معرفی و دانلود کتاب صوفیسم و تائوئیسم

معرفی کتاب صوفیسم و تائوئیسم

فیلسوف معروف توشی هیکو ایزوتسو در کتاب صوفیسم و تائوئیسم، به مقایسه میان مکتب ابن‎‌عربی در عرفان و مکاتب لائوتزو و چانگ‎‌تزو در تائوئیسم پرداخته است.

کتاب صوفیسم و تائوئیسم (Sufism and Taoism)، در کنار ارزش ذاتى خود پیامى با ارزش به همراه دارد که اگر بتوان میان دو سنت دور از یکدیگر، یعنى اسلام و تائوئیزم گفت‌وگو برقرار کرد، هر برقرارسازى گفت‌وگو میان سنت‌هاى متقارب نظیر اسلام، یهودیت و مسیحیت کارى به‌ مراتب ساده‌تر خواهد بود. علائم تفاعل و تشابه میان این سنت‌ها به اندازه‌اى فراوان و در دسترس است که اندیشه محقق را به تحسین و شگفتى وامى‌دارد.

آشنایی خوب توشی هیکو ایزوتسو (Toshihiko Izutsu)، با این دو مکتب عرفانی و همچنین تفکیک معرفی دو سنت عرفانی از بخش مقایسه، از جمله امتیازاتی است که این کتاب را شایسته خواندن می‌کند. این اثر در حقیقت مطالعه‌اى مقایسه‌اى درباره‌ی ادیان است که نظیرى در میان آثارى که تاکنون در این زمینه میان اسلام و سایر ادیان پدید آمده وجود ندارد. مؤلف به خوبى آگاه است که اسلام دینى متعدد الابعاد است و مقارنه آن با سایر ادیان تنها هنگامى میسر خواهد بود که بتوان در این میان نوعى موازنه مفهومى برقرار کرد. با عنایت به بنیان باطن‌گرا و پر غرابت تائوئیزم و اینکه مقارنه کلى آن با مجموعه چند بعدى اسلام به صورت کلى میسر نیست، ایزوتسو مدرسه ابن‌عربى را مى‌یابد.

در بخشی از کتاب صوفیسم و تائوئیسم می‌خوانیم:

هنگامى که انسانى به این مرحله از تحول روحى مى‌رسد کاملاً شایستگى نام انسان کامل، را مى‌یابد. با این حال، این آخرین و غایى‌ترین مرحله نشستن در عزلت نیست. هنوز مرحله‌اى بالاتر در وراست و آن این مرحله، نه دیگر مرگ و نه دیگر حیات، است. چانگ‌تزو گهگاه آن را، آخرین کرانه معرفت مى‌خواند. در این آخرین مرحله، انسان دیگر با ده‌ هزار چیز یکى نیست، چنانکه در مرحله قبل بود. بلکه او با راز رازها و سرالاسرار که غایى‌ترین حالت متافیزیکى حق است و حق در آن هنوز به قلمرو تبدل جهانى پایین نیامده، یکى است. انسان در اینجا چنان با طریقت یکى است که حتى نمى‌داند که با آن یکى است. طریقت در اینجا دیگر به عنوان طریقت در آگاهى انسانى وجود ندارد. و این به آن سبب است که دیگر در هیچ کجا آگاهى، باقى نمانده و حتى اثرى از آن هم نیست. عزلت کامل است. تحقق چنین عزلت کاملى را باید با اشاره به این حقیقت متافیزیکى توصیف کرد که حق مطلق (طریقت) در اطلاق مطلق خود چیزى است که حتى نمى‌تواند چیز، خوانده شود. بنابراین عرف معمول در فلسفه‌هاى شرقى آن است که به حق با کلمه هیچ چیز (= Nothing) اشاره کنند.

مراحل تحول روحى - که در بالا مورد اشاره قرار گرفت - در جاهاى متعددى به گونه‌هاى مختلف توسط چانگ‌تزو مورد بحث قرار گرفته است. گاهى او روندى صعودى و گاهى روندى نزولى را مى‌گزیند. اولین روند اشاره به روندى حقیقى است که در آن ضمیر انسان به تدریج به طرف کمال روحى مى‌رود. نمونه‌اى آشنا از اینگونه توصیف را مى‌توان در مقطعى یافت که در آن ادعا مى‌شود که میان شخصى به نام نان پوتزو کئوى و مردى کامل (یا زن کامل؟) به نام نویو گفت‌وگویى شده است. چانگ‌تزو در این مقطع مراحلى را توصیف مى‌کند که انسانى که با استعداد انسان کامل شدن زاده شده طى مى‌کند تا حقیقتاً به آخرین مرحله مى‌رسد. این توصیف اگر به عنوان همتاى مفهوم اسلامى فنا، در نظر گرفته شود بسیار جالب خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
پیشگفتار
مقدّمه
بخش اول
فصل اول: رؤیا و واقع
فصل دوم: مطلق در اطلاق خود
فصل سوم: خودشناسى انسان
فصل چهارم: وحدت مافوق طبیعت و کثرت مشهود
فصل پنجم: حیرت
فصل ششم: سایه حق
فصل هفتم: اسماء الهى
فصل هشتم: اللّه‌ و ربّ
فصل نهم: رحمت
فصل دهم: آب حیات
فصل یازدهم: تجلى حق
فصل دوازدهم: اعیان ثابته
فصل سیزدهم: آفرینش
فصل چهاردهم: انسان به عنوان جهان کوچک
فصل پانزدهم: انسان کامل به عنوان فرد
فصل شانزدهم: رسول، نبى و ولّى
فصل هفدهم: قدرت جادویى انسان کامل
بخش دوم
فصل اول: لائوتزو و چانگ‌تزو
فصل دوّم: از اسطوره آفرینى تا متافیزیک
فصل سوم: رؤیا و حقیقت
فصل چهارم: در وراى این و آن
فصل پنجم: ولادت یک نفس جدید
فصل ششم: در برابر ذات‌گرایى
فصل هفتم: طریقت
فصل هشتم: دروازه شگفتى‌ها
فصل نهم: جبر و اختیار
فصل دهم: قلب کلى ارزشها
فصل یازدهم: انسان کامل
فصل دوازدهم: سیاست تجانس
بخش سوم: ختام تأملى در مقارنه
فصل اول: مقدمات روش شناختى
فصل دوم: تبدل درونى انسان
فصل سوم: ساختار چند لایه‌اى حقیقت
فصل چهارم: ذات و وجود
فصل پنجم: تطور ذاتى وجود