتین علاوه‌بر انگلیسی و فرانسوی می‌بینیم. دانستن چند زبان، به عنوان پیش‌نیاز، برای کسی با سوابق او چندان غیرعادی نمی‌نمود؛ از جوانانی همچون او، که دست سرنوشتْ به کار دیوانی در دربار گماشته بود، انتظار می‌رفت به حد اعلا فارسی و عربیِ ادبی را بیاموزند. محل کارش هم تبریز در غرب ایران بود، پس چه‌بسا ترکی هم می‌دانست. می‌دانیم که او با زبان اردوی «هندوستانی» هم، شاید به واسطه‌ی حضور تجار هندی در زادگاهش شیراز، آشنایی داشت. این زبان‌ها بزرگ‌ترین سرمایه‌های او و میرزا جعفر، و برگ‌های برنده‌ی آنان بودند.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
مقدمه
عشق غریبه‌ها
ایرانی های آقای دارسی
دانش
1: در جست و جوی معلم
2: مدرسه  های آکسفورد
عقیده
3: در میان دگراندیشان
4: دیدار با تبشیری ها
دوستی
5: دوستی های دیپلماتیک
6: عشق غریبه ها
پس از بازگشت
یادداشت درباره ی منابع و شیوه ی کار
سپاس گزاری
برای مطالعه ی بیش تر
نمایه