معرفی و دانلود کتاب چهار مقاله

معرفی کتاب چهار مقاله

کتاب چهار مقاله، اثری است جاودانه از نظامی عروضی، نویسنده و شاعر قرن ششم که با تصحیح علامه محمد قزوینی و شرح لغات دکتر محمد معین، برای خوانندگان امروزی خواندنی‌تر شده است. این کتاب شامل یک مقدمه و چهار مقاله است که نثر آن، یکی از برترین نمونه‌های نثر فارسی در ادبیات به حساب می‌آید. معرفی و شرح زندگی برخی از مهم‌ترین ادیبان و دانشمندان ایرانی یکی دیگر از ارزش‌های این کتاب است.

درباره‌ی کتاب چهار مقاله

نظامی عروضی، شاعر و ادیب قرن ششم هجری است که به دلیل نوشتن کتاب چهار مقاله یا مجمع النوادر مورد توجه علاقه‌مندان به زبان فارسی در طی قرن‌ها قرار گرفته است. کتاب چهار مقاله‌ی او، یکی از برترین نمونه‌های نثر فارسی در تاریخ است و بعضی آن را با تاریخ بیهقی، از نظر نثر، هم‌وزن می‌دانند. چهار مقاله، نوشته‌ای است که منظور و محتوا را در نهایت ایجاز، به بهترین شکل به مخاطب منتقل می‌کند. در این کتاب خبری از تشبیهات مکرر، استفاده از کلمات مترادف در کنار هم، طولانی شدن بی‌جهت جملات و... نیست؛ نثری پاکیزه، صحیح و به دور از اضافه‌گویی که ادیبان زبان فارسی در هر زمان باید آن را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهند.

کتاب چهار مقاله، پس از مقدمه، چهار حرفه‌ای را که برای دربار و پادشاهان ضروری‌اند مورد بررسی قرار می‌دهد؛ دبیری، شاعری، نجوم و طب. در هر یک از این مقاله‌ها، نویسنده ابتدا در مقدمه‌ای اصل موضوع را شرح می‌دهد و نظرات کلی خود را بیان می‌کند، سپس در حکایت‌های مختلف، به ذکر مثال و نمونه برای تشریح مطلب و اثبات موضع خود می‌پردازد. در هر مقاله‌ی این کتاب، شرح احوال و زندگی‌ بسیاری از شاعران و ادیبان ایرانی ذکر شده است. عروضی، اطلاعات مفصلی درباره‌ی شاعران و اندیشمندان پیش از خود یا معاصر خود داشته است و بسیاری از اطلاعاتی که ما امروز درباره‌ی ادیبان و شاعران قدیمی داریم را مدیون کتاب چهار مقاله‌ی او هستیم. علاوه بر این، با خواندن مقالات کتاب چهار مقاله، اطلاعات خوبی درباره‌ی نحوه‌ی زندگی در دوران نویسنده، نحوه‌ی کار و زندگی طبیبان، منجمان، دبیران، شاعران و حتی مردم عادی به دست می‌آوریم.

با توجه به اینکه کتاب چهار مقاله، از قرن‌ها پیش به دوران ما رسیده است و بارها و بارها به دست نسخه‌نویسان بازنویسی شده، نیاز به تصحیح بسیار داشته است که علامه محمد قزوینی، با تلاش بسیار این راه ناهموار را برای ما هموار کرده. با این وجود تصحیح دوباره‌ی دکتر محمد معین و همین‌طور اضافه کردن معنای لغات به پاورقی، به خواندن و فهمیدن کتاب کمک دوچندانی می‌کند. کتاب چهار مقاله را نشر ارس به چاپ رسانده است.

کتاب چهار مقاله برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب چهار مقاله برای علاقه‌مندان به ادبیات کهن فارسی، خواندنی است.

در بخشی از کتاب چهار مقاله می‌خوانیم

در آن تاریخ که من بنده در خدمت خداوند ملک الجبال بودم نورَ اللهُ مَضْجَعَه وَ رَفَعَ فِی الْجِنانِ مَوْضِعَه و آن بزرگوار در حق من بنده اعتقاد قوی داشت و در تربیت من همت بلند؛ مگر از مهتران و مهتر زادگان شهر بلخ عَمَّرَهَا الله امیر عمید صفى الدین ابوبکر محمّد ابن الحسین اروان‌شاهی روز عید فطر بدان حضرت پیوست. جوان فاضل و مفضل، دبیری نیک، مستوفیی به شرط، در ادب و ثمرات آن با بهره، در دل‌ها مقبول و در زبان‌ها ممدوح و در این حال من به خدمت حاضر نبودم. در پادشاه رفت که نظامی را بخوانید، امیر عمید صفی الدین گفت که نظامی این‌جاست؟» گفتند: «آری» و او چنان گمان برد که نظامی منیری است گفت: «خه! شاعری نیک و مردی معروف چون فراش رسید و مرا بخواند، موزه در پای کردم و چون در آمدم خدمت کردم و به جای خویش بنشستم، و چون دوری چند در گذشت امیر عمید:گفت نظامی نیامد؟ ملک جبال گفت: «آمد، اینک آن‌جا نشسته است.» امیر عمید گفت من نه این نظامی را می‌گویم، آن نظامی دیگر است و من این را خود نشناسم. همی‌دونه آن پادشاه را دیدم که متغیر گشت و در حال روی سوی من کرد و گفت: جز تو جایی نظامی هست؟»

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مصحح
دیباچۀ دکتر محمد معین
نشانه‌هاى اختصارى
دیباچه
1: در ماهیت دبیری و کیفیت دبیر کامل و آن‌چه تعلق بدین دارد
2: در ماهیت علم شعر و صلاحیت شاعر
3: در علم نجوم و غزارت منجم در آن علم
4: در علم طب و هدایت طبیب
فصل