معرفی و دانلود کتاب چگونه تاب آوری نوجوانان را افزایش دهیم؟ (نقش شیوه‌های فرزندپروری والدین)

معرفی کتاب چگونه تاب آوری نوجوانان را افزایش دهیم؟ (نقش شیوه‌های فرزندپروری والدین)

کتاب چگونه تاب آوری نوجوانان را افزایش دهیم؟ (نقش شیوه‌های فرزندپروری والدین) نوشته‌ی زهرا رضازاده، شما را راهنمایی می‌کند تا انعطاف‌پذیری را در نوجوانان خود افزایش دهید و از این طریق ارتباط خود با آن‌ها را بهبود بخشید.

زندگی هر انسانی، شامل دوره‌ها و فراز و نشیب‌های زیادی است که خواسته و ناخواسته از آن‌ها عبور می‌کند. یکی از دوره‌های مهم زندگی که هویت فردی و اجتماعی و اهداف مهم انسان در آن شکل می‌گیرد، دوره نوجوانی است.

حتماً دیده‌اید و تجربه کرده‌اید که این دوره از زندگی، مرحله‌ای پرتلاطم و حساس است که در بعضی افراد با مشکلات و فشار‌های زیادی همراه می‌شود. از جمله شرایطی که ممکن است نوجوانان زیادی با آن‌ها دست و پنجه نرم کنند، افت تحصیلی، ارتباط با جنس مخالف و عواقب سراسر منفی ناشی از آن، روابط سرد و خشونت‌های خانوادگی، جدایی والدین، مرگ عزیزان، وابستگی و سوء مصرف مواد، دلسردی، ناامیدی، بی‌هدفی و در نتیجه غرق شدن در اضطراب و افسردگی است. با وجود فشارها و حساسیت‌های این دوره، نوجوانانی را نیز دیده‌اید که تاب‌آوری بالایی نشان داده و به خوبی با شرایط جدید سازگار شده‌اند. نوجوانانی که این دوره را فرصتی برای رشد و تحول می‌سازند و زندگی را سرشار از نشاط و امید به پروردگار می‌بینند.

بنابراین یکی از عوامل مهم شخصیت نوجوان که او را در برابر شرایط دشوار زندگی، مقاوم می‌کند، میزان تاب‌آوری اوست. نوجوانانی که در برابر مشکلات، ناامید نشده و تلاش می‌کنند از طریق مشورت با دیگران مسائل‌شان را حل کنند، از سلامت جسمی و روان‌شناختی بیشتری نیز برخوردار خواهند بود.

در سراسر جهان، پژوهش‌های بسیاری در زمینه عوامل مؤثر بر تاب‌آوری نوجوانان انجام گرفته که در این کتاب به یکی از مهم‌ترین عوامل شکل دهنده شخصیت و در نتیجه شکل دهنده تاب‌آوری نوجوانان، یعنی شیوه‌های فرزندپروری والدین، پرداخته شده است.

در بخشی از کتاب چگونه تاب‌آوری نوجوانان را افزایش دهیم (How to increase adolescent resilience) می‌خوانیم:

فرزندپروری روش‌هایی را دربرمی‌گیرد که والدین از آن‌ها برای تربیت فرزندانشان استفاده می‌کنند. شیوۀ فرزندپروری والدین بر ابعاد گوناگون رشد فرزندان اثر می‌گذارد. باید گفت تلاش والدین برای اجتماعی کردن و کنترل فرزندان، اساس فرزندپروری است و گرچه والدین در این شیوه‌ها با هم تفاوت دارند اما همۀ آن‌ها نقش مهم و اولیه را در تربیت و پرورش فرزندانشان ایفا می‌کنند.

نحوۀ ارتباط والدین با فرزندان، با شیوۀ فرزندپروری والدین و نیز سن فرزندان مرتبط است. به عنوان مثال مادران، فرزندان نوزاد و نوپای خود را مدام در آغوش می‌گیرند و نوازش می‌کنند اما همراه با رشد فرزندان که منجر به رشد شناختی آن‌ها نیز می‌شود، نحوۀ ابراز محبت مادر هم تغییر می‌کند.

در سنین نوجوانی شیوۀ ارتباط میان والدین و فرزندان تحولی اساسی پیدا می‌کند. نظارت والدین بر فرزندان باید به صورت غیر مستقیم باشد. از جمله عوامل دیگری که می‌تواند بر الگوی ارتباطی والدین و فرزندان اثر بگذارد عبارتند از: رضایت والدین از ازدواج و کار، شرایط استرس‌زا در محل کار و محیط زندگی، وضعیت اجتماعی _ اقتصادی، فرهنگ، باورها و نگرش والدین. بنابراین حفظ آرامش، روابط مناسب و سازگار اعضای خانواده، روابط مناسب با همکاران و نگرش مثبت فرزندان، در تربیت آن‌ها نقش زیادی دارد. در بستر تربیتیِ مناسب است که فرزندان هم بیش از پیش به تقاضاهای والدین‌شان توجه و عمل می‌کنند. اما در مقابل، هنگامی‌که والدین از روش‌های تنبیهی در تربیت فرزند استفاده می‌کنند، نتیجۀ آن افزایش لجبازی و نافرمانی کودکان و نوجوانان است و این رفتارِ نافرمانی، موجب کاهش تحمل والدین و افزایش خشونت آن‌ها نسبت به فرزندان می‌شود. در نتیجه رابطۀ میان والدین و فرزندان، مختل خواهد شد.

بنابراین، آشنایی والدین با شیوه‌ها و سبک‌های فرزندپرروی کارآمد و استفاده از آن‌ها در تربیت فرزندان، می‌تواند مانع بروز مشکلات رفتاری و تحصیلی فرزندان شده و منجر به افزایش رشد، سلامت و آرامش خانواده شود. الگوهای متفاوتی در تربیت فرزندان وجود دارد که در ادامه مورد بررسی ‌قرار می‌گیرند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
سیری در تاب‌آوری و عوامل مؤثر بر آن
تاریخچۀ تاب‌آوری
تعاریف و تشریح تاب‌آوری
انواع تاب‌آوری
1- تاب‌آوری عمومی
2- تاب‌آوری حقیقی
3- تاب‌آوری تلقیحی
رویکردهای نظری مربوط به تاب‌آوری
1- رویکرد بوم‌شناختی برونفن برنر
2- رویکرد شناختی - رفتاری
فرزندپروری
الگوهای فرزندپروری
1- دیدگاه بامریند (1991)
الف) بعد پاسخ‌دهی (صمیمیت و اطمینان)
ب) بعد تقاضا (کنترل)
2- نگرش اسلام در زمینۀ فرزندپروری
3- مدل بالدین، کلهون و بریس
4- مدل شیفر
نگرش‌های فرزندپروری
نیازهای بنیادین روانشناختی
نظریۀ خودتعیین‌گری
سه کارکرد نیازهای بنیادین روان‌شناختی
انواع نیازهای بنیادین روان‌شناختی
1- خودمختاری
حمایت از خودمختاری
2- شایستگی
3- تعلق (ارتباط)
پژوهش‌های مرتبط با تاب‌آوری و عوامل مؤثر بر آن
منابع و مآخذ