معرفی و دانلود کتاب نقشه راه تحول زنجیره تامین صنعت قند و شکر ایران

معرفی کتاب نقشه راه تحول زنجیره تامین صنعت قند و شکر ایران

کتاب نقشه راه تحول زنجیره تامین صنعت قند و شکر ایران به قلم مجتبی سلیمانی سه دهی، ابتدا شرایط زنجیره تامین این صنعت را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و موانع آن را شرح می‌دهد، سپس راهکارهایی برای مقابله با این موانع بیان می‌کند.

اغلب کشورهای دنیا، شکر را یکی از کالاهای بین‌المللی و استراتژیک می‌دانند که جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌های بازرگانی، اجتماعی و اقتصاد کلان کشورها برای خود باز کرده است. قند و شکر علاوه بر اهمیتی که در سبد مصرفی خانوارها و همچنین صنایع کشورها دارد، به لحاظ سیاسی و اقتصادی نیز بسیار حائز اهمیت بوده و به‌ عنوان یک کالای استراتژیک مطرح است.

از طرف دیگر، صنعت قند و شکر به‌ دلیل تبعات اقتصادی‌ آن در امور کشاورزی، صنعتی و بازرگانی، در ساماندهی نظام اقتصادی کشور همواره مورد توجه بوده، به همین دلیل توجه به ساختار زیربنایی شکر امری مهم و ضروری است.

کتاب نقشه راه تحول زنجیره تامین صنعت قند و شکر ایران (Roadmap for the evolution of sugar industry supply chain in Iran) شامل هشت فصل است که در فصل نخست، وضع موجود زنجیره تأمین صنعت قند و شکر ایران شناسایی شده است. فصل دوم به تحلیل وضع موجود پرداخته و مشکلات و تنگناهای صنعت قند و شکر را بررسی کرده و در جهت مرتفع کردن آن‌ها راهکارهایی ارائه نموده است.

در فصل سوم، تجربه مطالعات صنعت شکر در کشورهای ترکیه، هند و آمریکا به‌ طور خلاصه ارائه‌ گردیده است. فصل چهارم نیز به وضع مطلوب زنجیره تأمین صنعت شکر ایران اختصاص دارد. از آن جا که در هر طراحی، شاخص‌های عملکردی جزو ضروریات می‌باشند، فصل پنج به این مهم پرداخته است.

نقشه‌راه انتقال از وضع موجود به مطلوب، نیازمند ایجاد نهادهای جدیدی است که در طراحی وضع مطلوب مدنظر قرار گرفته‌اند؛ به همین منظور، فصل ششم به ارائه برنامه‌های عملیاتی و اجرایی برای ایجاد این نهادهای جدید در زنجیره تأمین صنعت قند و شکر می‌پردازد. در فصل هفتم، نحوه انتقال فرایندها از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی می‌شود. نهایتاً، فصل هشتم به ارائه توصیه‌های سیاستی و نوآوری‌های این طرح اختصاص دارد.

نقشه‌ راه انتقال از وضع موجود به مطلوب، نیازمند ایجاد نهادهای جدیدی است که در طراحی وضع مطلوب مدنظر قرار گرفته‌اند؛ به همین منظور، فصل ششم به ارائه برنامه‌های عملیاتی و اجرایی برای ایجاد این نهادهای جدید در زنجیره تأمین صنعت قند و شکر می‌پردازد. در فصل هفتم، نحوه انتقال فرایندها از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی می‌شود. در نهایت، فصل هشتم به ارائه توصیه‌های سیاستی و نوآوری‌های این طرح اختصاص دارد.

در بخشی از کتاب نقشه راه تحول زنجیره تامین صنعت قند و شکر ایران می‌خوانیم:

فرایند تولید و تصفیه شکر توسط کارخانجات تولید شکر انجام می‌شود. در این میان، 10 کارخانه تولید شکر چغندری و 8 کارخانه تولید شکر نیشکری در مالکیت و مدیریت دولت قرار دارد. تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که ارتباطات بین کشاورزان با کارخانجات تولید شکر مهم‌ترین بخش زنجیره تأمین شکر است که چنانچه به‌خوبی این ارتباط شکل گیرد و به‌ صورت یکپارچه مدیریت گردد، اثر قابل‌توجهی بر بهبود عملکرد و کارکرد کل زنجیره تأمین می‌گذارد.

یکی از راه‌های ایجاد یکپارچگی و هماهنگی در ارتباطات بین تأمین‌کنندگان (کشاورزان) با تولیدکنندگان (کارخانجات تولید شکر) ایجاد مدیریتی یکپارچه بر هر دو بخش تأمین و تولید، از طریق واگذاری مدیریت کارخانجات تولید شکر به تعاونی‌ها و اتحادیه‌های چغندرکاری/ نیشکرکاری می‌باشد. دولت می‌تواند با بهره‌گیری از این الگو، مدیریت کارخانجات تولید شکر که مالکیت آن‌ها در دست دولت است را به تعاونی‌ها و اتحادیه‌های چغندرکاری/ نیشکرکاری واگذار نماید.

البته این مهم زمانی قابل اجرا خواهد بود که تعاونی‌ها و اتحادیه‌های چغندرکاری/ نیشکرکاری شکل گرفته باشند و به وضعیتی پایدار رسیده باشند. زمانبندی تشکیل تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها و برگزاری انتخابات آن و فعالیت آن‌ها بایستی توسط شورای سیاست‌گذاری و کمیته‌های اجرایی تهیه گردد. به‌نظر می‌رسد طی فرایندی حداکثر دو ساله، شورای سیاست‌گذاری بتواند مدیریت کارخانجات تولید شکر دولتی را به تعاونی‌ها و اتحادیه‌های چغندرکاری/ نیشکرکاری واگذار نماید.

البته، رویکرد واگذاری مدیریت فرایند و حفظ مالکیت آن توسط دولت، رویکردی میان‌مدت محسوب می‌شود که تا زمان رسیدن شرایط تولید شکر به شرایط اقتصادی (مقرون به‌ صرفه بودن) و جذابیت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کارخانجات تولید شکر چغندری/ نیشکری می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: وضع موجود زنجیره تامین کالای شکر در ایران
فصل دوم: تحلیل وضعیت موجود صنعت قند و شکر ایران
فصل سوم: الگوبرداری از وضعیت حال حاضر زنجیره تامین شکر در کشورهای موفق
فصل چهارم: وضعیت مطلوب مدیریت زنجیره تامین صنعت شکر
فصل پنجم: شاخص‌های زنجیره تامین صنعت قند و شکر
فصل ششم: نقشه راه شکل‌دهی و سامان‌بخشی نهادهای جدید زنجیره تامین صنعت شکر
فصل هفتم: نقشه را اصلاح فرایندهای مطلوب زنجیره تامین صنعت شکر
فصل هشتم: جمع‌بندی و توصیه‌های سیاستی