معرفی و دانلود کتاب حمایت‌های حقوقی از ثبت و تولید نرم‌ افزار در ایران

معرفی کتاب حمایت‌های حقوقی از ثبت و تولید نرم‌ افزار در ایران

کتاب حمایت‌های حقوقی از ثبت و تولید نرم‌ افزار در ایران نوشته‌ی محسن احمدی براتی، به بررسی حقوق و قوانین مربوط به نرم افزارهای رایانه‌ای و سیستمی می‌پردازد.

با توجه به فرآیند ساخت نرم‌افزار و هزینه‌های زیادی که جهت تهیه و تولید یک نرم‌افزار نیاز است، حمایت قانونی از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای، یک موضوع بسیار مهم در تمام سیستم‌های حقوقی ایران است و شک‌هایی که در این زمینه وجود دارد، بیشتر مربوط به حمایت یا عدم حمایت از نرم‌افزارهای خارجی در حوزه‌های ملی می‌باشد. وگرنه در مورد حقوق وابسته به پدیدآورنده و ضرورت حمایت قانونی از آن، هیچگونه شکی وجود ندارد.

در ایران تا قبل از تصویب قانون حمایت از نرم‌افزارهای رایانه‌ای، نرم‌افزار با توسل به بند 11 ماده 2 قانون حمایت حقوق مؤلفان و هنرمندان، اثری فنی است که جنبه اختراع و هوشمندی داشته باشد. این بند یکی از مبهم‌ترین بندهای این قانون است که برخی از استادان حتی آن را زاید دانسته‌اند و استدلال کرده‌اند که اگر اثر فنی جنبه ادبی یا هنری نداشته باشد در اینصورت داخل در قلمرو حقوق مؤلفان و هنرمندان نمی‌شود و مقررات دیگری برای آن در نظر گرفته می‌شود.

با توجه به اینکه امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از مهم‌ترین زیر ساخت‌های توسعه در کشورهای دنیا شناخته شده است و پیشرفت این فناوری در کشورهای در حال توسعه، شکاف دیجیتال بین این کشورها و کشورهای پیشرفته دیگر را افزایش می‌دهد، توجه به این مسئله نیاز به شناسایی مفاهیم جدید فناوری اطلاعات را آشکار می‌کند.

در بخشی از کتاب حمایت‌های حقوقی از ثبت و تولید نرم‌ افزار در ایران می‌خوانیم:

واژه‌ی چند رسانه‌ای برای بیان ابعاد متعدد فناوری مورد استفاده قرار گرفته است. و توصیف دقیق آن مشکل است. طبق نوشته‌های تای واگان نویسنده‌ی کتاب "متن چند رسانه‌ای" چند رسانه‌ای ترکیب متن، صدا، انیمیشن و ویدئو است که رایانه یا هر وسیله‌ی دیگری آن را به شما ارائه می‌کند. چند رسانه‌ای شامل استفاده از کامپیوتر در ارائه، تلفیق متن، گرافیک و... که به کاربر اجازه می‌دهد با کامپیوتر تعامل برقرار کند. اصولا واژه‌ی چند رسانه‌ای زمانی به کار می‌رود که رسانه ارتباطی با رسانه‌ی دیگری هماهنگ شود تا اطلاعات را به شیوه‌ی یکسان انتقال دهد. بنابراین به هر روش انتقال اطلاعات با به کارگیری حداقل دو مورد از موارد زیر چند رسانه‌ای می‌گویند: گرافیک؛ صوت، انیمیشن، متن و تعامل (منظور از تعامل معمولا اجزای هدایت کننده برنامه‌ی رایانه‌ای است. ) که به توضیح مختصر هر کدام می‌پردازیم:

متن: در تکنولوژی چند رسانه‌ای، نوشتار می‌تواند با سایر رسانه‌ها ترکیب شده و مجموعه‌ی موفق و نیرومندی برای انتقال اطلاعات به وجود بیاورد در یک پروژه‌ی چند رسانه‌ای از متن برای عنوان‌ها، منو‌ها، پیمایش و بیان محتویات پروژه استفاده می‌شود.

صوت: صوت در تکمیل اثرگذاری تصاویر، فیلم‌های ویدئویی و انیمیشن‌های کامپیوتری، روی بیننده؛ نقش مهمی را ایفا می‌کند. تصویر پیام‌های بسیاری را به مخاطب منتقل می‌کند اما در این انتقال، کمبود یک عنصر کاملا مشخص و روشن است و آن عنصر صداست؛ در صورت صرف نظر کردن از صوت، آن چه که ارائه می‌شود مانند فیلم‌های صامت خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: مفهوم و انواع نرم‌افزارها
مبحث اول: تعریف نرم‌افزار و تفکیک از آثار مشابه
گفتار اول:چیستی نرم‌افزار و نحوه به وجود آمدن آن
گفتار دوم:تعریف نرم‌افزار
گفتار سوم: مفهوم نرم‌افزار
بند اول: تعریف نرم‌افزار
الف: مقررات بین المللی و اروپایی
ب: مقررات حقوق ایران
بند دوم: تفکیک حقوقی نرم‌افزار از آثار مشابه رایانه ای
الف: تفکیک از پایگاه‌های داده
ب: تفکیک از آثار چند رسانه‌ای (مولتی مدیا)
مبحث دوم: انواع نرم‌افزارها
گفتار اول: نرم‌افزارهای سیستمی
بند اول: نرم‌افزارهای سخت‌افزاری
الف: ریز کدها
ب: عیب یاب‌های سخت‌افزار
ج: بار کننده‌ها
بند دوم: سیستم عامل
بند سوم: نرم‌افزارهای پایه
گفتار دوم: نرم‌افزارهای کاربردی
بند اول: نرم‌افزارهای داده پردازی
بند دوم: نرم‌افزارهای امور نشر و خدمات دفتری
بند سوم: نرم‌افزارهای اطلاع رسانی
بند چهارم: نرم‌افزارهای سیستم‌های اطلاعات مدیریت
بند پنجم: نرم‌افزارهای طراحی و تولید
بند ششم: نرم‌افزارهای کنترل فرآیند‌های سریع
بند هفتم: نرم‌افزارهای مدل ساز
بند هشتم: نرم‌افزارهای هوشمند و خبره
بند نهم: نرم‌افزارهای پردازش تصویر
بند دهم: نرم‌افزارهای آموزشی
مبحث سوم: مراحل ساخت نرم‌افزار
مبحث چهارم: ثبت نرم‌افزار
فصل دوم: وجوه اشتراک و افتراق حقوق نرم‌افزار‌های رایانه‌ای در مقایسه با سایر آثار تالیفی (ادبی و هنری)
مبحث اول: اشتراکات بین این نوع از آثار
گفتار اول: ماهیت عمدتا نوشتاری نرم‌افزارها
بند اول: بخش‌های نوشتاری نرم‌افزار
بند دوم: بخش‌های غیر نوشتاری نرم‌افزار
گفتار دوم: کاربرد غیر صنعتی نرم‌افزار
گفتار سوم: ضرورت شرط اصالت در نرم‌افزارها و آثار ادبی و هنری
گفتار چهارم:عدم توجه به ویژگی‌های اثر
گفتار پنجم: خارج بودن فکر از شمول حمایت
مبحث دوم: تمایز بین این آثار
گفتار اول: ماهیت عمدتا کاربردی نرم‌افزار
گفتار دوم: ضرورت استفاده از رایانه در به کارگیری نرم‌افزار
گفتار سوم: امکان حمایت دو گانه از نرم‌افزار (اثر ادبی و اختراع)
بند اول: حمایت به عنوان یک اثر ادبی:
بند دوم: حمایت تحت عنوان اختراع:
گفتار چهارم: تفاوت در قراردادهای انتقال
بند اول: شرینگ رپ
بند دوم: کلیک رپ
بند سوم: بروز رپ
بند چهارم: قراردادهای سه جانبه در نرم‌افزار (اسکرو)
مبحث سوم: بررسی مالکیت فکری در نرم‌افزارهای کامپیوتری
گفتار اول:حقوق پدید آورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای
گفتار سوم:نحوه بوجود آمدن قوانین حفاظت از نرم‌افزار درجهان
گفتار چهارم: ثبت نرم‌افزارهای رایانه‌ای به عنوان اختراع
گفتار پنجم: مزایا و منافع حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای
فصل سوم: حمایت حقوقی از تولیدکنندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای در حقوق ایران با نگاهی به دیگر کشور‌های پیشرفته
مبحث اول: ضرورت حمایت‌های ویژه از نرم‌افزار و تولید کنندگان آن
گفتار اول: ضرورت حمایت در حقوق مادی و مستثنیات آن
بند اول: حقوق مادی
الف: حق نشر (تکثیر)
ب: حق پخش و عرضه
ج: حق استفاده از پاداش و جایزه
د: حق اقتباس:
ه: حق ترجمه:
و: حقوق مادی اثر پدید آمده در جریان استخدام
بند دوم: مستثنیات حقوق مادی
الف: مستثنیات حقوق مادی در قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان
1- نقل و استناد به مقاصد ادبی و علمی و فنی و آموزشی و تربیتی
2- کتابخانه‌های عمومی و موسسات غیر انتفاعی
3- استفاده‌ی شخصی
ب: مستثنیات حقوق مادی در قانون ترجمه و تکثیر کتب، نشریات و آثار صوتی
1- تکثیر کتب به منظور استفاده در کارهای آموزشی و تحقیقاتی
2- استفاده شخصی و خصوصی
ج: مستثنیات حقوق مادی در مورد نرم‌افزارهای رایانه ای
1- تهیه نسخه‌های پشتیبان
2- تکثیر نرم‌افزار برای استفاده‌ی شخصی
3- تصحیح و اصلاح نرم‌افزار
4- مهندسی معکوس نرم‌افزار (دی کامپایل کردن)
5- نظارت و مطالعه‌ی عملکرد نرم‌افزار:
گفتار دوم: ضرورت حمایت در حقوق معنوی
بند اول: مفهوم حق معنوی در آثار نرم‌افزاری
بند دوم: مصادیق حقوق معنوی
الف: حق انتشار اثر
ب: مکان افشا، مکان نشر
ج: حق احترام به نام پدیدآورنده
د: حق تمامیت اثر
ه: حق رجوع از اثر یا اصلاح اثر
بند سوم: حقوق معنوی در مورد آثار ادبی و هنری
1. حق انتشار
2. حق احترام به نام
3. حق اصلاح و تصحیح اثر
بند چهارم: حقوق معنوی در مورد نرم‌افزارهای رایانه‌ای
بند پنجم: محدودیت حقوق معنوی و دلایل آن
بند ششم: تفاوت در حمایت معنوی از آثار در مقررات بین المللی و حقوق خارجی
مبحث دوم: حمایت از آثار نرم‌افزاری در قوانین موضوعه
گفتار اول: تلاش قانون 1379 در برقراری نظام مستقل حمایت از نرم‌افزارها
بند اول: نشانه‌های حمایت مستقل از حق مولف از نرم‌افزارها
1. اختراع پذیری در مورد نرم‌افزارها
2. عدم رعایت حقوق پدیدآورندگان واسط
3. عدم حمایت از کپی برداری با هدف‌های آموزشی و مقاله‌های علمی
4. مدت حمایت
5. شرایط اقامه دعوا
بند دوم: دلایل عدم موفقیت در برقراری نظام مستقل
1. نیاز به سرعت در مورد نرم‌افزارها
2-تعدد مراکز ثبت
3. اقامه‌ی دعوا و افشای اسرار
4. واضح نبودن اصطلاحات
گفتار دوم: ایرادات قانون 1379 و آیین نامه‌ی اجرایی آن
بند اول: عدم تفکیک حقوق مادی و معنوی و مصادیق آن ها
بند دوم: عدم ارائه تعریف از کلماتی که معنای عرفی و قانونی ندارند
بند سوم: وضع شرط برای اقامه دعوا
بند چهارم: خلاف اخلاق اسلامی نبودن، شرط اقامه‌ی دعوا نه شرط حمایت
بند پنجم: تولید و توزیع در ایران شرط حمایت از حقوق معنوی
بند ششم: مدت حقوق مادی
بند هفتم: تشکیل نظام‌های صنفی رایانه‌ای در آئین‌نامه قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم‌افزارهای رایانه ای
بند هشتم: ضمانت اجرای مدنی
مبحث سوم: مقایسه حقوق تولید کننده نرم‌افزار‌های رایانه‌ای در ایران و فرانسه
گفتار اول:حقوق معنوی (اخلاقی)
بند اول:حق انتساب اثر به پدیدآورنده
بند دوم:حق حفظ تمامیت اثر (حق حرمت اثر)
بند سوم:حق انتشار اثر
بند چهارم:حق معنوی مولف در زمان حیات او
گفتار دوم: حق افشاء و اعلان
گفتار دوم: حق رعایت نام و عنوان
گفتار سوم: حق رعایت حرمت اثر
گفتار چهارم:حق پشیمانی یا بازستانی
گفتار پنجم: ضمانت اجراها در حقوق فرانسه
بند اول: ضمانت اجرای کیفری
بند دوم:ضمانت اجرای مدنی
پیشنهادهای مولف
منابع و مآخذ
قوانین و مقررات مرتبط