معرفی و دانلود کتاب مناظرۀ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر

معرفی کتاب مناظرۀ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر

کتاب مناظرۀ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر، دربردارندۀ مصاحبه‌های صورت گرفته بین نوآم چامسکی و میشل فوکو است که هر یک کوشش‌هایى به عمل آوردند تا به دیدگاه‌هایشان روشنى بیشترى بخشند.

فرو ریزش و آوار شدن نظام شوراها که در پس و پشت آن اندیشه‌هاى فلسفى مارکس و انگلس و عملگرایان متفکرى چون لنین و تروتسکى نشسته بود، تنها فرو ریزش یک نظام سیاسى و حکومتى نبود که آوار شدن یک جریان اندیشگى نیز بود. جریان اندیشه‌اى که طرفداران و سینه‌ چاکان آن، دیگر نحله‌هاى فکرى را به تمسخر مى‌گرفتند و به اعتبار روشنفکر بودن خویش، دیگران را تاریک‌اندیش، بى‌خرد، مرتجع و عقب‌ مانده مى‌دانستند و همین شیوه نگاه به دیگران بود که وقتى تجلى و تجسم آن اندیشه فرو ریخت، بى‌اعتمادى نسبت به روشنفکران را نیز در پى آورد، به نوعى که نسل امروز ما و بالاخص جوان‌ترهایمان به روشنفکران دیروز به عنوان ورشکستگان اندیشه‌ورز یا صاحبان اندیشه‌هاى ورشکسته مى‌نگرند و انگشت اتهام خویش را به سوى روشنفکران دیروز گرفته‌اند که رویکردهاى نادرست شماست که جهان امروز را دچار بلایایى چون داعش و القاعده و ده‌ها جریان افراطى دیگر کرده است.

البته پر بیراه نیز نمى‌گویند، چرا که تفاوت چندانى بین مواضع افراطى چپ و راست و مواضع تند و رادیکال القاعده و داعش دیده نمى‌شود. چپ‌ها، لیبرال‌ها و طرفداران نظام سرمایه‌دارى را به تمسخر مى‌گرفتند و آنان را حامى جباریت و ستمگرى و راست‌ها، چپ‌ها را به خشونت‌طلبى و افراطى‌گرى متهم مى‌کردند و در این میانه آن‌چه نادیده گرفته مى‌شد و مى‌شود، اعتدال بوده و هست و از آن‌جا که خشونت، خشونت زاید دو سوى افراط به خشونت روى آورده و از این میانه نسلى برخاسته است خشن، بى‌اعتنا به هر دو جناح و طبعا افراطى‌تر از هر دوى ایشان.

وقتى استالین، نماینده عملگرایى چپ چنان جنایاتى را در خود شوروى مرتکب شد و پینوشه، نماینده جناح راست، چنان فجایعى را به بار آورد و از ده‌ها نمونه دیگر جنایت چپ و راست مى‌توان از پلپوپ و فرانکو نام برد، باید و باید انتظار داشته باشیم درخت افراطى‌گرى را که در قرن بیستم کاشته‌ایم، در قرن بیست و یکم میوه آن را برچینیم و وقتى حنظل کاشته‌ایم، چگونه امید به برداشت نیشکر مى‌توان داشت.

نفى دیدگاه‌هاى مخالف با قاطعیت هرچه تمام‌تر و انکار موجودیت آن دیگرى بى‌آنکه باور کنیم همه حق نزد ما نیست و دیگرى نیز بخشى از حقیقت را به همراه دارد، ثمرى ندارد جز همین شرایطى که با آن دست به گریبانیم و تا زمانى که باورمان نشود، دیگرى نیز صاحب حق است و با او به گفت و شنود ننشینیم، راه به جایى نخواهیم برد و تنها در پى این گفت و شنودهاست که مى‌توان حقیقت را دریافت و به دیگرى نیز حق داد و حقوق او را محفوظ دانست.

کتاب مناظرۀ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر (The Chomsky-Foucault debate: on human nature) ثمره این نگاه است: گفت‌وگو و گفت‌وگو؛ نه سرکوب و طرد آن دیگرى. گفت‌وگو به منظور رسیدن و باورداشت حق طرف مقابل و رسیدن به تعادلى که بتوان امید بست به یارى آن، در سطوح جامعه محلى، ملى و فراتر جامعه جهانى تعادل و توازن برقرار گردد که ثمره‌اش نه انقلابى‌گرى ویران کننده؛ که اصلاح‌طلبى و آبادانى، سعادت، رفاه و فراتر از همه آرامش و پرهیز از هیجانات خطرناک آسیب‌رسان است.

کتاب متضمن یک پیشگفتار و شش فصل است که فصل آغازین آن، مناظره بین این دو متفکر و پنج بخش بعدى شامل دو مقاله از نوآم چامسکى (Noam Chomsky) و سه مقاله از فوکو (Michel Foucault) است که دیدگاه‌هاى این دو فیلسوف معاصر و نیز روند رو به رشد تفکرات‌شان را به روشنى نشانه مى‌رود.

در بخشی از کتاب مناظرۀ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر می‌خوانیم:

میتسو رونا: طرفه این‌جاست که نوشته‌هاى سیاسى و تحلیل‌هایتان درباره ایدئولوژى امپریالیستى آمریکا، ظاهرا در فرانسه و نیز در ایالات متحده بیش از نظام جدیدى که آفریده‌اید؛ منظورم دستور زبان زاینده است، مطرح شده و شهرت یافته، همین پرسش را پیش مى‌آورد آیا ارتباطى بین فعالیت‌هاى علمى مطالعات زبانى و فعالیت‌هاى سیاسى‌تان مشاهده مى‌کنید؟ براى مثال در روش‌هاى تحلیلى‌تان؟

نوآم چامسکى: اگر ارتباطى وجود دارد تا حدودى در سطح انتزاعى و تجریدى است. من هیچ دسترسى‌اى به روش‌هاى غیر معمول تحلیل ندارم و آن دانش تخصصى‌اى که در رابطه با زبان دارم هیچ رابطه بلافصلى با مسائل سیاسى و اجتماعى ندارد. هر آن‌چه در این موضوعات نوشته‌ام مى‌توانست توسط فرد دیگرى نیز نوشته شود هیچ رابطه مستقیمى بین فعالیت‌هاى سیاسى‌ام، نوشته‌هاى سیاسى‌ام و غیره و کارى که مرتبط با ساختار زبان باشد، وجود ندارد، اگرچه از بعضى جهات ممکن است آن‌ها از برخى فرضیات و دیدگاه‌هاى مشترک در رابطه با وجوه و جنبه‌هاى بنیادین طبیعت بشر ناشى شود. تحلیل انتقادى در عرصه ایدئولوژیک به نظر من تا حدودى در مقایسه با رویکردى که مستلزم میزان و مرتبتى از تجرید و انتزاع است، موضوع سرراست‌تر و صریح‌ترى به نظر مى‌رسد. براى تحلیل ایدئولوژى که بخشى بزرگى از ذهن مرا به خود معطوف داشته، غالبا کمى گشاده‌نظرى، هوشى متعارف و بدبینى سالمى کفایت مى‌کند.

براى مثال نقش روشنفکران را در جامعه‌اى چون جامعه ما در نظر بگیرید، طبقه اجتماعى که شامل تاریخ‌نویسان و دیگر پژوهشگران، روزنامه‌نگاران، مفسران سیاسى و چون اینان مى‌شود، اینان عهده‌دار تجزیه و تحلیل و عرضه برخى تصاویر از واقعیت‌هاى اجتماعى هستند. با توجه به تحلیل‌ها و تفسیرهایشان؛ آنان چون میانجى بین واقعیت‌هاى اجتماعى و توده مردم عمل مى‌کنند: آنان براى عملکرد و رفتارهاى اجتماعى، توجیه ایدئولوژیک خلق مى‌کنند. نگاهى به عملکرد متخصصان در امور امروزى یا معاصر بیفکنید و تفسیر آنان را با رویدادها مقایسه کنید، مقایسه کنید در قبال جهان واقعیت چه مى‌گویند. غالبا شاهد تنوع و گونه‌گونى نسبتا سیستماتیک و منظم عظیمى مى‌شوید. آن‌گاه مى‌توانید گامى دیگر بردارید و بکوشید این گونه‌گونى‌ها را تفسیر کنید و آن را به حساب موقعیت طبقاتى روشنفکران بگذارید.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم
پیشگفتار
1. طبیعت بشر: عدالت روباروى قدرت
مناظره‌یى بین نوآم چامسکى و میشل فوکو
2. سیاست
نوآم چامسکى
3. فلسفه زبان
نوآم چامسکى
4. حقیقت و قدرت
میشل فوکو
5. «پیشگویى و فردیت»: به سوى نقد منطق سیاسى
میشل فوکو
6. حکومت‌هاى مواجهه‌جو: حقوق بشر
میشل فوکو