معرفی و دانلود کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران: تحلیل دوره‌های انقلاب، جنگ و بازسازی

معرفی کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران: تحلیل دوره‌های انقلاب، جنگ و بازسازی

کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران نوشته‌ی علی اسکندری به بررسی دو موضوع اسطوره و سینما به طور کامل و ارتباط آن‌ها با هم و تاثیرشان بر یکدیگر در سینمای سال‌های اخیر ایران می‌پردازد.

درباره کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران:

طرح مفهوم مردم‌شناسی ارتباطی و تبیین ابعاد به صورت علمی در کنار تحلیل اسطوره قهرمان سه دوره انقلاب، جنگ و بازسازی و تحلیل ساختاری روایت، حکایتگر اختلاف یا انطباق قهرمانان بازنمایی شده بر پرده سینما با آنچه در جامعه ظهور و بروز دارد، خواهد بود.

شناخت روایت داستانی در قالب مؤلفه‌های اسطوره‌ای و با توجه به مردم‌شناسی ارتباطی هر دوره (انقلاب، جنگ و بازسازی) و تحلیل روایت این آثار، دو ثمره دارد: از یک‌سو، موجب غنای آگاهی تماشاگران و تحلیلگران فیلم می‌شود و از سوی دیگر، مورد استفاده سینماگرانی قرار می‌گیرد که درصدد تولید متون رسانه‌ای برای پاسخ‌گویی به نیاز آن دوره مخاطبان‌اند.

بنابراین این کتاب به‌لحاظ نظری سعی دارد به غنای ادبیات اسطوره‌ای، به‌خصوص در حوزه مردم‌شناسی ارتباطی در مطالعات رسانه‌ها، کمک کرده و جای خالی تحلیل متون رسانه‌ای را بر اساس نظریات این حوزه جبران کند. در این پژوهش، از مفاهیم نظری یا اصولی استفاده می‌شود که پژوهشگران پیشین تا حدودی از آن سود جسته‌اند؛ ولی از حوزه مردم‌شناسی ارتباطی و تحلیل سه دوره، در کنار تحلیل شخصیت قهرمان (گونه، کارکرد، جنسیت، سن و مراحل فرازوفرود قهرمان در سه دوره نام‌برده) تاکنون بهره‌گیری نشده است.

همچنین جامعه آماری و داده‌ها و شیوه‌های تحلیل متفاوت، این اثر را از آثار مشابه متمایز می‌سازد. ازاین‌رو، نتایج حاصل از این تحقیق ممکن است موجب آشنایی پژوهشگران با حوزه سینما و اسطوره و همچنین آشنایی فیلم‌سازان با اشکال قهرمانان تولیدشده در عرصه سینمای بعد از انقلاب شود. طبیعتاً شناخت وضع سیاسی - اجتماعی هر دوره و سپس تولید اسطوره‌های قهرمان متناسب با آن وضع و درنهایت شناخت دلایل روند حاکم بر آثار سینمای اسطوره‌ای ایران حکایت از آن دارد فیلم‌هایی که توانسته است در نقد جریان حاکم و پررنگ کردن مشکلات و معضلات گروه‌های خاصی از مردم، قهرمانانی را پرورش دهند، مقبولیت بیشتری نزد عموم مردم یافته‌اند؛ لیکن در این میان، عقب‌افتادن مدیریت سینما از سینماگران و بی‌توجهی به مسائل مرتبط با هر دوره و همچنین نگاه گذشته‌نگر، باعث شده است که رابطه سیاست و فرهنگ به‌شکل بسیار پررنگی بر چگونگی ظهور اسطوره قهرمان تأثیرگذار باشد.

بنابراین، عدم موفقیت قهرمانان سینمایی در دوران انقلاب، جنگ و بازسازی در این حقیقت نهفته است که تماشاگر سینما مادامی که تجلی زندگی خود را در نقش‌های روی پرده ببیند، مجذوب این پدیده نو می‌شود؛ ولی مادامی که احساس کند این نقش‌ها با مسائل و مشکلات فعلی وی ارتباطی ندارد و بنا به اقتضائات حکومتی ایجاد شده است، به‌تدریج از آن فاصله می‌گیرد و آن را فراموش می‌کند.

کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران مناسب چه کسانی است؟

مطالعه این کتاب به پژوهشگران حوزه سینما و دفاع مقدس و علاقه‌مندان به وضع مدیریت سینما، مخاطب و متون سینمایی سه دوره انقلاب، جنگ و بازسازی، پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب مردم شناسی ارتباطی اسطوره در سینمای ایران می‌خوانیم:

مردم‌شناسان معتقدند از دو طریق می‌توان در حوزه سینما به مطالعات مردم‌شناسی پرداخت: اول، بر اساس فیلم‌هایی که عموماً مستند بوده و در آن‌ها به زندگی اقوام ابتدایی و قبایل به‌همراه بازنمایی آداب‌ورسوم آن‌ها پرداخته می‌شود؛ دوم، بررسی فیلم‌های سینمایی که در دوره‌های متناوب در فرهنگی ساخته می‌شود تا از خلال این فیلم‌ها و دوره‌ها بتوان تغییرات انجام‌شده در زندگی، جامعه و عملکرد انسان را مشاهده کرد. به‌عبارتی، همچنان که محققِ مردم‌شناسْ قبیله یا جامعه‌ای کوچک را بررسی می‌کند، این بررسی ممکن است درباره رمان‌ها، قصه‌ها و فیلم‌های هر جامعه برای کشف مؤلفه‌های لازم صورت پذیرد.

فیلم‌های سینمایی به‌عنوان منبعی که فرهنگ جوامع را منعکس می‌کنند، از دیرباز محل توجه مردم‌شناسان بوده‌اند. اکثر فیلم‌های سینمایی به‌نوعی بازتاب فرهنگ جامعه خود هستند و در آن‌ها کم‌وبیش نمودی از ویژگی‌های فرهنگی روز یا سنتی جامعه در قالب موضوعات متفاوت به تصویر کشیده می‌شود؛ لذا این امکان وجود دارد که اغلب آن‌ها به‌عنوان مستندات فرهنگی موضوع بررسی مردم‌شناختی قرار گیرند. برای مثال می‌توان به فیلم‌های گانگستری آمریکایی که دوره‌ای در سینمای آمریکا رواج یافتند اشاره کرد که نمودی از بحران اقتصادی و بیکاری موجود و اوضاع ایجادشده در جامعه آمریکایی دهه سی بودند. در این دوران مردم آمریکا به‌دلیل بحران‌های ایجادشده، خوش‌بینی خود را به قوانین جامعه از دست داده و تمایل به قانون‌ستیزی در آن‌ها افزایش ‌یافته بود؛ لذا به قهرمانان فیلم‌های گانگستری که در قالب شخصیت‌های تبهکار به مخالفت با قوانین حاکم بر جامعه برمی‌خاستند، علاقه نشان می‌دادند. بنابراین فیلم‌های گانگستری را می‌توان بازتاب اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن روز جامعه آمریکا به حساب آورد.

در این زمینه، مردم‌شناسی با قراردادن مردم منطقه‌ای خاص به‌عنوان محور، سعی می‌کند تمامی عناصر مرتبط با آن را بررسی کند. درست اینجاست که سینما می‌تواند از مردم‌شناسی برای شناخت جامعه، انسان و ارزش‌های آن مدد بگیرد و بر اساس مؤلفه‌های آن به تولید اثر بپردازد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
مقدمه
فصل نخست؛ مفاهیم و تعاریف
بخش اول
1- کهن‌الگو
1-1- انواع کهن‌الگو
بخش دوم
2- اسطوره
2-1- تعاریف اسطوره
2-2- کارکردهای اسطوره
2-3- گونه‌های اسطوره
2-4- الگوهای اساطیری
3- شخصیت
3-1- شخصیت‌پردازی
4- اسوه
5- قهرمان
5-1- کارکردهای دراماتیک قهرمان
5-2- ویژگی‌های قهرمان
5-3- گونه‌های قهرمان
5-4- جمع‌بندی قهرمان
5-5- جمع‌بندی مفاهیم (کهن‌الگو، شخصیت، قهرمان، اسوه و اسطوره)
بخش سوم
6- مردم‌شناسی ارتباطی
6-1- مردم‌شناسی و انسان‌شناسی
6-2- مردم‌شناسی ارتباطی
فصل دوم؛ مردم‌شناسی ارتباطی سه دوره انقلاب، جنگ و بازسازی
مقدمه
آرایش خرده‌گفتمان‌های عرصه اجتماعی ایران
1- دوره گذار انقلاب اسلامی (1357 تا 1359)
1-1- ماهیت انقلاب
1-2- شروع روند انقلاب
2- جامعه‌شناسی سینما در دوران انقلاب
2-1- تحلیل اسطوره قهرمان در فیلم‌های دوران انقلاب
2-2- فرازوفرود اسطوره قهرمان در سینمای دوران انقلاب
2-3- جمع‌بندی
3- دوران جنگ (1359 تا 1367)
مقدمه
3-1- زمینه‌های تثبیت حاکمیت انقلابی در دوران جنگ
3-2- آغاز جنگ تحمیلی و غیریت‌سازی خارجی
3-3- گفتمان انقلاب در دوران جنگ و سیاست خارجی
3-4- تحولات سیاسی‌اجتماعی دوران جنگ
4- جامعه‌شناسی سینما در دوره جنگ
4-1- تحلیل اسطوره قهرمان در فیلم‌های دوران جنگ
4-2- تحلیل ساختاری مراحل فرازوفرود قهرمان در دوران جنگ
5- دوره بازسازی (1367 تا 1375)
5-1- سیاست‌های فرهنگی دولت سازندگی
5-2- جامعه‌شناسی سینما در دوره بازسازی
5-3- تحلیل اسطوره قهرمان در فیلم‌های دوره بازسازی
5-4- جمع‌بندی دوره بازسازی
5-5- تحلیل ساختاری مراحل فرازوفرود قهرمان در دوره بازسازی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
کتابنامه