نقد و بررسی شعر

کتاب آنیما در شعر شاملو

• نویسنده: الهام جم زاد

در کتاب آنیما در شعر شاملو، تالیف الهام جم زاد، کوشش شده است که آنیما و تأثیر آن بر ذهن شاملو از جنبه‌ها‌ی گوناگون و در قالب مفاهیم و سمبل‌ها‌ی مختلف، مورد بررسی قرار گیرد. آنیما، بانوی روح مرد است، کهن الگویی که در ناخودآگاه ضمیر مرد وجود دارد، در این اثر، نویسنده به بررسی کهن الگوی آنیما در شعر شاعر بزرگ روزگار ما احمد شاملو پرداخته است. آنیما و آنیموس کهن الگوهایی هستند که بیشتر در رؤیاها و... ادامه ›

کتاب حاشیه‌ای بر خسرو و شیرین نظامی‌ گنجوی

• نویسنده: صادق نیک پور

کتاب حاشیه‌ای بر خسرو و شیرین نظامی‌ گنجوی نوشتۀ صادق نیک پور، گذری بر داستان خسرو و شیرین نظامی گنجوی، شاعر پرآوازه قرن ششم هجری دارد. نظامی می‌گوید «حدیث خسرو شیرین نهان نیست/ و زان شیرین‌تر الحق داستان نیست» و دهخدا درباره تأثیرگذار بودن خسرو و شیرین بر ادبیات فارسی می‌نویسد که «قصه خسرو و شیرین موضوع بسی از منظومات عشقی و حماسی ایرانیان شده است» اهمیت خسرو و شیرین در ادبیات فارسی به قدری است... ادامه ›

کتاب PDF دیوان شعر یزید ابن معاویه

• نویسنده: حیدر سهرابی

کتاب دیوان شعر یزید ابن معاویه نوشتۀ حیدر شجاعی و حیدر سهرابی، به نقد و بررسی زندگی و اشعار ترجیحی و منسوب به یزیدبن معاویه (لعنهما الله) می‌پردازد. در بخشی از کتاب زخم دوزخ: ترجمه، نقد و بررسی دیوان شعر یزید بن معاویه می‌خوانیم: یزید در سال 25 هجرى قمری از زنى به نام میسون دختر بجدل کلبى متولّد شد. میسون از زنان نامدار و با اصل و نسب قبیلۀ بنى کلب بود. وى زندگى با معاویه در شهر دمشق را تاب... ادامه ›

کتاب زن در شاهنامه

• نویسنده: محمدحسین مجدم

محمدحسین مجدم در کتاب زن در شاهنامه، به تمام عیار بودن زنان شاهنامه اشاره دارد و آن‌ها را نمونه‌ای بارز از زنان تاریخ می‌داند. زنان شاهنامه از فرزانگی، بزرگ منشی و حتی دلیری برخوردارند. برخلاف آن‌چه نزد پاره‌ای اشخاص معروف شده. شاهنامه یک کتاب ضد زن نیست. در دوران پهلوانی از سودابه که چشم بپوشیم هیچ زن هوسبازی دیده نمی‌شود. بر عکس تعدادی زن بسیار بزرگوار هستند که نظیر آن‌ها را از حیث رنگارنگی و... ادامه ›

کتاب بررسی حیات و آثار شعرای رثای حسین (ع) در عصر اندلسی

• نویسنده: رضا پورسراج شوشتری

هدف کتاب بررسی حیات و آثار شعرای رثای حسین (ع) در عصر اندلسی اثر رضا پورسراج شوشتری، معرفی شعرای مرثیه‌سرای حسینی در سرزمین اندلس است که از قرن دوم تا نهم هجری روزگار گذرانده‌اند و با توجه به وجود حکام شیعی مذهبی در برخی از مناطق آن سرزمین، محقق بر آن شده است که آنان را بررسی و شناسایی نماید. با عنایت به وجود دولت‌های علوی مسلک، شاعران مرثیه‌سرای حسینی در آن سرزمین می‌زیسته‌اند که انگیزه‌هایی... ادامه ›

کتاب PDF میر سید علی همدانی و ریاض حقایق عرفان

• نویسنده: کریم جان قادراف

کتاب میر سید علی همدانی و ریاض حقایق عرفان اثر کریم جان قادراف، با هدف تحقیق در اسلوب عرفانی و مهر خداشناسی در افکار میر سید علی همدانی، یکی از بزرگان راه طریقت نگاشته شده است. در کتاب میر سید علی همدانی و ریاض حقایق عرفان، سیر عرفانی عابد، تحولات عرفانی «میر سید همدانی» که به قرآن و حدیث وابستگی قوی دارد، مورد بحث قرار گرفته‌اند و اصلاحات خلق و امر و کثرت و وحدت تشریح شده‌اند. در این کتاب کریم... ادامه ›

کتاب داستان‌های مشترک شاهنامه و آثار نظامی

• نویسنده: عباس ضیائی

عباس ضیائی در کتاب داستان‌های مشترک شاهنامه و آثار نظامی، به نقد و تفسیر آثار فردوسی و نظامی پرداخته است. بدون شک شاهنامه این اثر حماسی و تاریخی زبان فارسی یکی از منابع مورد استفاده‌ی حکیم نظامی گنجوی در سرودن پنج گنج بوده است؛ اما این اثر گران‌بها در کنار آثار دیگری برای نظامی مورد‌‌ استفاده قرار گرفته، سخنی دیگر است. نظامی در قرن ششم به خلق آثاری پرداخته که بعضی از داستان‌های آن ریشه در... ادامه ›

کتاب سخنی از سیمرغ (گفتگو با دکتر میر جلال الدین کزازی پیرامون شاهنامه فردوسی)

• نویسنده: سامان ح اصفهانی

شالوده‌ی کتابِ سخنی از سیمرغ (گفتگو با دکتر میر جلال الدین کزازی پیرامون شاهنامه فردوسی) بر گفتگویی پژوهشی - انتقادی با دکتر میرجلال‌الدین کزّازی قرار داده شده است. پرداختن به شاهنامه با چنین شالوده‌ای در شکل یک کتاب تازگی دارد. در دنیای این روزهای ما، هر ملتی برای آنکه بتواند در کوران کشاکش‌های پرتنش و دگرگونی‌های پرشتابی که برای پیش‌رفتن از یکدیگر میان ملت‌ها وجود دارد، خود را نگه دارد بایسته... ادامه ›

کتاب سه بیابان

• نویسنده: جورج هالداس

کتاب سه بیابان نوشته‌ی جورج هالداس نویسنده و شاعر معروف سوئیسی استکه یکی از کوچک‌ترین و یکی از بهترین کتاب‌های اوست. در کتاب سه بیابان، هالداس از بیابان طبیعی آغاز می‌کند و سپس با استعاره این لغت ما را به بیابان اجتماعی می‌برد و آنگاه به بیابان شخصی می‌رساند و به همین جهت، کتاب نام سه بیابان را بر خود دارد. هالداس بر این باور است که همان‌طور که خروج از بیابان شن، بدون راهیاب و راهنما و نشانه... ادامه ›

کتاب ماه و آدینه ها: شعر و دریچه ها وانشده

• نویسنده: فخرالدین سعیدی ابواسحاقی

این مقاله نگاه دیگری است به شعر سیدعلی صالحی ازشاعران برجسته موج ناب که از اواخر دهه‌ی پنجاه شمسی از ناب­نویسی فاصله گرفته و به نویسشی تازه دست یافته که نام آن را شعر گفتار نامیده است البته خود شاعر نیز به این نکته واقف است که گفتارسرائی قبل از او در شعر فروغ فرخزاد که اوج آن است در شعر احمدشاملو، پروین اعتصامی وحتی حافظ وجود داشته است. و معتقد است که درست است که سابقه سرایش شعر گفتار قبل از او... ادامه ›

کتاب انسان کامل در نگاه عطار

• نویسنده: بهجت السادات حجازی

عطش درک حقایق عرفانی و معرفت ما فی الضمیر شاعرانی بی غل و غش همچون عطار، از گاه کودکی او را بر آن می داشت تا هرازگاهی با کندو کاو در نوشته های وی، روزنه ای به آن سوی دنیای دون خاکی بازکرده تسلّی خاطری جهت التیام دردهای روحی بیابد. یکی از محورهای اصلی متون ادبیّات عرفانی،جستجوی انسان آرمانی و کامل و معرفی اوست. بعضی نویسندگان از جمله عزیزالدین نسفی با صراحت کتابی با عنوان «انسان کامل» با نگارشی... ادامه ›

کتاب گزیده تحلیلی - تشریحی شاهنامه فردوسی

• نویسنده: اسدالله بقایی نائینی

کتاب گزیده تحلیلی – تشریحی شاهنامه فردوسی نوشته اسدالله بقایی است. این کتاب اولین مجلد از 120 عنوان انتخابی سوره مهر است که در قالب طرح اشاعه و ترویج ادب و فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی برای مخاطبان نوشته شده است. مولف کتاب را در چند بخش تنظیم کرده است. در بخش اول کتاب به شرح حال زندگانی فردوسی و معرفی آثارش می پردازد. سپس به داستان خلق شاهنامه،درون مایه شاهنامه، عوامل و ضرورت های ماندگاری... ادامه ›

کتاب هزار گوهر: منتخبی از اشعار صایب تبریزی با بررسی اسلوب معادله در سبک هندی

• نویسنده: مرتضی نوربخش

پی بردن به راز زندگی، بزرگ ترین دغدغۀ آدمی از آغاز خلقت، تاکنون بوده و هست. هر چه جوامع بشری مدرن تر می شود امیدها و آرزوها هم بزرگ تر می گردد، انسان امروز، دیگر انسان دیروز نیست و فردا نیز...، فرق دارد. همه چیز دستخوش دگرگونی است، از این رو شاعر هم باید شیوه ای را در سخن برگزیند تا بتواند زبان گویای عصر خویش باشد. از همین قبیله میرزا صایب تبریزی، که در این گفتار موضوع سخن ماست، شاعری است معاصر... ادامه ›

کتاب حرکت جوهری در شعر: تحلیل و بررسی سروده های فروغ فرخزاد

• نویسنده: فاروق صفی زاده

زبان پارسی علاوه بر این که وسیله‌ای ارتباط ایرانیان و زبان مشترک اقوام ایرانی است، وسیله و ابزار ایجاد یکی از بزرگ‌ترین هنرهای این مردم است و آن شعر نغز پارسی است. شعر پارسی و زبان پارسی هر دو یک دیگر را تقویت کرده و مجموعه‌ای و پدیده‌ای کم نظیر عرضه کرده‌اند. زبان پارسی به خاطر این که آن همه شعر بدان سروده شده است ارزشمند تر گشته است و شعر پارسی به خاطر این که به زبان پارسی سروده شده، ارج یافته... ادامه ›

کتاب شهر آفتاب و انسان برین

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

اندیشۀ منجی موعود و انتظار او برای ظهور از عمومی­ ترین و فراگیرترین مفهوم­ های ذهن بشری است. این اندیشه را می­ توان مهمترین دغدۀ آدمی دانست که در طول تاریخ، همواره به آن توجه داشته است. مسئله منجی موعود، انتظاری را برای بشر به همراه می‌آورد که همواره برای اجرای عدالت و بر قراری صلح و آرامش و معنویت، روز شماری می‌کند. و همین احساس در درون انسانها نوعی امید و آرزو می‌بخشد. از اینجاست که مفهوم... ادامه ›

کتاب سمت خیال دوست

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

بدون تردید تاکنون درباره سهراب سپهری مقالات و کتاب‌های بیشماری به رشته تحریر درآمده است. بیشتر مقالات و کتاب‌ها در مدح او و قلیلی نیز در نقد هشت کتاب به چاپ رسیده است. اما هنوز کارها و تحقیقات بسیاری باید از اندیشه‌های این شاعر نوپرداز، از لابلای مفاهیم شعری او کشف و تحلیل گردد. مؤلف این رساله طریقه‌ی شکل‌گیری و تکامل وجودی سهراب سپهری را در کتاب «نگاه ناب»به طور مفصل توضیح داده است که برای... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: ما هیچ ما نگاه (کتاب هشتم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب هشتم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری ما هیچ ما نگاه عنوان هشتمین کتاب از مجموعة هشت کتاب است که شامل چهارده قطعه شعر می­باشد و حدوداً ده سال پس از انتشار مجموعۀ شعر حجم سبز (بهمن ماه 1346) در خرداد ماه 1356 به همراه مجموعه اشعار دیگر (هفت کتاب دیگر) به صورت هشت کتاب توسط کتابخانۀ ظهوری تهران به چاپ رسید. البته دو سال بعد (خرداد 1358) دوباره تجدیدچاپ شد اما از آن تاریخ به بعد دیگر شعر... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: حجم سبز (کتاب هفتم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب هفتم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری حجم سبز نام مجموعۀ اشعاری است که دارای 25 قطعه شعر می­باشد. این کتاب یک سال پس از شعر بلند مسافر به صورت کتاب مستقلی توسط انتشارات روزن به چاپ رسید، یعنی در بهمن سال 1346. در این سال سپهری یک نمایشگاه انفرادی نقاشی در گالری سیحون تشکیل داد و بعد پس از انتشار کتابش، شب شعری نیز در گالری روزن برگزار کرد. این کتاب نیز همانند کتاب شرق اندوه، از 25 قطعه... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: منظومه مسافر (کتاب ششم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب ششم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری منظومه بلند مسافر، ششمین کتاب از مجموعه هشت کتاب می‌باشد که دو سال بعد از منظومۀ صدای پای آب سروده شد و در همان سال (بهار 1345) برای اولین بار در مجلة آرش، دورة دوم، شماره پنج به چاپ رسید. در این زمان سهراب به مرز 38 سالگی رسیده بود که مرز پختگی و باروری ذهنی و روحی او به حساب می‌آید. در بین این سال‌ها، یعنی بین سرودن منظومة صدای پای آب و منظومۀ... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: صدای پای آب (کتاب پنجم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب پنجم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری صدای پای آب منظومه بلندی است که در سال 1343 در محلی بین شهر کاشان و مشهد اردهالبه نام روستای چنار سروده شده است. رابطۀ این روستا با سهراب سپهری را از زبان خواهرش می خوانیم: در این آبادی (چنار) باغی سرسبز و پردرخت به خواهر بزرگ سهراب تعلق داشت. وی برای تنها بودن و پرداختن به شعر و نقاشی گاهی به آنجا می­رفت. زمانی که دسته جمعی به این دهکدۀ کوچک... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: شرق اندوه (کتاب چهارم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب چهارم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری کتاب چهارم که شرق اندوه نام دارد همانند و همپایة کتاب سوم (آوار کتاب) بین سال‌های 1332 تا 1340 سروده شده است. سپهری در این سال هر دو کتاب را به دست ناشر سپرد، اما در توالی اشعار هشت کتاب، آوار آفتاب را مقدم بر شرق اندوه قرار دارد و از لحاظ سیر محتوایی شعر، گویا همین­گونه است. چون در آوار آفتاب شاعر در برزخ امید و ترس زندگی می‌کرد. اما در شرق اندوه... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: آوار آفتاب (کتاب سوم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب سوم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری از انتشار زندگی خواب‌ها پنج سال گذشت. در این پنج سال، مسایل زیادی اتفاق افتاد. جامعه از لحاظ تشنجات سیاسی به یک آرامش نسبی رسیده و سهراب دوره کلاسیک نقاشی خود را در دانشکده هنرهای زیبا به پایان رسانده بود و در اداره کل هنرهای زیبا در قسمت موزه‌ها به کار مشغول شد. او در این ایّام، اشعار ژاپنی را ترجمه می‌کرد. این کتاب چه از لحاظ فرم و چه از لحاظ... ادامه ›

کتاب نگاه ناب: زندگی خواب ها (کتاب دوم)

• نویسنده: محمدابراهیم ضرابیها

کتاب دوم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری زندگی خواب­ ها، گذران امور است در رؤیاها و اوهام، زندگی­ ای که از واقعیت­ های ملموس به دور است. زنگی­ ای که نه در بیداری و هوشیاری، که در بیهوشی و خواب آلودگی و خیال طی می­شود، دوره­ای که هوّیت اساسی آن را خواب­ ها و رؤیاها تشکیل می­دهند و تمام شعرهای این کتاب، به نوعی مستقیم به این مفاهیم ارتباط پیدا می­کند. دو سال پس از انتشار کتاب مرگ رنگ، سهراب... ادامه ›

کتاب شعر عرفانی میر سید علی همدانی

• نویسنده: محمد فرزانجو

شناخت شعر عرفانی میرسیّد علی همدانی ثابت می‌نماید، که ‌اندیشه‌های او محصول چند صدساله کوشش‌های فکری، ادبی و عوامل گوناگون عرفان و هم چنین حاصل تفکر و بحث‌های صدها تن از بزرگان شعر عرفانی پیش از او است. میرسیّد علی همدانی مجموعه عجیب از معنی، که سرانجام به صورت واحد در آمده است و باید آن را به خوبی شناخت تا نیروی آن را دریافت و سپس درباره او اظهار نظر کرد . میرسیّد علی همدانی، اثر روحانی و معنوی... ادامه ›