معرفی و دانلود کتاب لبخند بر لب شعر: گزیده شعر طنز از گنجینه هزار سال شعر فارسی

معرفی کتاب لبخند بر لب شعر: گزیده شعر طنز از گنجینه هزار سال شعر فارسی

کتاب لبخند بر لب شعر: گزیده شعر طنز از گنجینه هزار سال شعر فارسی به قلم اسماعیل امینی، ابتدا شما را با شعر طنز و شاخه‌های شوخ‌طبعی آشنا می‌کند و سپس مجموعه‌ای از اشعار طنزآمیز که از شاعران بزرگ پارسی همچون ابوالقاسم فردوسی، مولانا و... بر جای مانده را نشان می‌دهد.

این کتاب نشان می‌دهد که حتی شاعرانی که به طنز پردازی مشغول نیستند مثل سنایی، عطار، باباطاهر هم در لا‌به‌لای شعرهایشان از طنز استفاده کرده‌اند و با کمی تامل می‌توان در جدی‌ترین نوع شعر، طنزها را نیز یافت.

به دلیل اینکه این کتاب برای نوجوانان نوشته شده، شعرهای سخت و یا شعر‌هایی که با مباحث فلسفی شوخی می‌کنند، گنجانده نشده و لذا شعر‌هایی که شوخی‌ها و زبان ساده‌تری دارند در آن آورده شده است.

به طور کلی کتاب لبخند بر لب شعر، اشعار را از زمان رودکی تا معاصر مورد بررسی قرار می‌دهد، درون مایه‌ی طنز دارد و برای گروه سنی نوجوانان تهیه و گردآوری شده است.

در بخشی از کتاب لبخند بر لب شعر می‌خوانیم:

حریم هر چیزی است که برای خودش آداب و رسوم و احترام و قانون دارد. یعنی هر جا که نظم و مقررات و قواعدی در کار باشد در آن جا حریم‌هایی به وجود می‌آید.

مثلاً‌ رعایت سکوت و پاکیزگی در بیمارستان، رعایت نظم و اطاعت از فرمانده در پادگان نظامی، رعایت قواعد نگارشی و دستور زبان در نوشتن مقاله، رعایت قواعد شعری مثل وزن و قافیه و تناسب در شعر، رعایت ادب و احترام در جمع خانوادگی، رعایت مقررات اداری در محیط‌های رسمی، حتی مهد کودک و شهربازی هم برای خودش مقررات و آدابی دارد؛ مثلاً‌ سادگی زبان و شادی و بازی و صمیمیت در رفتارها.

هر کس برای حریم خود نامی انتخاب کرده است، مثلاً‌ اهل سیاست اسمش را گذاشته‌اند «خط قرمز»؛ در مدرسه اسمش «انضباط» است؛ در خیابان و بزرگراه به آن «مقررات رانندگی» می‌گویند؛ و در جمع خانوادگی نامِ حریم «ادب» است.

در همۀ آثار خندان نشانه‌ای از به‌هم‌خوردن این حریم‌ها دیده می‌شود؛ یعنی نقض شدن حریم است که خنده را به وجود می‌آورد. این به‌هم‌ریختگیِ نظم با موضوع تضاد که قبلاً‌ درباره‌اش حرف زدیم ارتباط دارد.

مثلاً‌ در یک سخنرانی علمی در دانشگاه اگر از زبان مهد کودک استفاده کنیم، حریم دانشگاه نقض می‌شود و فضای شوخی به وجود می‌آید یا اگر در یک جمع خانوادگی با لحن نظامی حرف بزنیم، یا مثلاً‌ یک نامۀ اداری رسمی را با لحن صمیمی و عاشقانه بنویسیم.

دربارۀ نقض شدن حریم‌ها و به‌هم‌ریختن نظم یک نکتۀ مهم وجود دارد‌؛ اندیشۀ طنزنویس تکیه‌گاه اصلی اوست تا بداند برای ایجاد فضای شوخی و آفرینش خنده وارد کدام حریم‌ها بشود و تا چه اندازه پیش برود؟

فهرست مطالب کتاب

شعر طنز را بشناسیم
آشنایی با شاخه‌های شوخ‌طبعی
1. دسته‌بندی بر اساس هدف‌ها
1. 1 هزل
2. 1 فکاهه
3. 1 هجو
4. 1 طنز
2. دسته‌بندی بر اساس روش‌های آثار خندان
1. 2 تهکم
2. 2 اغراق
3. 2 آیرونی
4. 2 همان‌گویی
آشنایی با عناصر آثار خندان
1. تضاد
1. 1 تضاد میان گفتار و رفتار
2. 1 تضاد میان ظاهر و باطن
3. 1 تضاد میان لحن شعر و موضوع آن
4. 1 تضاد میان معنای اصلی سخن و مقصود شاعر
2. اندیشه
3. انتقاد
4. خنده
5. حریم
6. بیان
نگاهی به چند تصور رایج دربارۀ طنز
فهرست منابع و کتاب‌هایی برای مطالعۀ بیشتر دربارۀ شعر طنز
گزیدۀ شعرهای طنز
رودکی سمرقندی
مصیبت پیری
وسوسۀ عاشقی
پرسش گرم
تاج‌الدین الآبی
دوزخیان
ابوالحسن شهید بلخی
علم و ثروت
دود غم
کسایی مروزی
پیران نادان
منجیک ترمذی
رنگ نان
دیوان و دیوانه
ابوالقاسم فردوسی
هجو محمود غزنوی
باباطاهر همدانی
شتر دیدی؟
نظامی گنجوی
ویرانی
خاقانی شروانی
خرانِ خزپوش
خر در عروسی
انوری ابیوردی
آب رفته به جوی بازآید
کله کدو
سنایی غزنوی
نماز و خدمت سلطان
افسار پادشاه
پشیمانی شاعر
عطار نیشابوری
دیوانۀ گرسنه
پادشاه بی‌عرضه
کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی
قحطی هنرمند
لاف از گذشته‌ها
جلال‌الدین مولوی
احمق و دانا
نماز هندو
سیف‌الدین محمد فرغانی
خطاب به مغول
خطاب به غازان‌خان، شاه مغول
سعدی شیرازی
دعوای سگان
خوراک ملخ
کلاه غریق
امیران بدبخت
چند بیت طنزآمیز
خواجوی کرمانی
لقب دزد
حافظ شیرازی
چند بیت طنزآمیز
ابن یمین فریومدی
دزدان آدینه
عبید زاکانی
چند بیت از موش و گربه
عبدالرحمان جامی
پوستین یا خرس؟
وحشی بافقی
تقسیم ارث
صائب تبریزی
چند بیت طنزآمیز
شیخ بهایی
شاه‌پرست
تعداد دیوانه‌ها
اورنگ شیرازی
بحر سبک
محمد‌حسن حسامی محولاتی
هدف هر دو
ابوالقاسم حالت
خواسته‌های زن
پروین اعتصامی
مست و محتسب
مناظرۀ سیر و پیاز
ایرج‌میرزا
رم می‌کنند
مستشاران
عمران صلاحی
من آنم
اسماعیل امینی
اسب‌ها و خرها
محمد‌کاظم کاظمی
شطرنج
خسرو شاهانی
راحتی
رضا رفیع
قطعۀ هنرمندان
یوسف‌علی میرشکاک
در منقبت پاترول
کریم فکور
مناظره
حسن شعبانی (بانی)
خرخران
فروغ فرخزاد
از مرز پُرگُهر
محمد‌علی افراشته
ناصح‌الشعرا
پالتوی چهارده‌ساله
ناصر اجتهادی
پرسش
رحیم رسولی
مجلس
مهدی استاد احمد
خواب
سید حسن حسینی
صورت مسئلۀ بی‌آرایش
امانت
نان و پسته
اشتباه
آرامش
سلوک
طریقت نو
تکذیب
سرقت
عبور
امضا
رابطه
دیدن
برکت
انحنا
ذوق
خدا و خرما
شاهکار
ترحم
سقوط عنکبوت
طبق معمول
شعر جهانی
سرعتِ چاپ
تعاون
علیرضا قزوه
حکم جلب عبید زاکانی
محمد سلمانی
مشت و لگد
عمران صلاحی
قصۀ مدحیۀ حکیم حیف‌الدین حریرآبادی
سعید سلیمان‌پور
بیچارۀ فوتبال
عماد خراسانی
طبابت و موج نو
محمدعلی گویا
از کجا آورده‌ای؟
محمد‌جواد محبت
فراری