معرفی و دانلود کتاب پدر

معرفی کتاب پدر

نمایشنامه‌ای به قلم فلوریان زلر که شما را وارد ذهن آندره، یک پیرمرد هشتادساله‌ی مبتلا به زوال عقل می‌کند. کتاب پدر (برنده‌ی جایزه‌ی مولیر در بخش بهترین نمایشنامه در سال 2014)،‌ رابطه‌ی میان آندره و آن، دخترش، را به تصویر می‌کشد که دچار کشمکش‌های فراوانی‌ هستند. زلر در سال 2021 فیلم پدر را براساس همین نمایشنامه با بازی آنتونی هاپکینز و الیویا کلمن ساخت و جوایز بسیاری را از آن خود کرد.

درباره‌ی کتاب پدر

هنر همیشه به دنبال این است که ما را به ذهن دیگران راه دهد. شاید ما نتوانیم اطرافیان خودمان را آن‌طور که باید درک کنیم؛ اما وقتی کتابی راجع‌ به شخصیتی منحصربه‌فرد در دست می‌گیریم، آن‌چنان در دنیای ذهنی او غرق می‌شویم که گویی داریم به‌جای او زندگی می‌کنیم. افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند، زندگی پیچیده‌تری دارند و درک شرایط آن‌ها به مراتب سخت‌تر از دیگر بیماری‌هاست. اگر ذهن ما هویت ما را تعریف کند، آلزایمر بر تفکر ما درباره‌ی هویتمان اثر می‌گذارد و آن‌وقت فرد به نقطه‌ای می‌رسد که نمی‌داند خودش است یا نه. در این‌جاست که عشق و شکیبایی، جلوه‌ای دیگر می‌یابند. فلوریان زلر (Florian Zeller) در سنین نوجوانی مادربزرگش را بر اثر این بیماری از دست داد و می‌خواست با آثار ادبی‌اش، مرهمی باشد بر درد کسانی که عزیزانشان با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. او که یکی از چهره‌های ادبی شاخص کشور فرانسه است، ابتدا احساسات خود را در قالب کلمات درآورد و نمایشنامه‌ی پدر (The Father) را خلق کرد. اما پس از اجرا شدن این نمایشنامه بر صحنه‌ی تئاتر، زلر همراه با کریستوفر همپتون،‌ فیلمنامه‌ای نوشت و فیلم‌ «پدر»‌ را کارگردانی کرد. اثر سینمایی پرافتخاری که در بخشی دیگر از این معرفی،‌ به آن پرداخته خواهد شد.

فلوریان زلر زوال عقل و آلزایمر را یکی از غم‌انگیز‌ترین مسائل زمان ما می‌داند. «همه کسی را می‌شناسند که هویت خود را از طریق این بیماری از دست داده‌اند. همه‌ی ما از عاقبت والدینمان در دوران پیری می‌ترسیم. یا اغلب به این فکر می‌کنیم اگر ما به چنین شرایطی دچار شویم، فرزندانمان با ما چه می‌کنند.» بااین‌که موضوع زوال عقل جدی و کمی تراژیک است، اما زلر سعی کرده در کتاب پدر، از دیدگاهی طنز به این مسئله نگاه کند. از نظر زلر: «در تئاتر همه چیز جنبه‌ای طنز دارد؛ زیرا خود زندگی هم کمیک است حتی اگر بی‌رحمانه و تراژیک باشد.» این وجه کمیک را فقط می‌توانید در نمایشنامه‌ی پدر ببینید و نه در فیلم سینمایی پدر. در فیلم‌نامه‌ی این اثر، جنبه‌ی طنز به مقدار زیادی کمرنگ شده است؛ آن‌چنان که به چشم نمی‌آید. همچنین شخصیت پدر در فیلم‌نامه، کمی ملایم‌تر از نمایشنامه توصیف شده است.

اما پس از این مقدمات، بهتر است به سراغ داستان پدر برویم. فلوریان زلر در این نمایشنامه داستان آندره‌ی هشتادساله و دخترش آن را روایت می‌کند. آن سعی دارد به بهترین شکل ممکن از پدرش مراقبت کند؛ پدری که زوال عقل روزبه‌روز او را به دیگران وابسته‌تر می‌کند. پرستارانی که یکی پس از دیگری به خانه‌ی آندره می‌آیند،‌ بعد از مدتی طاقتشان را از دست می‌دهند و آن‌جا را ترک می‌کنند. خاطرات آندره اندک‌اندک ناپدید می‌شوند، مفهوم مکان و زمان در نگاه او رنگ می‌بازد و کسانی که زمانی دوستشان داشته، برایش تبدیل به بیگانگانی می‌شوند که قصد دارند زندگی آندره را نابود کنند.

اما خواندن داستان یک مرد سالخورده‌ی مبتلا به زوال عقل چه فایده‌ای دارد؟‌ رمان‌ها، شعرها، نمایشنامه‌ها و فیلم‌های بسیاری درباره‌ی این موضوع نوشته شده؛ اما فلوریان زلر از دیدگاهی متفاوت به این موضوع نگاه می‌کند. او جایگاه ما را از خواننده/مخاطب به مخاطب/کنشگر تغییر می‌دهد. در کتاب پدر، زمان‌ها تغییر می‌کنند، مکان‌ها عوض می‌شوند و نام شخصیت‌ها جابه‌جا می‌گردند. ما گم‌ شده‌ایم و به درون ذهن مردی رفته‌ایم که نمی‌داند مرز میان واقعیت و خیال،‌ گذشته و حال، حقیقت و دروغ و... چیست. فلوریان زلر در اجراهای نمایش و همچنین فیلم پدر، با هوشمندی تمام از بازیگران متفاوت برای ایفای نقش‌های مشابه استفاده کرد؛ به‌طوری‌که مخاطب هم سردرگم می‌شد و نمی‌دانست که حق با آندره است یا آن. مطمئناً هر کسی که این نمایشنامه را می‌خواند، با احساساتی متناقض مواجه می‌شود که در بخش پایانی، به یک حس لطافت و همدلی منجر می‌گردد.

انتشارات علمی و فرهنگی نمایشنامه‌ی پدر را با ترجمه‌ی ساناز فلاح‌فرد روانه‌ی بازار کرده است.

درباره‌ی مجموعه‌ کتاب‌ درام معاصر فرانسوی

ساناز فلاح‌فرد با همکاری انتشارات علمی و فرهنگی و دیگر مترجمان در این مجموعه به‌طور مشخص نمایشنامه‌های معاصر فرانسوی را به زبان فارسی ترجمه می‌کند. دبیر مجموعه کتاب‌های درام معاصر فرانسوی پس از یک سال مطالعه‌‌ی ده‌ها اثر نمایشی، نویسندگانی چون فلوریان زلر، ژوئل پومرا، سباستین تی‌یری و پی‌یر نوت را برگزید که از دیگر نمایشنامه‌نویسان فرانسوی فعال‌ترند و مضامین روز جهان را در آثارشان موردتوجه قرار می‌دهند. «این بچه»، «مادر»، «پدر»، «زن‌های ما»، «فردا سپیده‌دم»، «شام خداحافظی» و... از عناوین این مجموعه هستند.

نکوداشت‌های کتاب پدر

• دلخراش. نمایشنامه‌ای بسیار مبتکرانه. (نیویورک تایمز.)
• بسیار ارزشمند. کتاب پدر شما را وامی‌دارد که حقیقت و واقعیت را زیر سؤال ببرید. داستانی شگفت‌انگیز درباره‌ی بی رحمی‌های عشق و وارونه‌ شدن روابط فرزندان و والدین با بالا رفتن سن. (گاردین)
• نمایشنامه‌ای فوق‌العاده هوشمندانه و دلخراش. (تلگراف)
• حیرت‌انگیز و ویرانگر. نمایشنامه‌ی پدر بعد از اجرا در صحنه،‌ شما را با هنر منحصر‌به‌فرد تئاتر مواجه می‌کند. (ایندیپندنت)
• یکی از بهترین نمایشنامه‌های دهه‌ی اخیر. (تایمز)

اقتباس‌های فرهنگی و سینمایی از کتاب پدر

نمایشنامه‌ی پدر بارها و در سراسر جهان بر روی صحنه رفته. این اثر فلوریان زلر که تکمیل‌کننده‌ی سه‌گانه‌ی «مادر»، «پسر» و «پدر» بود، با استقبال منتقدین مواجه شد و کمپانی‌های بزرگ دنیا نسبت به ساخت فیلمی از روی آن،‌ علاقه نشان دادند. اولین فیلمی که براساس کتاب پدر ساخته شد، «فلورید» نام داشت. محصول سال 2015 به کارگردانی فیلیپ لوگی، نویسندگی ژروم تونر و بازیگری ژان روشفور و ساندرین کیبرلین.

اما زمانی نام فلوریان زلر بر سر زبان‌ها افتاد که فیلم «پدر» در سال 2021 برنده‌ی دو جایزه‌ی اسکار شد: جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد برای آنتونی هاپکینز و جایزه‌ی بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی برای فلوریان زلر و کریستوفر همپتون. فلوریان زلر این فیلم را کارگردانی کرد و با استقبال بی‌نظیر منتقدان و علاقه‌مندان سینما مواجه شد. چهار نامزدی جشنواره‌ی گلدن گلوب، شش نامزدی در اسکار، شش نامزدی در بفتا، از افتخارات فیلم پدر هستند.

کتاب پدر برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به آثار نمایشنامه‌نویسان معاصر جهان علاقه دارید، کتاب پدر را بخوانید. کسانی که فیلم پدر را دوست داشته‌اند، قطعاً با خواندن این نمایشنامه از فلوریان زلر، به ابعاد دیگری از اثر پی خواهند برد.

در بخشی از کتاب پدر می‌خوانیم

نمی‌تونستم بخوابم. انقدر خسته بودم، انقدر خسته بودم که خوابم نمی‌برد. واسه همین بلند شدم. رفتم تو اتاقش. تو اتاق بابا. خواب بود. شبیه یه بچه شده بود. دهنش باز بود. راحت خوابیده بود. خیلی راحت. نمی‌دونم یه دفعه چی شد، پر از تنفر بودم و دست‌هامو دور گردنش حلقه کردم. آروم. ضربان قلبش رو زیر دستام حس می‌کردم. مثل پروانه‌های کوچیک بودن. بعد من فشارشون دادم. دستام. خیلی محکم فشارشون دادم. چشم‌هاشو باز نمی‌کرد. دهنشو نمی‌بست. لحظه‌ی خیلی بدی بود. یه لحظه. خیلی سخت گذشت. لحظه‌ی بد. ساکن. ولی خیلی لطیف بود. لطیف و ساکن... وقتی دیگه فشار ندادم و دستامو کشیدم، حس کردم دیگه نفس نمی‌کشه و همه چی تموم شده. انگار پروانه‌ها پرواز کرده بودن. آره. آروم لبخند زد. مرده بود. مرده بود ولی حس کردم به من گفت «ممنون».