معرفی و دانلود کتاب مهارت‌های دعوت فرزندان به نماز

معرفی کتاب مهارت‌های دعوت فرزندان به نماز

کتاب مهارت‌های دعوت فرزندان به نماز نوشته‌ی محمدعلی جابری، دارای مطالب کاربردی مناسب برای خانواده‌هایی است که دغدغه نمازخوان شدن فرزندان‌شان را دارند.

مهم‌ترین اقدام در تربیت فرزندان، آشناسازی آنان با نماز و در گام بعد نهادینه‌‌سازی آن است. به شهادت قرآن، روایات، تجربه و آمار، دعوت فرزندان به نماز آنان را در برابر آسیب‌های اجتماعی بیمه می‌کند؛ اما مهم‌تر از دعوت به نماز، چگونگی دعوت به آن است.

بسیاری از دورشدگان از نماز، بارها و بارها در خانه یا مدرسه به نماز دعوت شده‌اند؛ پس مشکل بیشتر از اینکه ناشی از دعوت نشدن باشد، ریشه در دعوت‌های ناصحیح و نابجا دارد. با توجه به اهمیت مشکل مذکور، کتاب پیش رو با هدف آموزش مهارت‌های دعوت صحیح فرزندان نگارش شده، و در چهار فصل سامان یافته است:

در فصل اول به‌ اختصار ضرورت دعوت به نماز بیان شده است. در فصل دوم پس از بیان اصول دعوت، دوازده مهارت مشترک دعوت کودک و نوجوان به نماز ارائه شده است. فصل سوم شامل چهار گفتار می‌شود. در گفتار نخست، به ویژگی‌های کودک در دورۀ اول کودکی پرداخته شده و در گفتار دوم مهارت‌های دعوت خردسالان به نماز بیان شده است.

در گفتار سوم و چهارم ابتدا ویژگی‌های دوران دوم کودکی و سپس مهارت‌های دعوت به نماز در این دوره آورده شده است. در گفتار اول فصل پایانی برخی ویژگی‌های نوجوان ذکر شده و در گفتار دوم از مهارت‌های ویژۀ دعوت به نماز در دوران نوجوانی بحث شده است. در گفتار پایانیِ فصل چهارم نیز اشاره‌ای کوتاه به مهارت‌های دعوت نوجوانان فاصله گرفته از نماز شده است.

در بخشی از کتاب مهارت‌های دعوت فرزندان به نماز می‌خوانیم:

نیازها، نگرانی‌ها و علاقه‌های افراد پنجره‌های طلایی نفوذ به درون آن‌ها هستند. اگر والدین به‌ گونه‌ای عمل کنند که فرزند احساس کند نماز باعث نادیده گرفتن نیازها و علاقه‌هایش می‌شود، از آن‌ها و نماز فاصله می‌گیرد. در مقابل اگر والدین متوجه نیازها، نگرانی‌ها و علاقه‌های فرزند باشند، محبوب قلب او می‌شوند و احتمال هماهنگی‌اش با باورها و رفتارهای والدین بیشتر می‌شود.

برای فهم بهتر این موضوع دو پدری را با هم مقایسه می‌کنیم که هر‌کدام دختری چهارده‌ساله و پسری شش‌ ساله دارند. یکی هنگام برگشتن به خانه برای فرزندانش خوراکی می‌خرد. با ورود به خانه پسر شش‌ ساله‌اش را در آغوش می‌گیرد، می‌بوسد، به او بستنی می‌دهد و می‌گوید: «عزیز بابا، چقدر دلم برایت تنگ شده بود!» بعد سراغ دختر نوجوانش می‌رود، با او دست می‌دهد، پیشانی‌اش را می‌بوسد و می‌گوید: «دخترم! بیا با هم بستنی بخوریم.» هنگام بستنی خوردن از وضعیت درس‌هایش می‌پرسد و با او در برخی کارها مشورت می‌کند. اما پدر دیگر به‌محض رسیدن، فرزندانش را از خود می‌راند و می‌گوید: «خسته‌ام، ساکت باشید، می‌خواهم بخوابم!» بدون شک پدر اول در اثرگذاری بر فرزندانش موفق‌تر است؛ زیرا نیازها و علاقه‌های آنان را نادیده نگرفته است. این پدر علاقۀ به خوراکی و نیاز به تحرک، محبت و توجه پسرش را اشباع کرده و در برخورد با نوجوان، نیاز به شخصیت، توجه و صمیمیت را پاسخ داده است.

برای توجه به نیازها لازم است ابتدا فهرستی از نیازها، نگرانی‌ها و علاقه‌های فرزند را با توجه به سن، جنس، سلامت یا معلولیت، محیط و... تهیه کرد و در گام بعد با مطالعه و کمک کارشناسان مذهبی، پاسخ‌های دین را به موارد پیشین شناسایی کرد. در گام سوم باید پاسخ‌های دین به نیازها، نگرانی‌ها و علاقه‌های فرزندان را به زبان ساده به آنان انتقال داد؛ مثلاً می‌توان با استفاده از نگرانی کودک دبستانی دربارۀ سلامت والدین، او را به نماز دعوت کرد. کافی است بگوییم علاوه بر رعایت بهداشت و احتیاط در زندگی، لطف و نگاه خداوند باعث پایداری سلامت والدین است؛ بنابراین باید برای آن‌ها دعا کنی و صدالبته خداوند دعای نمازگزار را مستجاب می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: ضرورت دعوت به نماز
1. نماز، بهترین راه تربیت انسان
2. سرنوشت مشترک
3. آثار نماز در تقویت خانواده
فصل دوم: اصول و مهارت‌های مشترک دعوت به نماز
گفتار اول: اصول دعوت به نماز
1. توفیق‌ طلبی
2. شناخت‌ مداری
3. شروع از خود
4. جامع‌ نگری
5. توجه به نیازها، نگرانی‌ها و علاقه‌های فرزندان
6. مهرورزی
7. آموزش گام‌ به‌ گام
8. آسان‌گیری
9. مداومت و تکرار در دعوت
10. استفاده از فرصت‌ها
گفتار دوم: مهارت‌های مشترک دعوت کودک و نوجوان به نماز
1. تقویت تعقل
2. تقویت گرایش‌های فطری
3. تقویت ایمان به غیب
4. معرفی صحیح خداوند
5. تقویت روحیۀ معادباوری
6. تقویت محبت اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام
7. انس دادن فرزندان با قرآن
8. افزایش اعتماد به‌ نفس
9. فضاسازی
10. الگودهی
11. تشویق و تنبیه
12. نظارت
فصل سوم: مهارت‌های دعوت کودکان به نماز
گفتار اول: ویژگی‌های کودکی اول
1. خودمداری و وابستگی به والدین
2. میل به آزادی
3. علاقۀ شدید به بازی
4. تشخص‌ طلبی و حس‌ خود نمایی
5. تخیل و جاندارپنداری اشیا
6. تمایل به همانند سازی
گفتار دوم: مهارت‌های دعوت به نماز در دورۀ اول کودکی
1. بسترسازی
2. ارزش‌گذاری صحیح در کودک
3. زمینه‌سازی برای تقلید
4. قصه‌گویی
گفتار سوم: ویژگی‌های دوران دوم کودکی
1. فعالیت جسمی و تحرک فراوان
2. عاطفۀ عمیق و کم‌گستره
3. تشنگی برای یادگیری
4. آمادگی برای اطاعت‌پذیری
5. آمادگی برای تأدیب
6. آمادگی تدریجی برای تفکر انتزاعی
گفتار چهارم: مهارت‌های دعوت به نماز در کودکی دوم
1. پی‌ریزی بنیان‌های اعتقادی
2. ایجاد رابطۀ عاطفی میان کودک و گزاره‌های دینی
3. تصحیح و تقویت ارزش‌ گذاری کودک
4. آموزش نماز و احکام آن
5. بهره‌برداری از فرصت مدرسه
6. فرمان دادن
7. جشن تکلیف برای دختران
فصل چهارم:‌ مهارت‌های دعوت نوجوان به نماز
گفتار اول: ویژگی‌های دوران نوجوانی
1. رشد فکری و عقلی
2. هویت‌جویی
3. آرمان‌گرایی
4. معنویت‌گرایی
5. دوست‌گرایی و گروه‌گرایی
6. استقلال‌طلبی
7. زیباگرایی
8. کنجکاوی
9. تغییرهای جسمی و روانی
10. خواهش‌های متضاد
11. زودانگیختگی و کم‌حوصلگی
گفتار دوم: مهارت‌های دعوت نوجوانان به نماز
1. کمک به هویت‌یابی
2. تعمیق بنیان‌های اعتقادی
3. معرفت‌افزایی
4. نگرش نو و زیبا به نماز
5. ایجاد تشنگی نسبت به دین
6. ایجاد حس افتخار به اسلام
7. غیرت‌سازی نسبت به دین
8. بالا بردن قدرت اجتناب
9. استفاده از علاقه‌های نوجوان
10. استفاده از دوستان و همسالان
11. زمینه‌سازی برای پیوند نوجوان با مسجد و گروه‌های مذهبی
12. مانع‌زدایی
گفتار سوم: مهارت دعوت نوجوان بی‌نماز
گام اول: ارتباط‌سازی
گام دوم: اعتمادسازی
گام سوم: اعتقادسازی
گام چهارم: رفتارسازی
منابع