معرفی و دانلود کتاب مددکاری اجتماعی مداخله در بحران: خشونت خانگی علیه زنان

معرفی کتاب مددکاری اجتماعی مداخله در بحران: خشونت خانگی علیه زنان

هدف کتاب مددکاری اجتماعی مداخله در بحران: خشونت خانگی علیه زنان نوشته‌ی حسین یحیی زاده و فاطمه آرمان، آگاهی دادن به دانشجویان و فعالان در حوزه‌ی مددکاری اجتماعی است که بتوانند علت‌ها و پیامدهای خشونت خانگی (خشونت شوهر علیه زن) و مداخلات مؤثر در مورد قربانیان و عاملان آن را درک و بررسی نمایند.

در حرفه مددکاری اجتماعی، حرمت مقام انسان یکی از ارزش‌های مهم حرفه‌ای می‌باشد که بر اساس آن مددکاران اجتماعی خود را ملزم به حفظ حرمت مقام انسانی مخاطبان خود می‌دانند. از این منظر، خشونت علیه زنان یکی از مصادیق نقض کرامت انسانی و حقوق بشر می‌باشد. بنابراین، تلاش برای حفظ کرامت انسانی زنان یکی از دغدغه‌های مهم حرفه‌ی مددکاران اجتماعی در طی دوران زمانی و در کشورهای مختلف بوده است.

در سال‌های قبل خشونت خانگی که به معنای خشونت شوهر علیه زن محسوب می‌شود، به عنوان یکی از مسائل مهم اجتماعی و قانونی مطرح شده است. خشونت خانگی علاوه بر قتل و یا آسیب‌های شدید جسمی، باعث آسیب‌های شدید اجتماعی، مسائل غیر قانونی و اختلات پزشکی و روان‌پزشکی نیز می‌شود.

از یک سو، خشونت خانگی با مشکلات فروانی از جمله سوء مصرف مواد مخدر، فرار از خانه و بی‌خانمانی، انوع جرم و جنایت‌ها همراه بوده است. از سوی دیگر، ارتباط قربانی خشونت خانگی شدن با طیف وسیعی از ابعاد سلامت جسمی، روانی و اختلالات رفتاری نشان می‌دهد که مداخلاتی که می‌تواند منجر به کاهش یا پیشگیری از خشونت خانگی شود، به حل و فصل این مشکلات نیز کمک می‌کند.

اهمیت مسئله خشونت خانگی در بین مددکاران اجتماعی و سایر حرفه‌های ارائه دهنده خدمات اجتماعی باعث شکل‌گیری فعالیت‌های سازمان یافته در دهه‌های اخیر شده است. طی چندین سال فعالیت سازمان یافته، این تلاش‌ها موجب توسعه مداخلات در زمینه‌های خدمات اجتماعی، بهداشتی و اجرای قانون شده است که توانستند رفاه قربانیان را بهبود بخشد و یا رفتار خشونت‌آمیز عاملان را کاهش دهد.

برخی از این برنامه‌های مداخله‌ای مبتنی بر قانون و به صورت اجباری مانند دستگیری مجرم یا گزارشگری اجباری کارکنان مراکز بهداشتی است. برخی بر اساس نظریه‌های وام گرفته شده از حوزه روانشناختی و مشاوره‌ای مانند خدمات مشاوره‌ای برای قربانیان تروما می‌باشد و برخی دیگر نیر بر پایه نظریه‌های سطح کلان تر مانند مداخلات مبتنی بر اقدام اجتماعی است.

در بخشی از کتاب مددکاری اجتماعی مداخله در بحران: خشونت خانگی علیه زنان می‌خوانیم:

بسیاری از تئوری پردازان به دنبال پاسخ به این پرسش‌ها بوده‌اند که «چرا یک فرد خاص پرخاشگری می‌کند یا مرتکب رفتار خشونت‌آمیز می‌شود؟ و چرا یک فرد خاص قربانی خشونت می‌شود و در روابط خشونت‌آمیز باقی می‌ماند؟». در سطح فردی، روانشناسان به عوامل روانی و غریزه‌ای اشاره می‌کنند. تئوری‌های روانشناختی بر روی اختلات روانی یا صفات و خصوصیات شخصیت تمرکز کرده‌اند. تئوری‌های یادگیری اجتماعی به نقش اجتماعی شدن تأکید دارند که افراد از این طریق خشونت را می‌آموزند.

تحلیل‌های جامعه شناختی به دنبال مطرح کردند نقش عوامل ساختاری مانند فرهنگ، ساختار پدر سالارانه و نظام سرمایه‌داری همراه با مناسبات اقتصادی و سیاسی آن هستند. این تئوری‌های در سطح کلان تأثیر عوامل تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر شکل گیری، تداوم و ترویج خشونت شوهر علیه همسر را در بر می‌گیرند؛ از جمله فرایندهایی که به موجب آن تأثیرات اجتماعی در کارکرد روانی - فردی همچون شناخت و انگیزه تأثیر می‌گذارند.

با این وجود جامعه‌شناسان از تحلیل عوامل فردی مؤثر و روانشناسان از تحلیل عوامل ساختاری در تبیین رفتار خشونت‌آمیز غفلت کرده‌اند. این در حالی‌ است که مددکاران اجتماعی با تأکید بر سطح میانه (واحد خانواده و گروه) سعی کرده‌اند رفتارهای فردی را در چارچوب روابط بین فردی، سیستم‌های خانواده و سیستم‌های اجتماعی بزرگ‌تر و نیز نحوه ارتباط آن‌ها با شکل‌گیری و تداوم خشونت خانگی توضیح دهند.

فهرست مطالب کتاب

شگفتار
فصل اول: مقدمه‌ای بر خشونت خانگی
مقدمه
تاریخچه خشونت علیه زنان
شیوع خشونت خانگی
شیوع خشونت خانگی علیه زنان در ایران
تعاریف خشونت
خشونت خانگی چیست؟
انواع خشونت خانگی
فصل دوم: دیدگاه‌های نظری درباره خشونت خانگی
مقدمه
نظریه‌های روانشناختی خشونت خانگی
خشونت به عنوان تروما
تئوری‌های شناختی - رفتاری خشونت خانگی
نظریه یادگیری اجتماعی
نظریه ژنتیک رفتاری
نظریه پرخاشگری واکنشی
تئوری درماندگی آموخته شده
نظریه‌های جامعه شناختی خشونت خانگی
نظریه‌های مددکاری اجتماعی خشونت خانگی
فصل سوم: سبب‌ شناسی و پیامدها
مقدمه
عوامل فردی مرتبط با عاملان پرخاشگر
عوامل خطر فردی برای قربانی شدن
عوامل ساختاری (خانواده و جامعه)
ساختار پدرسالارانه جامعه/خانواده
مدل ترکیبی علل خشونت
پیامدهای خشونت خانگی
پیامدهای خشونت خانگی برای فرد قربانی
پیامدهای فیزیکی
پیامدهای روانی
پیامدهای خشونت خانگی برای خانواده
پیامدهای خشونت خانگی برای جامعه
هزینه‌های غیر مستقیم خشونت خانگی
فصل چهارم: مدل‌های مداخله‌ای مددکاری اجتماعی
در رابطه با خشونت خانگی
مقدمه
مددکاری اجتماعی و خشونت خانگی
مدل‌های مداخله‌ای در رابطه با قربانیان خشونت خانگی
رویکردهای مبتنی بر قدرت
خدمات اجتماع محور خشونت خانگی
مدل‌های مداخله‌ای در رابطه با عاملان خشونت خانگی
مداخله / درمان عاملان خشونت خانگی
فصل پنجم: سیاست گذاری‌های اجتماعی در خصوص خشونت خانگی علیه زنان
مقدمه
تعریف قانون
رویکردهای نظری نظام‌های حقوقی در برخورد با خشونت خانگی
مقابله با خشونت خانگی در عرصه بین المللی
مقابله با خشونت خانگی در قوانین داخلی
سایر اشکال خشونت خانگی
نقش مددکاران اجتماعی در سیستم قضایی
نقش مددکاران اجتماعی در فرآیند قانون گذاری
فصل ششم: پیشگیری از خشونت خانگی
مقدمه
پیشگیری اولیه چیست؟
چارچوب پیشگیری اولیه
رویکردهای پیشگیری اولیه
رویکردهای مبتنی بر خانواده و دوران کودکی اولیه
رویکردهای مبتنی بر مدرسه
رویکرد مداخلات برای کاهش مصرف الکل و مواد مخدر
کمپین‌های آگاهی بخش و اطلاع رسانی عمومی
نکاتی درباره کمپین‌های آگاهی دهنده عمومی
رویکردهای اجتماع محور
رویکردهای ساختاری و سیاستی
کار با مردان و پسران
فهرست منابع
واژگان تخصصی