معرفی و دانلود کتاب زن خوراکی

معرفی کتاب زن خوراکی

کتاب زن خوراکی اولین رمان نویسنده‌ی کاناداییِ برنده‌ی جایزه‌ی بوکر، مارگارت اتوود است. ماریان، شخصیت‌ اصلی کتاب، دوست دارد که یک زن معمولی باشد. اما روزی که دوست‌پسرش از او خواستگاری می‌کند، زندگی‌اش کم‌کم به هم می‌ریزد. او برای خوراکی‌ها هویت قائل می‌شود و دیگر نمی‌تواند غذا بخورد!... اتوود این رمان را در سال 1969 منتشر کرد.

درباره‌ی کتاب زن خوراکی

کتاب زن خوراکی (The Edible Woman) اولین رمان منتشرشده‌ی مارگارت اتوود (Margaret Atwood) است که به گفته‌ی خود او در سال 1965 نوشته شد. بنابراین نمی‌توان رمان را بخشی از موج فمینیستی اواخر دهه‌ی 1960 و اوایل دهه‌ی 1970 به حساب آورد. البته مطالعه‌ی این کتاب باعث می‌شود متوجه شوید که در آن‌ سال‌ها چه حرکاتی باعث ظهور جنبش فمینیسم شد.

مارگارت اتوود در مقدمه‌ی یکی از نسخه‌های کتاب می‌نویسد که ذهن او مدتی درگیر مفهومی به نام «آدم‌خواری نمادین» بود؛ مانند کیک‌های عروسی‌ای که عروس و داماد مینیاتوری بر روی آن قرار دارند. خود اتوود کتاب زن خوراکی را پروتوفمینیست (فمینیست اولیه) می‌داند، نه فمینیست. بنابراین بعضی عقیده دارند که این کتاب موج دوم فمینیسم را پیش‌بینی می‌کند. هویت جنسی، مصرف‌گرایی و جابه‌جایی قدرت در روابط اجتماعی و اقتصادی محورهای اصلی رمان هستند.

کتاب زن خوراکی سه بخش دارد. بخش اول و آخر از نگاه اول شخص (ماریان) و بخش دوم از نگاه سوم شخص روایت می‌شود. درواقع راوی سوم شخص زمانی وارد داستان می‌شود که ماریان پیشنهاد ازدواج پیتر را می‌پذیرد. درست همان موقعی که ماریان از خودش و بدنش دور می‌شود. اتوود زمانی به روایت اول‌شخص بازمی‌گردد که ماریان خود را تا حدودی پیدا کرده. ماریان زندگی معمولی و متوسطی دارد. او تحصیل‌کرده است و در یک دفتر بازاریابی کار می‌کند، نامزد یک وکیل است و ظاهراً در خانه‌ای با هم‌اتاقی عجیبش، آینزلی، زندگی خوبی دارد. دوست مشترک ماریان و آینزلی، کلارا، درگیر زندگی زناشویی و بارداری‌های متعدد است.

مارگارت اتوود در رمان زن خوراکی، جامعه‌ی مدرن زمان خویش را به تصویر می‌کشد. ماریان در شرکتی کار می‌کند که در یک طبقه فقط زنان در کنار هم هستند و طبقه‌ی بالایی پر از مردانی است که قدرت اصلی را به دست دارند. همانطور که کتاب زن خوراکی پیش می‌رود، ماریان به این فکر می‌کند که چه هویتی دارد و زنان اطرافش چه کسانی هستند. او می‌اندیشد که آیا روزی مانند دیگر زن‌ها خواهد شد یا نه.

زندگی ماریان زمانی دستخوش تغییر می‌شود که نامزد جذابش، پیتر، از او خواستگاری می‌کند. ماریان پیشنهاد پیتر را می‌پذیرد؛ اما کم‌کم به این فکر می‌افتد که آیا تصمیم درستی گرفته است و آیا ازدواج همان کاری است که باید انجام دهد؟ در همین اثنا او در حین تحقیق برای یک برنامه‌ی بازاریابی، با شخصی عجیب به نام دانکن آشنا می‌شود که تفکرات او را درباره‌ی همه چیز تغییر می‌دهد؛ حتی رژیم غذایی‌اش.

دانکن، فارغ‌التحصیل ادبیات انگلیسی با پاسخ‌های جالبش به سؤالات پرسش‌نامه، ماریان را مجذوب خود می‌کند. ماریان کم‌کم متوجه می‌شود که دیگر نمی‌تواند غذا بخورد؛ زیرا با غذاهای مختلف همذات‌پنداری می‌کند. او دیگر نمی‌تواند به مصرف گوشت، تخم‌مرغ، سبزیجات یا کیک ادامه دهد. بیماری‌ای که امروزه آنورکسیا نامیده می‌شود.

منتقدان معتقد هستند که مارگارت اتوود برای نوشتن کتاب زن خوراکی از زندگی خود الهام گرفته است. او در سال‌های 1963 و 1964 در یک شرکت نظرسنجی به نام «داده‌های کانادایی» کار می‌کرد و در بخش‌ راستی‌آزمایی داده‌ها فعال بود. شرکت «مرکز تحقیقات سیمور» که ماریان در آن مشغول است، شبیه همان جایی است که اتوود زمانی کار می‌کرده. همچنین تصور می‌شود پیتر دقیقاً شبیه یکی از دوست‌پسران اتوود است که بعداً نامزد او می‌شود. احتمالاً نام اینزلی نیز از نام خوابگاه آنزلی هال در دانشگاه ویکتوریا که زمانی محل اقامت اتوود بود، گرفته شده است.

موضوعاتی که در کتاب زن خوراکی بیش از هر چیزی مورد توجه هستند، عبارتند از:

• بحران هویت: ماریان با مشاهده‌ی زنان اطرافش به‌دنبال سرنخ‌هایی می‌گردد تا هویت خود را دوباره تعریف کند. آینزلی زنی است که می‌خواهد بدون ازدواج کردن بچه‌دار شود و در نقطه‌ی مقابل او کلارا قرار دارد که زندگی زناشویی را انتخاب کرده. ماریان دوست ندارد مانند هیچ‌کدام از آن‌ها شود؛ اما نمی‌داند دقیقاً می‌خواهد به کجا برسد. او حتی سعی می‌کند خود را با تعریف مردان از زنان مطابقت دهد؛ اما باز هم موفق نمی‌شود. در پایان با اینکه ماریان هویت خود را به‌طور کامل تعریف نکرده است، ولی می‌داند که چگونه این کار را انجام دهد.

• کلیشه‌های جنسیتی: ماریان در تلاش است که نقش خود را به‌عنوان یک زن تعریف کند. مارگارت اتوود در طول کتاب سؤالاتی مطرح می‌کند. آیا دیگران باید بگویند که یک زن چه نقشی در زندگی دارد یا زنان تصمیم‌گیرنده برای زندگی خود هستند؟

• مصرف‌گرایی: یکی دیگر از موضوعاتی که در کتاب مورد نقد قرار می‌گیرد، مصرف‌گرایی مفرطی است که از آن زمان رواج پیدا کرده بود. ماریان در یک شرکت بازاریابی کار می‌کند و درباره‌ی چیزهایی تحقیق می‌کند که شاید برای او مهم نباشند. او کم‌کم از خود بیگانه می‌شود و حتی به بدن خود، آدم‌های اطرافش و غذایی که می‌خورد، طور دیگری نگاه می‌کند.

کوتاه سخن اینکه مارگارت اتوود در کتاب زن خوراکی، با استفاده از تمثیل و زبان استعاری، کلیشه‌های جامعه‌ی آن زمان را از دیدگاه شخصیت ماریان نقد می‌کند. اگر به خواندن این کتاب مایل هستید، بهتر است چاپ نشر لگا را با ترجمه‌ی راضیه جلالی بخوانید.

نکوداشت‌های کتاب زن خوراکی

• کتاب زن خوراکی واقعاً خنده‌دار است. مارگارت اتوود به‌طرز بسیار جذابی منظور خود را در این کتاب به مخاطب می‌رساند. (مجله‌ی ساندِی تلگراف)

• رمان زن خوراکی با زبانی کنایه‌آمیز از مسائلی مانند ازدواج، احساس گناه و رابطه‌ی بین دو جنس صحبت می‌کند. (روزنامه‌ی گاردین)

• یک نویسنده‌ی شوخ‌طبع، شکیبا، ظریف و مهربان. (روزنامه‌ی پانچ)

• قطعاً مارگارت اتوود با انرژی زیاد و همین‌طور خشم رمان زن خوراکی را نوشته است. (روزنامه‌ی آبزِروِر)

کتاب زن خوراکی برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به رمان‌های روان‌شناختی و دوست‌داران روایت‌های رئالیستی، مخاطبین اصلی این کتابند.

در بخشی از کتاب زن خوراکی می‌خوانیم

کلارا در ماه می، آخر سال دوم، با جو بتس ازدواج کرد. آن اوایل به‌نظرم زوج ایده‌آلی بودند. جو آن زمان فارغ‌التحصیل شده بود و تقریباً هفت سال بزرگ‌تر از کلارا بود، مردی بلندقد، پُرمو و کمی خمیده که همیشه حامی و مواظب کلارا بود. رفتار‌های عاشقانه‌شان قبل از ازدواج، گاهی بیش ‌از حد آرمانی بود؛ مثلاً انتظار می‌رفت جو کتش را به‌خاطر او دربیاورد و روی زمین گل‌آلود بیندازد یا خم شود و چکمه‌های لاستیکی کلارا را ببوسد.

بچه‌ها ناخواسته بودند؛ کلارا اولین بارداری را با تعجب از اینکه چطور چنین اتفاقی برایش افتاده قبول کرد و دومی را با ترس و بی‌میلی پذیرفت؛ الان که برای بار سوم باردار شده، غمگین است امّا خُب، با اعتقاد به سرنوشت سومین ‌بار را هم پذیرفته است. این‌گونه بچه‌هایش را توصیف می‌کرد: «انگل‌های دریایی که دورتادور کشتی را می‌پوشانند و صدف‌های چسبناکی که به سنگ می‌چسبند.»

نگاهش کردم، موجی از احساس ترحم وجودم را پُر کرد؛ چه‌کاری می‌توانستم برایش انجام دهم؟ مثلاً می‌توانستم پیشنهاد بدهم بعضی اوقات خانه‌اش را تمیز کنم. کلارا اصلاً در کارهای عملی خوب نبود، در واقع نمی‌توانست جنبه‌های مادی زندگی مثل پول یا حضور به‌موقع برای سخنرانی‌ها را کنترل کند.