زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های میشل فوکو

زندگینامه میشل فوکو

میشل فوکو (Michel Foucault) با نام کامل پل میشل فوکو، پانزدهم اکتبر سال 1926 در سنت موار پواتیه، در کشور فرانسه، چشم به جهان گشود. پدر و پدربزرگ او پزشک بودند و میشل، در خانواده‌ای کاملاً بورژوازی، دوران کودکی خود را سپری کرد. میشل فوکو از همان عنفوان جوانی در برابر کوته‌نگری و محدودیت فکری خانواده و کشورش مقاومت کرد و شاید به همین علت است که اغلب دوران حرفه‌ای خود را خارج از زادگاهش گذراند.

میشل فوکو در سال 1946 و در بیست‌سالگی وارد مدرسه‌ی عالی پاریس شد و در آنجا به مطالعه‌ی روان‌شناسی و مکاتب فلسفی پرداخت. او در آن مدرسه به‌عنوان دانش‌آموزی عجیب‌و‌غریب، با نگاهی متفاوت و تفکری درخشان شهرت پیدا کرد. فوکو طی دوران تحصیل‌ خود آثار اندیشمندان بسیاری را مطالعه کرد اما بیشتر از همه تحت تأثیر زیگموند فروید و فریدریش نیچه قرار گرفت.

میشل فوکو فعالیت‌های حرفه‌ای خود را پس از فراغت از تحصیلات اولیه آغاز کرد. مشخصه‌ی بارز آن فعالیت‌ها را شاید بتوان جابه‌جایی و تغییرات مکرر، هم از نظر مکانی و هم از جهت سویه‌های فکری دانست. فوکو در ابتدا به تدریس در دانشگاه لیل فرانسه مشغول شد. پس از آن به مدت 5 سال، بین سال‌های 1955 تا 1960 را به‌عنوان وابسته‌ی فرهنگی در سوئد، لهستان و آلمان غربی گذراند.

سیر اندیشه و نویسندگی میشل فوکو

میشل فوکو در سال 1961 از پایان‌نامه‌ی دکتری خود دفاع کرد. این نوشته‌ی او که بعدها با عنوان «تاریخ جنون» منتشر شد، با تقدیر منتقدان اما استقبال اندک مخاطبان مواجه شد. فوکو در این اثر بر اساس کتب پزشکیِ دوران کهن اروپا، درک انسان را از جنون طی دوره‌های زمانی مختلف در فرهنگ غرب مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می‌رسد که جنون، تعریف و محدوده‌ی مشخصی ندارد بلکه این جریان‌های قدرت هستند که جنون را در طول تاریخ تعریف کرده‌اند. غالب نوشته‌های میشل فوکو که در زمان تدریس در دانشگاه کلرمونت-فران فرانسه به چاپ رسیدند، به چنین سرنوشتی دچار شدند.

پس از انتشار «نظم اشیاء: دیرینه‌شناسی علوم انسانی» بود که میشل فوکو سرانجام توانست توجه‌ زیادی را به سمت آثار و افکارش جلب کند و به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین و بحث‌برانگیزترین متفکران زمانه‌ی خود مطرح شود. فوکو در سال 1969 دیگر کتاب تأثیرگذار خود، «دیرینه‌شناسی دانش» را منتشر کرد.

در سال 1970 میشل فوکو در سمت مدیر دپارتمان فلسفه‌ی دانشگاه ونسنس پاریس منصوب شد و کرسی نظام‌های فکری در کالج دوفرانس، معتبرترین مؤسسه‌ی تحصیلات تکمیلی به او اعطا شد. این انتصاب‌ها به فوکو فرصت داد تا بتواند با فراغ‌بال بیشتری به پژوهش‌های خود بپردازد. میشل فوکو طی سال‌های 1971 تا 1984 چندین اثر را به انتشار رسانید که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان «مراقبت و تنبیه: تولد زندان» و مجموعه‌ی سه‌جلدی «تاریخ جنسیت (History of Western Sexuality)» را که جلد چهارم آن ناتمام ماند نام برد. از میشل فوکو در این دوران، مقالات متعددی نیز به جا مانده است.

میشل فوکو به سفرهایش ادامه داد و هم‌زمان با افزایش شهرت خود، توانست مدت‌هایی طولانی را در برزیل، ژاپن، ایتالیا، کانادا و ایالات متحده بگذراند. او همچنین چندین سال در دانشگاه برکلی آمریکا به‌عنوان استاد مدعو به تدریس پرداخت.

میشل فوکو بیست‌و‌پنجم ژوئن سال 1984 در پاریس بر اثر بیماری ایدز از دنیا رفت.

بهترین کتاب‌های میشل فوکو

کتاب تولد پزشکی بالینی‌ (The Birth of the Clinic): میشل فوکو در کتاب تولد پزشکی بالینی‌، ما را به نگاهی انتقادی به رویدادهای تاریخی خاص دعوت می‌کند تا از این راه، بتوانیم لایه‌های جدیدی از آنچه را که به‌واقع اهمیت دارد درک کنیم. فوکو در این کتاب، پیش‌فرض‌های ما را نه‌تنها درباره‌ی تاریخ، بلکه درمورد ماهیت زبان، عقل و حقیقت به چالش می‌کشد. هرچند که دامنه‌ی چنین کاری بسیار گسترده است اما نگاه نکته‌بین فوکو و سبک روایی و منحصر‌به‌فرد او، به‌طرز ماهرانه‌ای از پس این کار برآمده است.

کتاب دیرینه‌شناسی دانش (The Archaeology of Knowledge): جنون، تمایلات جنسی، قدرت و دانش؛ آیا تمامی حقایق زندگی در این مفاهیم قرار دارند یا آن‌ها تنها بخشی از زندگی و روزمرگی‌های ما را تشکیل می‌دهند؟ میشل فوکو در کتاب دیرینه‌شناسی دانش، در هیئت یک مورخ درصدد است تا پیش‌فرض‌های نهانی انسان را که بر شیوه‌ی زندگی و افکار او حاکم‌اند، کشف کند. فوکو در این کتاب تلاش می‌کند تا ارتباط میان زبان، دانش، عقل و عمل را مشخص کند. دیرینه‌شناسی دانش را شاید بتوان به‌نوعی از گام‌های نخستین در مسیر تبارشناسی شیوه‌ی زندگی امروزی انسان دانست.

کتاب مراقبت و تنبیه: تولد زندان (Discipline and Punish: The Birth of the Prison): کتاب مراقبت و تنبیه، تحلیلی از تحولات نظام کیفری را از دیرباز تاکنون ارائه داده و دگرگونی‌های رخ‌ داده در آن را از اعدام به سمت حبس و کنترل کامل مجرمان شرح می‌دهد. میشل فوکو در این کتاب، راهکارهایی را عنوان می‌کند که در آن به‌واسطه‌ی نظم، انضباط و اخلاقیات، عامل تنبیه از جسمانی به روحی و درونی تبدیل شده است.

کتاب نظم اشیاء: دیرینه‌شناسی علوم انسانی (The Order of Things: An Archaeology of Human Sciences): میشل فوکو در کتاب نظم اشیا، که یکی از مهم‌ترین آثار اوست و فوکو را به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران فرانسه و جهان معرفی کرده، شواهد و استدلال‌هایی را ارائه می‌دهد که در آن، انسان به مفهوم امروزیِ آن، بهترین پدیده‌ی جهان مدرن و نتیجه‌ی تحولی عظیم در فرهنگ است. میشل فوکو در مسیر تکامل علوم مختلف، تا قرن هفدهم به عقب برمی‌گردد و نشان می‌دهد که چگونه ساختارهای علوم کلاسیک به زیست‌شناسی، زبان‌شناسی و اقتصاد سیاسی امروزی منتهی شده‌اند. پیامد کار او، که چیزی مشابه حفاری باستان‌شناسی در علوم مختلف است، الگوهایی قدیمی و معنادار را یافته و ارائه کرده. در نتیجه، شیوه‌ی درک ما از حقایق را بیش‌‌از‌پیش متحول می‌کند.

کتاب تاریخ جنون (History of Madness): میشل فوکو کتاب تاریخ جنون را با توصیف قرون وسطی و تصاویر روشنی از محرومیت و حبس جذامیان آغاز می‌کند. فوکو این پرسش را مطرح کرده که چرا پس از آنکه در پایان قرون وسطی، جذام‌خانه‌ها تخلیه شدند، به مکان‌هایی برای حبس دیوانگان بدل شدند؟ چرا در عرض چند ماه در سال 1656 از هر صد نفر پاریسی، یک نفر محبوس می‌شد؟ میشل فوکو در این کتاب نه‌تنها بر سیر تحولات از گذشته‌ی دور تا دوران اندیشه‌های روشنگری و دنیای مدرن می‌پردازد، بلکه بر تحلیل‌های فلسفی و فرهنگی نیز تمرکز می‌کند. تاریخ جنون، اثری الهام‌بخش و کلاسیک است که ما را در درک جنون، عقل، قدرت و نیروهای شکل‌دهنده‌ی آن‌ها یاری می‌دهد.

برخی از بهترین کتاب‌های میشل فوکو مانند کتاب صوتی اراده به دانستن و کتاب الکترونیکی سیاست و خرد را می‌توانید در کتابراه بیابید.

سبک نگارش و دیدگاه‌های میشل فوکو

جوهر بشر و تاریخ بشریت چیست؟ برخلاف بسیاری از اندیشمندان پیشین، میشل فوکو در پی پاسخگویی به این پرسش‌های به‌ظاهر ساده و قدیمی نبود، بلکه تلاش می‌کرد این پرسش‌ها و پاسخ‌هایی که طی تاریخ به آن‌ها داده شده بود را از نگاهی انتقادی بررسی و تحلیل نماید. فوکو به تمام این سؤال و جواب‌ها با دیده‌ی تردید می‌نگریست و به مفاهیم و اموری که طی قرن نوزدهم در اروپا و ایالات متحده، عادی تلقی شده بودند، همچون موضوعاتی مانند وحدت عقل، پیشرفت، آزادی و... با بدبینی نگاه می‌کرد. میشل فوکو چنین استدلال می‌کرد که پاسخ تمامی پرسش‌هایی از این‌دست، نه در یک علم، که ریشه در علوم مختلفی از جمله زیست‌شناسی تکاملی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، جرم‌شناسی، فلسفه‌ی سیاسی و... دارد.

پژوهش‌ها و نقدهای میشل فوکو بر نقطه‌ی اصلی مرجعی متمرکز بود که علوم‌ انسانی را پایه‌گذاری و هدایت می‌کرد: مفهوم انسان. انسان از نظر فوکو جوهری دوگانه داشت. از یک سو شیء بود، مانند دیگر اشیاء موجود در جهان و مطیع قوانین فیزیکی و از سوی دیگر، سوژه‌ای بود منحصربه‌فرد که قادر بود شرایط خود را درک کرده و آن را تغییر دهد و در جهت تکامل خود گام بردارد.

آثار میشل فوکو دریچه‌های جدیدی را رو به علوم مختلف گشود. پساساختارگرا، پوچ‌گرا، طرفدار و منتقد مدرنیته و... تنها اندکی از القاب و عناوینی‌ به شمار می‌آیند که فوکو را با آن‌ها می‌شناسند. بسیاری معتقدند که فوکو را نمی‌توان به قطعیت در هیچ‌کدام از این طبقه‌بندی‌های رایج قرار داد اما تردیدی نیست که آثار تفکر او بر حوزه‌های مختلف علوم از جمله فلسفه‌ی مدرن، جامعه‌شناسی، تاریخ فلسفه و مواردی از این‌دست ماندگار باقی خواهد ماند.