معرفی و دانلود کتاب گذرنامه

معرفی کتاب گذرنامه

رمانی جذاب و فراموش نشدنی از نویسنده‌ی برنده‌ی جایزه نوبل هرتا مولر! کتاب گذرنامه داستان تلاش‌های مردی آلمانی‌الاصل است که در روستایی در رومانیِ کمونیستیِ تحت حکومت چائوشسکو زندگی می‌کند. او رویای آزادی دارد و در تلاش است تا با دریافت گذرنامه‌ای بتواند به آن طرف دیوار برلین و به کشورش بازگردد که در این راه با موانعی روبه‌رو می‌شود.

درباره‌ی کتاب گذرنامه:

داستان کتاب حاضر در یکی از روستاهای رومانی در زمان حکومت کمونیستی این کشور روایت می‌شود. مردی آسیابان به نام ویندیش که اصلیتی آلمانی دارد شخصیت اصلی رمان گذرنامه (The Passport) است که همراه با همسر و فرزندش زندگی می‌کند. او روزهای زندگیش را یکنواخت و همراه با سختی بسیار در این روستا گذرانده و از طریق شغلش آسیابانی، هزینه‌ی خود و خانواده‌اش را تامین می‌کند.

ویندیش سال‌ها قبل به دلیل جنگ و شرایط دشوار زندگی، زاهدگاهش یعنی آلمان را ترک و به رومانی کوچ کرده است؛ هرچند او همیشه رویا و آرزوی بازگشت به آلمان را داشت. چراکه رومانی در آن دوران تحت حکومت یکی از خشن‌ترین سیاست مداران کمونیست یعنی نیکولای چائوشسکو بود که با اقدامات دیکتاتورانه‌ی خود و قوانین ظالمانه، شرایط بسیار سختی را برای مردم ایجاد کرده بود. روستایی که ویندیش نیز در آن زندگی می‌کرد، درواقع تصویری قرون وسطایی از ناامیدی، بی‌عدالتی، فقر، خشونت، خرافات و... را به ما نشان می‌دهد.

مردم این روستا که پشت دیوار برلین زندگی می‌کنند، انگار وجود ندارند و صدایشان به گوش دنیا نمی‌رسد. گویی در زندانی محبوس هستند که دیوارهای آن، دیوار برلین است و با تنهایی و رنج روزها را می‌گذرانند. تحمل این شرایط برای قهرمان کتاب یعنی ویندیش دشوار است و او برای رهایی از رومانی و مهاجرت به آلمان که همیشه رویای آن را در سر می‌پروراند، باید گذرنامه‌ای تهیه نماید؛ به دست آوردن گذرنامه، ویندیش را در موقعیت‌‌هایی پیش‌بینی نشده قرار می‌دهد و اتفاقاتی را رقم می‌زند که زندگی این خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد...

هرتا مولر (Herta Muller) در کتاب گذرنامه داستانی را به تصویر کشیده است که در خلال آن نگاهی به دوران پرتلاطم سیاسی و اجتماعی دو کشور رومانی و آلمان دارد؛ در واقع این اثر برگفته از دغدغه‌ها و مشکلات زندگی شخصی مولر است که به شرایط سخت مردم در آن زمان می‌پردازد. شخصیت‌های این کتاب در جستجوی روزنه‌ای برای فرار هستند. ظلم و ستم حکومت که مولر در این کتاب به آن پرداخته، در بسیاری از آثارش دیده می‌شود و او به این شیوه حقیقت زندگی در حکومت کمونیستی رومانی را به ما نشان می‌دهد. به همین جهت است که او معمولاً داستان‌هایی را به به رشته تحریر درآورده که شخصیت‌های آن اقلیتی آلمانی تبار هستند که در کشور رومانی زندگی می‌کنند.

عنوان اصلی این کتاب ضرب المثلی از کشور رومانی است که به چند رنگ بودن انسان اشاره دارد. نثر کتاب به گونه‌ای به رشته تحریر درآمده که با شعر و تلمیحات مختلف آمیخته است. در واقع هر رنگ و یا گلی در این کتاب نوعی تلمیح محسوب می‌شود. مولر از جملاتی کوتاه در این اثر استفاده کرده که ضرب آهنگی تند ایجاد کرده و داستانی افسانه‌وار، سریع و با جزییات را شکل می‌دهند.

نکوداشت‌های کتاب گذرنامه:

- حکایتی نفس‌گیر و گزنده. (Philadelphia Inquirer)
- با الهام از شعر و البته داشتن صراحت نثر. (Jury of the Nobel Prize for Literature)
- بازکننده‌ی چشمان غیرآلمانی‌ها به روی دنیاهایی نو. (Times)

کتاب گذرنامه مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به ادبیات اروپا و قلم هرتا مولر از خواندن این اثر لذت خواهند برد. همچنین کتاب حاضر به دوستداران رمان‌های تاریخی و اجتماعی پیشنهاد می‌شود.

با هرتا مولر بیشتر آشنا شویم:

او در سال 1953 میلادی در یکی از روستاهای رومانی چشم به جهان گشود و در حال حاضر نیز در آلمان ساکن است. او کودکی و جوانی‌اش را در دوران حکومت پرتنش نیکولای چائوشسکو گذراند.

مولر ابتدا در رشته‌ زبان‌ آلمانی به تحصیل پرداخت و سپس در آلمان به عنوان مترجم و معلم فعالیت کرد و حتی بارها به خاطر عدم همکاری با سرویس‌های امنیتی رومانی تهدید به مرگ و از کار خود اخراج شد. اولین کتاب او به زبان آلمانی در سال 1987 به چاپ رسید.

هرتا مولر به دلیل صراحت گفتار در کتاب‌هایش، جایزه نوبل ادبیات را از طرف آکادمی نوبل دریافت کرد. او پس از دریافت این جایزه طی صحبت‌هایی بیان کرد که هنگام نگارش نخستین کتاب‌های خود مجبور بوده است با ویراستار آلمانی‌اش در جنگل‌های دورافتاده ملاقات کند تا کسی نتواند گفتگوی آن‌ها را بشنود. هرتا مولر تاکنون جوایز ادبی بسیاری مانند: جوایز ادبی کافکا، کنراد، برلین و... را از آنِ خود کرده است.

در کتاب گذرنامه می‌خوانیم:

ویندیش گفت: «کودک سه‌ساله‌اش را تک‌وتنها ول کرد.» آن کودک سه‌ساله پدربزرگ رودی بود؛ نجار بود. به مزرعه‌اش اهمیت نمی‌داد. ویندیش گفت: «آن خاک خوب را ول کرده بود به امان خدا و بابا آدم تمام مزرعه‌اش را گرفته بود.»

تمام هم‌وغم پدربزرگ رودی چوب بود. تمام پول‌هایش را خرج چوب می‌کرد. همسر ویندیش گفت: «از چوب مجسمه درمی‌آورد. از هر چوبی که دستش می‌رسید قیافه‌ای می‌تراشید، عین هیولا.»

ویندیش گفت: «تا اینکه دوران سلب مالکیت شروع شد.» آمالیه داشت به ناخن‌های دستش لاک سرخ می‌زد. ویندیش ادامه داد: «تمام کشاورزها از ترس می‌لرزیدند. چندتا دولتی از شهر آمدند. مزارع را بازدید کردند. اسم مردم را نوشتند و گفتند: هر که امضا نکند، زندانی می‌شود. مردم هر دری را که به کوچه باز می‌شد قفل کردند. نجار پیر درِ خانه‌اش را قفل نکرد؛ همان‌طور چهارتاق باز گذاشت. وقتی دولتی‌ها آمدند، به آن‌ها گفت: خوشحالم که اینجا را مصادره می‌کنید، اسب‌ها هم را بردارید تا از شرشان خلاص شوم.»

همسر ویندیش شیشه‌ی لاک را از دست آمالیه کشید و گفت: «غیر از او هیچ‌کس چنین حرفی نزد.» از عصبانیت، مویرگ آبی پشت گوشش بیرون زد. فریاد زد: «اصلاً گوش می‌کنی؟»

نجار پیر، از درخت لیموی باغ، مجسمه‌ی زنی را تراشیده بود. آن را توی حیاط، جلوی پنجره گذاشت. همسرش گریه می‌کرد. کودک را توی سبد گذاشت. ویندیش گفت: «کودک و چیزهایی را که توانست با خود برداشت و به خانه‌ای خالی در حاشیه‌ی دهکده نقل مکان کرد.»

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
چاله
وزغ زمینی
سوزن
کوکب سفید
چرخ خیاطی
لکه‌های سیاه
جعبه
چاقوی ضامن‌دار
اشک
اتاقک اجساد
سنگ درون آهک
درخت سیب
دست چوبی
آواز
مرغ انجیرخوار طلایی
ساعت روی دیوار
مازریون غاری
دکمه سردست
گلدان بلور
در میان گورها
خروس‌ها
نشانه‌ی مرگ
نامه‌ها
پشه
پادشاهْ خوابیده
خانه‌ای بزرگ
ده لئو
گلوله
آب رحم ندارد
خروس کور
ماشین قرمز
کلمه‌ی رمز
نمازخانه
پروانه‌ی سفید کلمی
عشای ربانی
گوی سوزان
جای گزیدگی
عنکبوت
برگ کاهو
سوپ علف
مرغ دریایی
جغد جوان
آشپزخانه‌ی ییلاقی
گارد تشریفات
کولی‌ها شانس می‌آورند
آغل گوسفندان
صلیب نقره
فر شش‌ماهه
خطابه‌ی هرتا مولر هنگام دریافت جایزه‌ی نوبل