معرفی و دانلود کتاب همگرایی و واگرایی مذهبی در سیستان و بلوچستان و تاثیر آن بر امنیت ملی

معرفی کتاب همگرایی و واگرایی مذهبی در سیستان و بلوچستان و تاثیر آن بر امنیت ملی

کتاب همگرایی و واگرایی مذهبی در سیستان و بلوچستان و تاثیر آن بر امنیت ملی نوشته‌ روح الله بیگ زاد و مهدی سالارپور، با بررسی و کنکاش در جامعه بلوچستان، ضمن ارائه شناختی اجمالی از این جامعه و ساکنان آن، نکات کلیدی و تاثیرگذار بر روند واگرایی و همگرایی جریان‌های مذهبی این منطقه را بررسی ریشه‌ای نموده است.

جمهوری اسلامی ایران کشوری قدرتمند و تاثیرگذار در غرب آسیا و خصوصا حوزه خلیج فارس است که دارای موقعیت ممتازی در نقشه سیاسی این منطقه به لحاظ ژئوپلتیک بوده و تنها کشور غیر عرب در مجموعه هشت کشور حوزه خلیج فارس، با طولانی‌ترین مرز مشترک آبی درخلیج فارس و بیشترین جمعیت در بین کشورهای مذکور، محسوب می‌شود؛

لذا با توجه به حساسیت منطقه خاورمیانه و حوزه غرب آسیا و خصوصا منطقه حساس و ژئوپلوتیک خلیج فارس و دریای عمان، شناخت و بررسی عمده عوامل هم‌گرایی و واگرایی در کشورهای اسلامی به منظور تبدیل منطقه به محیطی برای همکاری‌های امنیتی، سیاسی و زیست محیطی از ضروریات کشورهای حوزه خلیج فارس، تنگه استراتژیک هرمز و دریای عمان بوده؛ چرا که تقویت هم‌گرایی کشورهای این حوزه موجب افزایش آرامش و همگرایی در کشورهای منطقه که عمدتا از بافت جمعیتی ناهمگون قومی و مذهبی برخوردارند می‌شود و در این بین کشور ایران می‌تواند با توجه به این تعریف بیشترین سود را از این تقویت همگرایی کسب نماید و در نقطه مقابل نیز بیشترین ضرر را متحمل گردد.

منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه به دلایل ژئوپلتیک، ژئواکونومیک اهمیت خارق‌العاده‌ای در تامین انرژی کشورهای صنعتی و نظام سرمایه‌داری غربی و نیز بازار مصرف کالاهای صنعتی آنان یافته و لذا افزایش حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای در این حوزه به دلایل همکاری‌های مشترک نظامی، کنترل قیمت نفت و... به این علت می‌باشد.

بررسی، شناخت و برخورد سازنده با عوامل واگرا و تقویت عوامل همگرا‌ی منطقه‌ای می‌تواند به زدودن واگراها و افزایش همگرایی در درون مرزهای ملی و در نهایت موجبات امنیت، آرامش سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... را موجب شود.

مهم‌ترین عوامل واگرایی در بین کشورهای منطقه، ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه، حمایت از صدام در جنگ تحمیلی، متهم کردن ایران به ایجاد هلال شیعی، قومیت‌گرایی، پان عربیسم، اختلاف برسر نام خلیج فارس، ساخت جزایر مصنوعی و بد رفتاری با تجار ایرانی مقیم کشور‌های حوزه خلیج فارس می‌باشد که موجبات کدورت در بین اذهان مردم منطقه گردیده و رفته رفته با افزایش القائات بدخواهان و مهمانان ناخوانده خارجی موجبات سردی مراودات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و بعضا مراودات خونی و خانوادگی مردم و ساکنان مسلمان منطقه گردیده است.

در بخشی از کتاب همگرایی و واگرایی مذهبی در سیستان و بلوچستان و تاثیر آن بر امنیت ملی می‌خوانیم:

میزان رابطه جریان‌های مذهبی بلوچستان با امنیت ملی ایران با نظریه کارکردگرایان که معتقدند، واحدهای سیاسی به تنهایی قادر به رفع نیازهای انسانی خود نیستند و به منظور رفع نیازهای خود ملزم به همکاری با یکدیگر می‌باشند، منطبق می‌باشد؛ چرا که یکی از مهم‌ترین عوامل هم گرایی بین دولت‌ها روابط تجاری و مبادلات اقتصادی بوده که از نیازهای طرفین سرچشمه گرفته است. مردم ایران به عنوان ملتی واحد و با توجه به مشترکات تاریخی، جغرافیایی، قومی و فرهنگی همواره درطول تاریخ در یک واحد سیاسی تحت عنوان دولت مرکزی با یکدیگر ارتباط داشته ونیازهای همدیگر را برطرف کرده‌اند.

علاوه بر نیازهای اقتصادی و تجاری، نیاز به حفظ امنیت به ویژه دربرابر کفار و غیر‌ مسلمانان و پاسداری از مرزهای ملی، از دیگر عواملی بوده که ملت یک پارچه ایران را فارغ از هر قوم و قبیله و مقلد هر مذهبی، براساس آیین برابری و برادری که از آموزه‌های دین مبین اسلام می‌باشد؛ به هم نزدیک نموده و برغم اختلافات موجود ایدئولوژیکی، مذهبی و قومی مانع از ستیز و درگیری و اختلاف و پراکندگی آنان گردیده است.

همچنین نظریه مبادله که معتقد است هر چقدر سطح مبادلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دو طرف بیشتر باشد، هم گرایی بین آن دو افزایش می‌یابد؛ نیز در ارتباط با بافت جمعیتی و قومی مذهبی ایران صادق بوده و تاریخ کشور نیز شاهد و گواه این امر می‌باشد. بررسی دقیق مقاطع مختلف تاریخی در ارتباطات اقوام مختلف کشور حاکی از آن است که هر زمان ارتباطات ملت از جنبه‌های گوناگون افزایش یافته، اتحاد و هم‌دلی بین دولت و ملت نیز افزایش یافته و در مقاطعی از تاریخ که سطح روابط اقوام با یکدیگر بر اثر اختلافاتی کاهش یافته، اختلافات، بیشتر نمایان گشته ودشمنان نیز از شکاف‌های به وجود آمده در دامن زدن به مسائل اختلافی موفق‌تر بوده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
1/ مقدمه
2/ هم گرایی: مبانی و مفاهیم
2-2: نظریه‌های هم گرایی
الف) نظریه کارکردگرایان
ب) فدرالیست‌ها
ث) نظریه وابستگی متقابل
مفروضه‌های اصلی این نظریه
3-2 هم گرایی در اندیشه اسلامی
4-2 عوامل و زمینه‌های هم گرایی بین المللی
5-2 نظریه‌های واگرایی
الف-متغیرهای انسانی، روانی
ب-متغیرهای اجتماعی
پ-واحدهای سیاسی
ت-نخبگان سیاسی
ث-متغیرهای نظام بین المللی
6-2 مفهوم تعارض
7-2 طرف‌های تعارض
8-2 علل تعارض
1-تعارض برسرمنافع ملی
9-2 تعارضات ایدئولوژیک
10-2 هم گرایی وواگرایی در جهان اسلام براساس مدل‌های ذکرشده
الف-اتحادیه عرب
ب-سازمان کنفرانس اسلامى
پ-شوراى همکارى خلیج فارس
ت-گروه دى هشت
ث-سازمان همکارى اقتصادى (اکو)
11-2 مهم‌ترین عوامل واگرایی در جهان اسلام
12-2 امنیت
13-2 امنیت ملی
ابعاد امنیت ملی
بعد نظامی
بعد اقتصادی
بعد زیست محیطی
14-2 امنیت اجتماعی
15-2 امنیت انسانی (فردی)
3/ تاثیرات واگرایی و همگرایی جریانهای مذهبی بلوچستان بر امنیت ملی ایران
3-1-واگرایی وهمگرایی مذهبی بلوچستان در تطابق با نظریه‌های مذکور
3-2-مهمترین عوامل واگرایی جریانهای قومی-مذهبی اهل سنت استان سیستان و بلوچستان در تقابل با امنیت ملی ایران
گرایشات فرا ملی
3-3-مهمترین عوامل همگرایی و هم پیوندی جریان‌های قومی-مذهبی اهل سنت سیستان و بلوچستان و تاثیرات آن بر امنیت ملی ایران
سران طوایف و مولوی‌ها
هویت ملی
قانون اساسی
اصل 48 قانون اساسی
سابقه واگرایی مذهبی جریان‌های مذهبی بلوچستان
بیوگرافی پایه گذاران حوزه دارالعلوم
مولوی عبدالعزیز ملازاده
مولوی عبد الحمید اسماعیل زهی
4/ جریان‌های سیاسی-مذهبی اهل سنت استان سیستان و بلوچستان
4-1-معرفی جغرافیایی استان سیستان و بلوچستان
4-2-معرفی مذاهب کلامی استان سیستان و بلوچستان
الف-اهل حدیث
ب-ماتریدیه
برخی از عقاید کلامی ماتریدی
4–3-معرفی مذاهب فقهی عام استان سیستان و بلوچستان
الف-معرفی مذهب حنفی
آشنایی با چگونگی کار حوزه‌های علمیه حنفی
ب-گرایش فکری دیوبندیه
پ-جماعت تبلیغی بازوی تبلیغی دیوبندیه
اهداف گروه
ساختار و شعب گروه
جماعت تبلیغی در ایران
مراکز مهم گروه در ایران
چگونگی فعالیت گروه
مراکز مهم گروه جماعت تبلیغی در استان
4-4 گرایش فکری بریلویه
آرا و عقاید بریلویه
4-5-غیر مقلدین
حوزه‌های علمیه غیر مقلد در استان
4-6-اندیشه‌های سیاسی مذهبی حاکم در استان سیستان و بلوچستان
الف-تفکر اصلاحی مودودی و جماعت اسلامی
ب-اخوان المسلمین
7-4-سازمان مجاهدین اهل سنت
اهداف مطرح شده سازمان
تشکیلات سازمان
ارتباط سازمان با عربستان سعودی
8-4-حزب اصلاح المسلمین
9-4-حزب اتحاد المسلمین
برخی از بند‌های اساس نامه حزب
5/ شهرستان سراوان کانون شکل گیری مکاتب فکری و مذهبی سیستان و بلوچستان
5-2-معرفی شهرستان سراوان
الف-سابقه تاریخی سراوان
ب-وجه تسمیه سراوان
5-3-جغرافیای کلی سراوان
5-4-زبان، قومیت و مذهب
5-5-جمعیت
5-6-تغییر بافت جمعیتی سراوان
5-7-تغییرات جمعیتی در دوران پهلوی دوم
5-8-مهاجرت به بلوچستان شرقی (هند انگلیس-پاکستان بعدی)
5-9-مهاجرت به امارات و کشورهای حاشیه خلیج
5-10-نتایج و تاثیرات مهاجرت
5-11-تغییر و تحولات مذهبی و فرقه‌ای سراوان
5-12-سیر تحولات مذهبی سراوان
الف-دوره اول دوران سنت صوفیانه قبل از سالهای 1318 ه. ش
ب-دوره دوم ظهور و رشد مولویهای دیوبندی یا شریعت گرایان سنتی
ج-دوره سوم دوره رشد و نفوذ بنیادگرائی
5-13-عوامل مؤثر بر بسترسازی‌های مذهبی سراوان
الف-شرایط جغرافیایی و مهاجر پذیری
ب-مدارس و مراکز دینی سراوان
استفاده جماعت تبلیغی از ظرفیت مدارس دینی
پ-علمای دیوبند سراوان
مولوی عبدالرحیم بزرگزاده (1328-1238 ه. ش)
مولوی در محمد لعل محمدی (1359-1278 ه. ش)
مولوی عبدالواحد سیدزاده (گشتی) (1375-1295 ه. ش)
مولوی سیدعبدالعزیز ساداتی (1384-1295 ه. ش)
مولوی محمد شهداد مسکانزهی (1366-1301 ه. ش)
مولوی محمد شریف ربانی (1376-1298 ه. ش)
مولوی عبدالحق درازهی (1379-1302 ه. ش)
5-14-ارتباطات و پیوندهای فرهنگی مذهبی سراوان با خارج از کشور
5-15-مکاتب فکری مذهبی و سیاسی سراوان
الف-مکتب دیوبند
ب-مکتب بریلویه
پ-جماعت تبلیغ
ت-مودودیت (جماعت اسلامی)
ث-اخوان المسلمین
ج-سلفیت
6/ نقش محوری پاکستان در ایجاد و تغذیه‌ی فکری گروه‌های مذهبی اهل سنت سیستان و بلوچستان
6-1-همسایگی با پاکستان و تأثیر گذاری بر شهرستان سراوان
6-2-معرفی کشور پاکستان
6-3-بررسی وضعیت امنیتی کشور پاکستان
6-4-جریان‌های تکفیری فعال در پاکستان
الف-سپاه صحابه
ب-لشکر جهنگوى
پ-تحریک طالبان پاکستان
6-5-کارنامه جریان‌هاى پاکستان و روش‌هاى تکفیرى فعالیت آنان‌
الف-ترویج و گسترش اندیشه‌هاى تکفیرى‌
ب-ترور اندیشمندان و شخصیت‌هاى برجسته شیعى‌
پ-قتل و کشتار از طریق انفجار بمب و عملیات انتحارى‌
منابع و مآخذ