معرفی و دانلود کتاب زبان‌ شناسی شناختی: نظریه‌ها و کاربردها

معرفی کتاب زبان‌ شناسی شناختی: نظریه‌ها و کاربردها

کتاب زبان‌ شناسی شناختی نوشته‌ی جانت لیتل مور و جان آر. تیلور، یک منبع و مرجع کامل و در دسترس برای تحقیق در زمینه‌ی زبان‌شناسی شناختی معاصر است. این کتاب که توسط چهره‌های برجسته در این حوزه نوشته شده است، مروری معتبر از روش‌ها و موضوعات تحقیقات فعلی و جهت‌گیری‌های آینده را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

درباره‌ی کتاب زبان‌شناسی شناختی

جانت لیتل مور (Jeannette Littlemore) استاد زبان‌شناسی کاربردی در دانشگاه بیرمنگام انگلستان و جان آر. تیلور (John R. Taylor)، مدرس ارشد زبان‌شناسی در دانشگاه اوتاگو، نیوزلند هستند. لین‌دو شاید از برجسته‌ترین و مطرح‌ترین چهره‌ها در حوزه‌ی زبان‌شناسی معاصر باشند که پیش از این نیز کتاب‌های دیگری از آن‌ها چون دسته‌بندی زبانی (2003)، کاوش در گرامر شناختی (1996) و گرامر شناختی (2002) از انتشارات دانشگاه آکسفورد در اختیار مخاطبان این رشته قرار گرفته است. کتاب زبان‌شناسی شناختی (The Bloomsbury Companion to Cognitive Linguistics) اما جدیدترین اثر آن‌هاست که مهم‌ترین موضوعات، مفاهیم، حرکات و رویکردهای این حوزه را پوشش می‌دهد. این کتاب راهنما، یک منبع کامل برای دانشجویان کارشناسی ارشد و محققانی است که در زمینه‌ی زبان‌شناسی شناختی، روانشناسی زبان و شناخت ساختار زبان فعالیت می‌کنند.

جانت لیتل مور و جان آر. تیلور در کتاب پیش‌ رو، شش نظریه‌ی مهم و مطرح زبان‌شناسی شناختی را معرفی و بررسی کرده‌اند، نقاط قوت و ضعف این نظریه‌ها را به‌ترتیب شرح داده، مهم‌­ترین و بهترین پژوهش­‌های انجام‌گرفته در چارچوب این نظریات را مرور کرده و جدیدترین به‌روزرسانی­‌ها و پیشرفت­‌ها را نیز مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. این نظریه‌ها عبارتند از: دستور شناختی لانگاکر، نظریه‌ی استعاره‌ی مفهومی لیکاف، دستور ساخت گلدبرگ، نظریه‌ی فضاهای ذهنی و درهم‌آمیزی مفهومی فوکونیه، نظریه‌ی فراگیری زبان نخست توماسلو، و انگاره‌های کاربردبنیاد بایبی از زبان. قطعاً نام برخی یا تمام این نظریات برای کارشناسان و فعالان در این حوزه آشناست اما به‌جرئت می‌توان گفت تعاریف موجود در کتاب پیش رو را در هیچ منبع دیگری نمی‌توان تا این حد کاربردی، دقیق و کامل یافت.

کتاب زبان‌شناسی شناختی در دو بخش اصلی و چهارده فصل به رشته‌ی تحریر درآمده است. علاوه بر معرفی و بررسی شش نظریه‌ای که پیش‌تر ذکر شد، رویکرد زبان‌شناسی شناختی به گوناگونی‌های زبانی (که در دهه‌ی اخیر تحت‌عنوان زبان‌شناسی اجتماعی شناختی نیز شناخته می‌شود)، رویکرد زبان‌شناسی شناختی به مسئله‌ی واج‌شناسی و نیز بحث گفتمان و ایدئولوژی نیز در کتاب ذکر شده‌اند. جانت لیتل مور و جان آر. تیلور همچنین، یک فصل پیرامون انقلابی که زبان‌شناسی شناختی در استعاره‌پژوهی پدید آورد، فصلی مختص به سرشت و گستره‌ی «مجاز» در توصیف و تبیین زبانی و فصلی دیگر نیز درباره‌ی استعاره‌ی پیکرینه را در کتاب تألیفی خود آورده‌اند که وجود تمامی این مطالب در یک مجلد، نشانه‌ی کامل و جامع بودن این منبع است.

پارسا بامشادی و شادی انصاریان کتاب زبان‌شناسی شناختی را به فارسی برگردانده‌اند و انتشارات بوی کاغذ آن را منتشر کرده و در اختیار مخاطبان این حوزه قرار داده است.

نکوداشت‌های کتاب زبان‌شناسی شناختی

• این کتاب منبعی برای مبتدیان و همچنین محققان پیشرفته در زمینه‌ی زبان‌شناسی شناختی است که موضوعات اساسی و همچنین روندهای جاری در زبان‌شناسی شناختی را پوشش می‌دهد. کتابی‌ست که شامل شرح و بسط‌های بنیانگذاران بر نظریه‌های بدیع خود می‌شود. بنیان‌‍گذارانی که مفهومی تحت‌عنوان زبان‌شناسی شناختی را آغاز کردند و همچنین آن دسته از نظریه‌های محققان فعال فعلی که در پیشرفت زبان‌شناسی شناختی در چند دهه‌ی گذشته نقش پررنگی داشته‌اند. این کتاب باید در قفسه‌ی کتابخانه‌ی هر زبان‌شناسی، جای ثابتی داشته باشد. (توماس فویین لی، استاد زبان‌شناسی، دانشگاه بی‌هانگ، چین و سردبیر مجله بین‌المللی زبان‌شناسی شناختی)
• این کتاب راهنما، گنجینه‌ای ارزشمند، درخور و به‌موقع برای جامعه‌ی ادبیات زبان‌شناسی شناختی است. گستردگی و عمق آن، این اثر را هم برای تازه‌واردان به این رشته و هم برای محققان جاافتاده‌تر جذاب می‌کند. بخش جهت‌ها و کاربردهای جدید، به‌ویژه، برخی از امیدوارکننده‌ترین و جذاب‌ترین پیشرفت‌های کنونی را در این حوزه و همچنین تحقیقات در حال گسترش را به نمایش می‌گذارد. (النا سمینو، استاد زبان‌شناسی و هنر کلامی، دانشگاه لنکستر بریتانیا)
• در این کتاب بیشتر موضوعات اصلی و مهم به‌طور عمیق مورد بحث قرار می‌گیرند. همچنین، موضوعاتی را در بر می‌گیرد که عمدتاً در کتاب‌های راهنمای زبان‌شناسی شناختی نادیده گرفته شده‌اند، به‌عنوان مثال: زبان‌شناسی تنوع‌گرا و کاربردهای غیرزبانی مفاهیم شناختی-زبانی. بنابراین به هر کسی که به زبان‌شناسی شناختی علاقه‌مند است، همچنین تمام کسانی که در زمینه‌ی نظریه‌ی استعاره‌ی مفهومی، و کاربرد زبان‌شناسی مبتنی بر کاربرد در آموزش زبان و فراتر از آن فعال هستند، به‌شدت توصیه می‌کنم که این کتاب را مطالعه کنند. (استفان هارتمن، فهرست زبان‌شناسان)
• این کتاب پژوهشی، یک نمای کلی و پیشرفته از زبان‌شناسی شناختی معاصر ارائه می‌دهد. کتاب زبان‌شناسی شناختی خواننده را با چارچوب‌های زبانی شناختی بنیادی مانند دستور زبان شناختی و گرامر ساخت، استعاره‌ی مفهومی، کنایه‌ی مفهومی، و آمیختگی مفهومی، و همچنین کاربردهای زبان‌شناسی شناختی در اکتساب زبان و آموزش، و پیشرفت‌های اخیر در زبان‌شناسی پایه آشنا می‌کند. این منبع ارزشمند برای خواننده‌ی عمومی و متخصص، کاربردی خواهد بود. (کلاوس اووه پلنگ، استاد مدعو برجسته زبان‌شناسی انگلیسی، دانشگاه عادی نانجینگ چین، و استاد بازنشسته زبان‌شناسی انگلیسی، دانشگاه هامبورگ آلمان)

کتاب زبان‌شناسی شناختی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتابِ مرجعِ پیش رو را به کلیه‌ی علاقه‌مندان و فعالان حوزه‌ی زبان‌شناسی توصیه می‌کنیم.

در بخشی از کتاب زبان‌ شناسی شناختی: نظریه‌ها و کاربردها می‌خوانیم

مطالعه‌ی گفتمان گفتاری، نوشتاری و چندوجهی

یکی دیگر از راه‌های اعتبارسنجی ادعاهای زبان‌شناسان شناختی، بررسی آن‌ها در گفتمان گفتاری و نوشتاری معتبر است. در این راستا، کیمل (2010) رخداد استعاره‌های آمیخته (استعاره‌هایی که نگاشت مبدأ-مقصد آن‌ها تضادآمیز و ناسازگار بود) را در متنهای کوتاهی بررسی کرد و تردیدهایی نسبت به فرضیەی استعارەای مفهومی مطرح نمود. رویکردهای گفتمان‌محور به زبانشناسی شناختی به‌طور فزاینده‌ای در حال گسترش است و پژوهشگرانی همچون النا سمینو و لین کامرون که بررسی نقش استعاره در پیوستگی و روند شکل‌گیری معنای مشترک در انواع گوناگون گفتمان را در دستور کار خود قرار داده‌اند، از پیشتازان این عرصه هستند. افزون بر این، یک زمینەه‌ی پژوهشی نو با عنوان گفتمان‌کاوی انتقادی شناختی پا به عرصەه‌ی وجود گذاشته که یکی از چهره‌های برجستەه‌ی آن ورونیکا کولر است.

یکی از پیشرفت‌های اخیر در زبانشناسی شناختی که هم‌سو با جنبش‌های کلان در مطالعات زبانشناسی و ارتباط نیز است، تمرکز بر چندوجهیت است. اگر یادگیری و پردازش زبان به کمک همان فرآیندهایی انجام می‌گیرد که در مورد یادگیری و پردازش دیگر اطلاعات جهان پیرامون عمل می‌کنند، آنگاه انتظار می‌رود که در دیگر شیوه‌های ارتباطی همچون ریختک‌ها زبان اشاره‌ای، هنر و موسیقی نیز شاهد فرآیندهایی مشابه زبان باشیم. شواهدی پیدا شده که نشان می‌دهد در این شیوه‌های ارتباطی نیز مانند زبان، استعاره و مجاز یافت می‌شود. کورنلیا مولر در کتابش با عنوان «استعاره‌ها، مرده و زنده، خواب و بیدار، دیدگاهی پویا» (2008) نشان می‌دهد که چگونه در جریان یک گفتگوی واحد یک مفهوم واحد را می‌توان به صورت لفظی، استعاری و مجازی و در قالب زبان و ریختک بیان کرد. گاهی به نظر می‌رسد که استعاره «به خواب رفته است»، اما دوباره در یک شکل اندکی متفاوت و به یک شیوەی دیگر رخ می‌نماید و از این رو موجب پیوستگی در گفتگو می‌شود. چارلز فورسویل نیز نشان داده است هنگامی‌که در یک فیلم گفتگوها، رنگ، زاویەی دوربین و موسیقی با هم کار می‌کنند تا تعبیر ویژه‌ای از یک صحنه را در قالب استعاره و مجاز بیافرینند، رخدادهای یکسانی در جریان هستند.

فهرست مطالب کتاب

سخن مترجمان
فصل نخست: درآمد
بخش نخست: نظریه‌ها و انگاره‌ها
فصل دوم: دستور شناختی لانگاکر
فصل سوم: نظریه‌ی استعاره‌ی مفهومی لیکاف
فصل چهارم: دستور ساخت گلدبرگ
فصل پنجم: نظریه‌ی فضاهای ذهنی و آمیختگی مفهومی فوکونیه
فصل ششم: نظریه‌ی فراگیری زبان نخست توماسلو
فصل هفتم: انگاره‌های کاربردبنیاد بایبی از زبان
بخش دوم: قلمروهای پژوهشی و کاربردهای عملی
فصل هشتم: انقلاب زبان‌شناسی شناختی در استعاره‌پژوهی
فصل نهم: پیرامون سرشت و گستره‌ی مجاز در توصیف و تبیین زبانی
فصل دهم: استعاره‌ی پیکرینه
فصل یازدهم: زبان‌شناسی شناختی و گوناگونی زبانی
فصل دوازدهم: زبان‌شناسی شناختی و واج‌شناسی
فصل سیزدهم: زبان‌شناسی شناختی و ایدئولوژی
فصل چهاردهم: نظریه‌ی استعاره برای کارشناسان مشاوره
نمایه موضوعی
واژه‌نامه‌ی تخصصی فارسی به انگلیسی
واژه‌نامه‌ی تخصصی انگلیسی به فارسی