معرفی و دانلود کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی

معرفی کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی

کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی با تألیف مشترک مهدی رحیمی دهسوری و رضا رحیمی دهسوری، یک کتاب تخصصی درباره‌ی قاعده‌ایست که نزد فقیهان و حقوق‌دانان از ارزش بالایی برخوردار است. قبح عقاب بلا بیان به این معناست که افعال و جرایم انسان‌ها قابل برخورد و پیگیری نیست مگر با اعلان قبلی. اثر پیش رو به جزئیات این قاعده از ابعاد مختلف و قانونی بودن آن در محاکم گوناگون می‌پردازد.

درباره‌ی کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی

احکام و قواعد فقهی شامل جزئیات متعددی هستند که ابعاد گوناگون مجازات‌های شرعی را پوشش می‌دهند. قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان یکی از قواعد مطرح نزد صاحب‌نظران شرع و قانون است که به مسئله‌ی ادله‌ی استنباط مربوط می‌شود و از جایگاهی ویژه برخوردار است. این قاعده همتراز با قواعد دیگری مانند «قبح تکلیف بلابیان» و «قبح اغراء به جهل» قرار می‌گیرد و در راستای استخراج احکام منطبق با شرع اسلام، کاربردهای فراوانی دارد.

کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی، یک اثر پژوهشی‌ست که توسط مهدی رحیمی دهسوری و رضا رحیمی دهسوری تألیف شده است. با توجه به کاربرد مکرر این قاعده در قوانین حقوقی مخصوصاً در سیستم جزایی، مؤلفان به معرفی و بررسی این قاعده در جرایم و محاکم گوناگون پرداخته‌ و الزامات قانونی آن را تشریح کرده‌اند.

اثر پیش رو شامل پنج فصل و چندین گفتار است و پس از مباحث مربوط به مفاهیم و کلیات، به مستندات قبح عقاب بلابیان و اشکالات وارده بر این قاعده می‌پردازد. کاربرد این قاعده در رویه‌ی قضایی در ادامه‌ی کتاب بررسی می‌شود و مواردی مانند آرای دادگاه، لزوم وجود دلایل قطعی بر ارتکاب جرم و توجه به طرق قانونی اثبات جرم، مورد واکاوی قرار می‌گیرند. نظریه‌های مشورتی، تعیین مجازات برای اعمالی که قانون، مجازاتی برای آن‌ها تعیین نکرده و صدور حکم طبق موازین شرعی، مباحث فصل سوم را به خود در برمی‌گیرند. مبحث دیگری که در این قاعده اهمیت زیادی دارد، دادگاه‌های انتظامی قضات است که به تعیین صلاحیت قضات می‌پردازد و از دیدگاه قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان مورد بررسی قرار می‌گیرد. آخرین فصل از کتاب شامل بخشنامه‌ها، منابع و مآخذی است که مؤلفان در نگارش اثر پیش رو از آن‌ها بهره گرفته‌اند.

کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی، توسط انتشارات چتر دانش به چاپ رسیده و نسخه‌ی الکترونیک آن از طریق کتابراه در دسترس علاقه‌مندان به کتب حقوقی قرار گرفته است.

کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی مناسب چه کسانی است؟

دانشجویان و پژوهشگران رشته‌ی حقوق، وکلا و دست‌اندرکاران امور قضایی و کارشناسان علوم فقهی، مخاطبان اصلی کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی هستند.

در بخشی از کتاب قاعده قبح عقاب بلابیان با رویکردی کاربردی می‌خوانیم

قانون‌ قبح عقاب بر قانون دفع ضرر محتمل وارد است به این معنا که ورود عبارت است از اینکه قانون اولى موضوع قانون دوم را مرتفع مى‌سازد و از بین مى‌برد و در باب تعادل و تراجیح آمده است که هیچ‌گاه دلیل وارد و دلیل مورد با یکدیگر تعارض ندارند؛ بلکه حتماً وارد مقدم است؛ زیرا که موضوع قاعده ثانیه عبارت است از ضرر محتمل به معناى عقاب محتمل و قاعده اولى مى‌گوید: چون عقاب بلابیان قبیح است و از مولاى حکیم صادر نمى‌شود پس ما قطع به عدم عقاب داریم؛ نه اینکه احتمال عقاب دهیم و با قطع به عدم جایى براى احتمال عقاب نیست و با نبود احتمال موضوعى براى این قاعده نیست پس اولى بر دومى وارد است.

به این جواب اشکال شده به اینکه: چرا عکس مطلب را نمى‌گیرید؟ عکس مطلب آن است که ممکن است کسى بگوید قاعده ثانیه بر اولى وارد است و موضوع آن را مرتفع مى‌سازد؛ زیرا که موضوع اولى عدم البیان است که عقل مى‌گوید: عقاب بلابیان قبیح و قاعده ثانوى مى‌گوید: انا‌البیان‌العقلى و اذا جاءالبیان ارتفع عدم‌البیان پس قاعده ثانیه وارد شده و اینجا دفع ضرر محتمل واجب است نه جاى قبح عقاب و لذا جواب مذکور ناتمام است.

دوباره از این اشکال هم جواب داده شده که در کتب مفصله آمده. ولى جناب شیخ انصاری مى‌فرماید: «به عقیده من اصولاً مورد و مجراى این دو قاعده متفاوت است و لذا با یکدیگر تدافعى ندارند.»

بیان ذلک: مورد قاعده اولى احتمال عقاب اخروى است و عقل در آنجا مستقل است به قبح عقاب زیرا که از مولاى حکیم به دور است که عبد خویش را براى ارتکاب یک عمل خلاف از روى جهل قصورى مؤاخذه فرماید.

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: مفاهیم و کلیات
1-1- فصل اول: مفهوم‌شناسی
1-1-1- مبحث اول: مفهوم قاعده
2-1-1- مبحث دوم: مفهوم قبح
3-1-1- مبحث سوم: مفهوم عقاب
4-1-1- مبحث چهارم: مفهوم بیان
5-1-1- مبحث پنجم: مفهوم اصل
6-1-1- مبحث ششم: مفهوم جرم
7-1-1- مبحث هفتم: مفهوم مجازات
8-1-1- مبحث هشتم: مفهوم تکلیف
2-1- فصل دوم: کلیات
1-2-1- مبحث اول: تعریف قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان با بیانات متعدد
2-2-1- مبحث دوم: تاریخچه قاعده
3-2-1- مبحث سوم: قاعده دفع ضرر محتمل
4-2-1- مبحث چهارم: اصل قانونی بودن مجازات
5-2-1- مبحث پنجم: نسبت اصل قانونی بودن مجازات با قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان
6-2-1- مبحث ششم: اصل قانونی‌بودن جرم و مجازات در اسناد بین‌المللی و حقوق جزایی ایران
بخش دوم: مستندات قبح عقاب بلابیان و اشکالات وارده بر این قاعده
1-2- فصل اول: ادله قبح عقاب بلابیان
1-1-2- مبحث اول: عقل
2-1-2- مبحث دوم: کتاب‌
3-1-2- مبحث سوم: سنّت‌
4-1-2- مبحث چهارم: اجماع‌
2-2- فصل دوم: اشکالات وارده بر این قاعده
1-2-2- مبحث اول: لزوم دفع ضرر محتمل عقلاً
2-2-2- مبحث دوم: مسلک حق الطاعه
بخش سوم: قلمرو قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان
1-3- فصل اول: شک در تکلیف (نه شک در مکلف به و موارد علم اجمالی)
2-3- فصل دوم: شک بدون لحاظ حالت سابقه
3-3- فصل سوم: شک در تکلیف بعد از فحص و یاس از پیدا کردن دلیل
4-3- فصل چهارم: شک در مورد فقدان، اجمال و تعارض دلیل و شبهه موضوعیه
بخش چهارم: قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان در رویه قضایی
1-4- فصل اول: آرای قضایی آرای دادگاه‌‌های رأی وحدت رویه و تمیزی
1-1-4- مبحث اول: لزوم وجود دلایل قطعی بر ارتکاب جرم
2-1-4- مبحث دوم: تطبیق نوع جرم با مواد قانونی وظیفه دادگاه است
3-1-4- مبحث سوم: توجه به طروق قانونی اثبات جرم
4-1-4- مبحث چهارم: ذکر ماده قانون در حکم کیفری
5-1-4- مبحث پنجم: فقدان جنبه عمومی جرم در ایراد ضرب و جرح عمدی
2-4- فصل دوم: نشست‌های قضایی
1-2-4- مبحث اول: عنوان جزایی حمل و نقل مسافر افغانی
2-2-4- مبحث دوم: امتناع جد پدری طفل صغیر از تحویل شناسنامه وی به مادر طفل
3-2-4- مبحث سوم: دایره شمول ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری
4-2-4- مبحث چهارم: اصل قانونی‌ بودن جرم و مجازات
5-2-4- مبحث پنجم: بررسى تعارض اصل 167 قانون اساسى ‌با اصل قانونى بودن جرایم و مجازات‌ها
3-4- فصل سوم: نظریه‌های مشورتی اداره حقوقی
1-3-4- مبحث اول: اصطلاحات خلاف، جنحه و جنایت
2-3-4- مبحث دوم: اصل قانونی بودن جرم و مجازات
3-3-4- مبحث سوم: درویش‌بودن
4-3-4- مبحث چهارم: تعیین مجازات برای عملی که قانوناً مجازاتی برای آن معین نشده
5-3-4- مبحث پنجم: صدور حکم طبق موازین شرعی
4-4- فصل چهارم: آرای دادگاه انتظامی قضات
1-4-4- مبحث اول: رهن مال مرهون
2-4-4- مبحث دوم: اصل قانونی بودن جرم و مجازات
3-4-4- مبحث سوم: رسیدگی به امر فاقد حیثیت جزایی
5-4- فصل پنجم: بخشنامه‌ها
عدم مشروعیت صدور حکم به حبس ابد در غیر موارد منصوص
فهرست منابع و مآخذ