معرفی و دانلود کتاب راهنمای عملی درمان اختلال افسردگی بر اساس اصول شناختی رفتاری

معرفی کتاب راهنمای عملی درمان اختلال افسردگی بر اساس اصول شناختی رفتاری

کتاب راهنمای عملی درمان اختلال افسردگی بر اساس اصول شناختی رفتاری نوشته‌ی زهرا اکبری بیاتیانی و پریسا دبردانی، به بررسی عوامل درمان‌های روانشناختی بیماری افسردگی می‌پردازد.

افسردگی، بیماری روانی متدوال در جهان است و بررسی شده که حدود 350 میلیون نفر درگیر آن هستند. این اختلال یک علت اصلی مرگ‌ و میر و ناتوانی در کل دنیاست. طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت بیماری افسردگی در حال افزایش است و تا بیست سال دیگر افسردگی بزرگ‌ترین مشکل خواهد شد. افسردگی اختلالی است که می‌تواند در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد. در کتابی که پیش رو دارید، اصول و راهنمای مداخله برای مدیریت اختلال افسردگی آمده است.

کتاب راهنمای عملی درمان اختلال افسردگی براساس اصول شناختی رفتاری شامل سه فصل است. فصل اول به کلیات افسردگی اختصاص دارد و اطلاعاتی در مورد نمونه‌های مختلف و انواع اختلالات افسردگی و درمان‌های رایج آن گفته شده است. فصل دوم راهنمای مرحله به مرحله‌ی درمان افسردگی است و به بررسی افسردگی و درمان‌های موجود در بیمار، افزایش سطح فعالیت بیمار، آموزش مهارت حل کردن مسائل و پیشگیری از بازگشت بیماری می‌پردازد و فصل سوم پیوست‌ها، شامل کاربرگ‌های مورد استفاده در جلسات به صورت مجزا است.

افسردگی قدمت بالایی دارد و کمتر کسی است که به آن مبتلا نشده باشد. بعضی اوقات به دنبال لحظات تلخ و گاهی نیز بدون هیچ دلیل خاصی ممکن است احساس ناراحتی کنید و خودتان را تنها و بی‌کس ببینید. در صورتیکه در اغلب اوقات این تجربه زودگذر بوده و بعد از مدت کوتاهی از بین می‌رود و به حالت طبیعی خود باز می‌گردید. اما گاهی شدت این افکار و احساسات شدت می‌یابد، علائم دیگری هم به آن اضافه می‌شود و مدت‌ زمان آن‌ هم طولانی می‌شود. در چنین شرایطی فرد افسرده علائمی مانند ناراحتی، احساس گناه، از دست رفتن علاقه و لذت، کاهش اعتماد به نفس و مشکل در خواب و خوراک دارد و عملکردش در خانه، محل کار و یا تحصیل ضعیف است. افسردگی به‌ ویژه وقتی مزمن می‌شود و یا شدت آن متوسط تا شدید است یک مشکل جدی محسوب شده و در موارد شدید، می‌تواند منجر به خودکشی شود که عامل یک‌ میلیون مرگ‌ و میر سالانه در دنیا محسوب می‌شود.

در بخشی از کتاب راهنمای عملی درمان اختلال افسردگی براساس اصول شناختی رفتاری می‌خوانیم:

افسردگی همه حوزه‌های زندگی شامل تحصیلات، کار، روابط خانوادگی و اجتماعی و تفریحات و سرگرمی‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی افسردگی شروع می‌شود، فرد احساس می‌کند انرژی و تمایل برای انجام هیچ کاری را ندارد. بنابراین، روز به‌ روز سطح فعالیت خود را در زمینه‌های مختلف کم می‌کند و خود این کاهش سطح فعالیت، شدت افسردگی را افزایش می‌دهد. بدین ترتیب، سیکل معیوبی از خلق افسرده، کاهش فعالیت، تشدید افسردگی و کاهش بیشتر در سطح فعالیت پیش می‌آید. از طرف دیگر، حوزه‌های مختلف زندگی باهم ارتباط دارند و معمولاً وقتی فرد در یکی از زمینه‌ها، فعالیت خود را کاهش می‌دهد روی حوزه‌های دیگر هم تأثیر می‌گذارد. بنابراین، تغییر منفی در یکی از حوزه‌های فعالیت موجب بدتر شدن وضعیت در سایر زمینه‌ها می‌شود.

فعال‌سازی رفتار اثر مثبت و مؤثری روی افسردگی دارد و هدف آن، شکستن سیکل معیوب خلق افسرده و کاهش فعالیت است. وقتی فرد افسرده دریکی دو زمینه سطح فعالیت خود را افزایش می‌دهد، معمولاً انگیزه و انرژی وی برای فعالیت در سایر زمینه‌ها نیز بیشتر می‌شود و بدین ترتیب به تدریج شدت افسردگی کاهش می‌یابد. در فعال‌سازی رفتاری معمولاً از تکنیک‌هایی مثل آموزش مهارت‌ها و برنامه‌ریزی فعالیت برای افزایش مشغول شدن در تجارب بالقوه پاداش دهنده استفاده می‌شود تا بیمار از طریق آن‌ یک احساس لذت و تسلط و سایر هیجان‌های مثبت را که ضد افسردگی هستند، تجربه کند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: افسردگی
مقدمه
تعریف و علائم افسردگی
انواع افسردگی
اختلال افسردگی اساسی
تاریخچه اختلال افسردگی اساسی
اختلالات و بیماری‌های همراه با افسردگی
علل افسردگی
درمان افسردگی
فصل دوم: جلسات مداخله افسردگی
راهنمای جلسات مداخله
جلسه اول: ایجاد ارتباط و آموزش بیمار
مروری بر جلسه
ایجاد ارتباط درمانی
ارزیابی مشکل و شدت آن
آموزش بیمار
توصیف درمان و قرارداد درمانی
جلسه دوم فعال‌ سازی بیمار
مروری بر جلسه
معرفی موضوع جلسه
آموزش فعال‌سازی رفتار
گام اول: شناسایی فعالیت‌های هدف
گام دوم: وضع اهداف واقع‌ بینانه
گام سوم: برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌ها
تکلیف منزل
جلسه سوم بازسازی شناختی (1)
مروری بر جلسه
مرور تکلیف هفته
معرفی موضوع جلسه
مقابله با افکار منفی
گام اول: شناسایی افکار
گام دوم: به چالش کشیدن افکار منفی
تکلیف منزل
جلسه چهارم بازسازی شناختی (2)
مروری بر جلسه
معرفی موضوع جلسه
شناسایی خطاهای افکار منفی
به چالش کشیدن افکار منفی و جایگزین کردن آن‌ها با افکار واقع‌ بینانه
دادن یک پاسخ منطقی
تکلیف منزل
جلسه پنجم حل مسئله
مروری بر جلسه
مرور تکلیف هفته
معرفی موضوع جلسه
آموزش حل مسئله
گام اول: تعریف مشکل
گام دوم: پیدا کردن راه‌ حل‌های مختلف
گام سوم: تصمیم‌گیری در مورد انتخاب یک‌ راه حل
گام چهارم: طراحی یک نقشه عملی برای اجرای راه حل
گام پنجم: ارزیابی پیامد
تکلیف خانه
خاتمه دادن درمان
جلسه پیشگیری از عود
مروری بر جلسه
معرفی موضوع جلسه
آموزش پیشگیری از عود
گام اول: مدیریت دارویی
گام دوم: شناسایی علائم هشدار دهنده
گام سوم: آموزش مقابله با استرس‌ها
تمرین آرام‌ سازی
تصویرسازی‌های ذهنی خوشایند
گفتن جملات آرام‌ بخش به خود
گام چهارم: آموزش سبک زندگی سالم
خاتمه درمان
تکلیف منزل
فصل سوم: پیوست‌ها
کار برگ فعال‌سازی رفتار
کار برگ جدول فعالیت‌های روزانه
کار برگ سؤالاتی برای به چالش کشیدن افکار منفی
کار برگ ثبت افکار
کار برگ به چالش کشیدن افکار منفی
کار برگ حل مسئله
کار برگ پیشگیری از عود
کار برگ مدیریت بحران
منابع