معرفی و دانلود کتاب ماهی شناسی پایه

معرفی کتاب ماهی شناسی پایه

ماهی‌ها به هزاران گونه‌ی متفاوت تقسیم می‌شوند که هر یک خصوصیات خاص خود را دارند. در کتاب ماهی شناسی پایه اثر رحیم پیغان و تکاور محمدیان اطلاعات جامع و ارزنده‌ای درباره‌ی انواع ماهی‌ها، اسکلت‌بندی و فیزیولوژی آن‌ها عرضه می‌شود. نویسندگان، در این اثر، با شرح بیولوژی دستگاه‌های داخلی ماهی‌ها، سعی در شناساندن و رده‌بندی ماهیان دارند. این کتاب منبع ارزشمندی برای دانشجویان و پژوهشگران این حوزه به‌شمار می‌رود.

درباره‌ی کتاب ماهی شناسی پایه

ماهی‌شناسی به دلیل پیچیدگی ساختاری و تنوع گونه‌های ماهیان، بسیار گسترده و دشوار است. بنابراین همواره جای خالی یک منبع مفید و کاربردی در این رشته احساس می‌شود. رحیم پیغان و تکاور محمدیان در کتاب ماهی شناسی پایه توانسته‌اند منبع مهمی را در زمینه‌ی شناخت این آبزیان تالیف کنند. این کتاب زمینه‌ساز ورود دانشجویان به دنیای ماهی‌شناسی و مطالعات پیشرفته‌تر درباره‌ی آن‌هاست. علم ماهی‌شناسی در شیوه‌ی آمریکایی بر اساس مطالعه‌ی سیستماتیک یا سامانه‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ به‌طوری‌که تاریخ حیات تکاملی ماهیان را مورد بررسی قرار می‌دهد. بنابراین در روش سیستماتیک پژوهشگر می‌بایست هم رده‌های ماهیان را بشناسد و هم از روابط بین جانداران آگاهی کافی داشته باشد.

کتاب ماهی شناسی پایه، درباره‌ی علمی بسیار کهن بحث می‌کند؛ تاریخچه‌ی علم ماهی‌شناسی به دوران پارینه‌سنگی بازمی‌گردد؛ قدیمی‌ترین ماهی‌شناسان شکارچیانی بودند که جهت تهیه‌ی غذا از ماهیان به دنبال یافتن بهترین محل برای صید، حیات ماهی‌ها را زیر نظر گرفتند. ارسطو اولین کسی بود که ماهی‌شناسی علمی را پایه نهاد و به رده‌بندی ماهیان پرداخت. او توانست 117 گونه از ماهی‌ها را طبقه‌بندی کند و پس از او شاگردانش این تحقیقات را در بخش‌های مختلفی ادامه دادند. رومیان باستان نیز درباره‌ی ماهی‌ها رساله‌هایی را نگاشتند که بسیاری از آن‌ها برگرفته از نظریات ارسطو است. سه محقق در قرن شانزدهم، به نام‌های هیپولیتو سالویانی، پیر بلون و گیوم روندله ماهی‌شناسی مدرن را پایه‌گذاری کردند؛ تحقیقات این افراد در مقایسه با گذشتگان بر اساس مشاهدات واقعی و علمی بود و به این صورت توانستند حیات جدیدی به این علم ببخشند. در دوران رنسانس با پیشرفت دریانوردی و کشتی‌رانی مطالعات ماهیان و آبزیان دوران جدیدی را پیش‌روی خود دید. در این زمان بود که پیتر آرتدی توانست با شناسایی گونه‌های جدید و همچنین پیشرفت طبقه‌بندی‌های مرسوم عنوان پدر ماهی‌شناسی را از آن خود کند. آرتدی روش‌های نظام‌یافته‌ای را برای شمارش و اندازه‌گیری ویژگی‌های ماهیان ایجاد کرد و سبب شد تا افراد دیگر نیز در مطالعات بعدی از این ‌روش استفاده کنند.

نویسندگان در کتاب ماهی‌شناسی پایه، اثر خود را با بررسی فیزیولوژی ماهی شروع می‌کنند. سپس به سایر موارد از جمله دستگاه‌های حرکتی، دستگاه تنفسی، دستگاه‌های تولید مثل، غدد درون‌نیز و ... می‌پردازند. رحیم پیغان و تکاور محمدیان، با استفاده از منابع رسمی این علم به توضیح ارگان‌های بیولوژیک ماهی‌ها می‌پردازند و در انتها خانواده‌ی ماهیان ایران را رده‌بندی می‌کنند.

کتاب ماهی شناسی پایه، توسط انتشارات سپهر دانش عرضه شده است.

کتاب ماهی شناسی پایه مناسب چه کسانی است؟

مطالعه‌ی این کتاب به علاقه‌مندان برای مطالعه پیرامون ماهی‌ها، همچنین دوستداران رشته‌ی زیست‌شناسی و دانشجویان این حوزه توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب ماهی شناسی پایه می‌خوانیم

ماهیان شکاری انتظاری

شکل این ماهی‌ها شباهت به حالت سهمی دارد (مثل اردک ماهی)۔ بدن حالت آئرودینامیک، کشیده و اژدرمانند است۔ سر پهن و دهان بزرگ و دندان‌های تیز دارند۔

معمولاً پوزه‌ی کشیده، نوک تیز و بزرگ دارند۔ باله‌های پشتی و مخرجی در قسمت انتهایی بدن، مقابل هم قرار می‌گیرند۔ باله‌ی دمی آن‌ها نسبتاً بزرگ است۔ این ماهیان معمولاً در بسترهای صخره‌ای یا با پوشش گیاهی پنهان شده و با جهش سریع و ناگهانی خود طعمه را شکار می‌کنند۔ از این دسته می‌توان به ماهیانی چون گار، باراکودا، ‌منقارماهیان (بلونیده) و اسنوک (سنتروپومیده) اشاره کرد.

ماهیان متمایل به سطح

در این ماهیان اندازه‌ی بدن کوچک است. دهان حالت فوقانی داشته و دارای پوزه نوک‌تیز و چشمان درشت هستند (به دلیل این‌که از سطح تغذیه می‌کنند)۔ سر از بالا به پایین فشرده شده و باله‌ی پشتی به سمت قسمت انتهایی بدن کشیده شده است۔ گامبوزیا (موسکوئیتو)، کیلی‌فیش (فوندولوس)، ماهی چهارچشم (آنابلسپی)، ماهیان دریایی مثل نیم‌منقارماهیان و ماهیان پرنده (اکسوکوئتیده) در این گروه قرار می‌گیرند.

فهرست مطالب کتاب

فصل 1. بیولوژی و خصوصیات ظاهری ماهی
فصل 2. پوست
فصل 3. اسکلت و دستگاه حرکتی ماهی
فصل 4. دستگاه گوارش
فصل 5. دستگاه تنفس
فصل 6. دستگاه گردش خون
فصل 7. تنظیم فشار اسمزی
فصل 8. شناوری و تنظیم حرارت
فصل 9. اندام‌های حسی
فصل 10. اندام‌های الکتریکی و تولید نور در ماهیان
فصل 11. غدد درون‌ریز
فصل 12. دستگاه تولیدمثل
فصل 13. مغز و دستگاه عصبی
فصل 14. خانواده‌های مهم ماهیان ایران
منابع