معرفی و دانلود کتاب شیوه‌های زبان شناختی ترجمه‌ی قرآن کریم، چالش‌ها و راهکارها

معرفی کتاب شیوه‌های زبان شناختی ترجمه‌ی قرآن کریم، چالش‌ها و راهکارها

کتاب شیوه‌های زبان شناختی ترجمه‌ی قرآن کریم، چالش‌ها و راهکارها نوشته‌ی علی صابری، راهکارهایی جهت بهبود و مطلوب‌سازی ترجمه‌های قرآن کریم ارائه می‌کند.

ترجمه به عنوان یک فرایند زبانی پیچیده، امروزه از سویی یکی از مهارت‌های آموزش زبان به شمار می‌آید که باعث افزایش مهارت زبان‌آموزان به عنوان مترجمان آینده می‌شود و از سویی دیگر به عنوان یک پدیده‌ی علمی، یکی از موضوعات مورد مطالعه‌ی زبان شناسان و نظریه پردازان است که با تدوین شگردها و نظریه‌های مبتنی بر پایه‌های علمی، گام‌هایی به سمت بهبود ترجمه‌ها و روشمند شدن این شاخه‌ی علمی برداشته‌اند.

در این راستا ترجمه‌ی قرآن کریم، به عنوان کتابی فرو فرستاده از جانب خدا و حاوی دستورات زندگی بشری، از جایگاه ویژه‌ای در میان مسلمانان غیر عرب زبان برخوردار است و به همین دلیل افزون بر اقبال مترجمان معاصر به ترجمه‌ی این کتاب مقدس، گروهی نیز، جهت جبران کاستی‌ها و بهبود این ترجمه، اقدام به مطالعه و بررسی آن پرداخته‌اند.

دقت در متن قرآن کریم با رویکردی زبان شناختی نشان می‌دهد که خداوند، با بهره‌گیری از روش‌ها و ساختارهای گوناگون زبان، توانسته است بر گستره‌ی توانایی زبانی آن بیفزاید و بار معنایی واژگان و عبارات را افزایش دهد. این کتاب نخست ضمن بررسی دلالت‌های صرفی و نحوی در ساختارهای متفاوت دستوری، تفاوت‌های بین این ساختارهای گوناگون و اهداف هرکدام را به کمک آراء نحویان و دیدگاه‌های مفسران، بیان می‌کند.

در بررسی یا نقد ترجمه‌ها، پژوهشگر با نوعی مطالعه‌ی زبان شناختی سر و کار دارد، زیرا باید با دو زبان گوناگون تحت عنوان زبان مبدأ و مقصد رو به ‌رو ‌شود. او درگیر یک پژوهش زبان شناسی مقابله‌ای است که در آن با موضوعاتی چون: ترجمه به عنوان یک فرایند عملی، مترجم به عنوان شخصی که عامل این فرایند است، متن، زبان شناسی به ویژه معنی شناسی، دستور زبان مبدأ و مقصد، بلاغت و... روبه‌رو می‌شود.

در بخشی از کتاب شیوه‌های زبان شناختی ترجمه‌ی قرآن کریم، چالش‌ها و راهکارها (Linguistic methods and challenges of translation the holy quran) می‌خوانیم:

مصدر هیچ گاه مثنی یا جمع بسته نمی‌شود، مگر این که برای بیان اختلاف نوع آن باشد، زیرا مصدر اسم جنس است و همانند اسم جنس‌های دیگر چون: "الماء"، "التُّراب"، الشجر،... ، با همان لفظ خود می‌تواند دلالت بر اندک و فراوان داشته باشد، بنابراین در صورت مثنی یا جمع بسته شدن، هدف از ذکر مصدر، بیان نوع عامل خود است، پس باید در برگردان مفعول مطلق به فارسی از واژگانی چون: "انواع" یا "شیوه‌ها" برای جمع، و "دو نوع" یا "دوشیوه" برای مثنی، استفاده کنیم، و یا صفتی بیاوریم که دلالت بر گوناگونی داشته باشد، چون "گوناگون"، یا هردو را به صورت: "شیوه‌های گوناگون"، بیاوریم. به عنوان مثال آیه‌ی: ﴿وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا﴾ (الأحزاب، 33/10) را باید به صورت: "انواع گمان‌ها را به خداوند نسبت می‌دادید/ گمان‌های گوناگون را به خدا نسبت می‌دادید"، ترجمه کنیم.

زیرا مخاطب آیه هم مؤمنان هستند و هم منافقان، در نتیجه گمان هر کدام به خداوند با دیگری متفاوت بود، مؤمن گمانش یقین داشتن به نصرت خداوند، و منافق گمانش ناحق بود، چون مؤمنان در اندیشه‌ی یاری از سوی خداوند، و منافقان در ناامیدی بودند؛ و در واقع "الظُّنُونَا" همان "ظُنُونًا مُختلفۀً" است، یا به عبارتی دیگر همان "أنواع الظنون" است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
نگاهی به ترجمه و انواع آن
فصل اول: چالش‌های واژگانی (Lexical Challenges)
ترادف (Synonymy)
چند معنایی (Polysemy)
تضاد (Antonymy)
فصل دوم: چالش‌های صرفی (Morphological Challenges)
همسانی ذاتی
ادوات تقلیل و تکثیر
همسانی ساختاری به سبب اشتراک وزن صرفی
همسانی که در پی اعلال یا ادغام به وجود آمده باشد
اسم تفضیل
فصل سوم: چالش‌های نحوی (Syntactic Challenges)
فعل‌های دو مفعولی، چالش‌ها و شیوه‌های برگردان آن به فارسی
شبه فعل‌ها و شیوه‌ی برگردان آن به فارسی
مفعول مطلق و شیوه‌های برگردان آن
تمییز و شیوه‌های برگردان آن به فارسی
فصل چهارم: چالش‌های بلاغی (Rhetorical Challenges)
مجاز، چالش‌ها و روش‌های ترجمه‌ی آن در قرآن کریم
ایجاز حذف و برگردان آن
کتاب‌نامه