معرفی و دانلود کتاب به جست و جوی غزاله: نگاهی به قصه‌های غزاله علیزاده

معرفی کتاب به جست و جوی غزاله: نگاهی به قصه‌های غزاله علیزاده

ناستین جوادی در کتاب به جست و جوی غزاله: نگاهی به قصه‌های غزاله علیزاده، به بررسی و تحلیل داستان‌ها و رمان‌های این نویسنده معروف و نقش زن در آثار او می‌پردازد.

غزاله علیزاده در بهمن سال 1327 در مشهد متولد شد. مادرش منیرالسادات سیدی نیز شاعر و نویسنده بود. غزاله به طور هم‌زمان در رشته زبان و ادبیات فرانسه در مشهد و حقوق سیاسی و فلسفه در تهران پذیرفته شد و در نهایت رشته حقوق سیاسی را برگزید.

زمانی که مدرک فوق لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران دریافت کرد، به دانشگاه سوربن فرانسه رفت تا تحصیلاتش را در رشته فلسفه و سینما ادامه دهد. هر چند او در آغاز قصد داشت وارد مقطع دکترای حقوق شود اما با تلاش فراوان موفق شد رشته‌اش را به فلسفه اشراق تغییر دهد. او زیرنظر پروفسور لازار تحقیق در زمینه فلسفه مولوی را انتخاب کرد. علیزاده در حال انجام پایان‌نامه‌اش درباره مولوی بود که ناچار شد با مرگ ناگهانی پدرش آن را نیمه‌کاره رها کند.

او فعالیت ادبی‌اش را از دهه 40 و با چاپ داستان‌های کوتاه در مشهد شروع کرد. اولین مجموعه داستان علیزاده با نام سفر ناگذشتنی در سال 1356 به چاپ رسید. شهرت وی بیشتر به دلیل انتشار رمان دوجلدی خانه ادریسی‌ها و مجموعه داستان چهار راه است.

در سفری به انگلستان با بیژن الهی شاعر معروف آشنا شد و بعد از بازگشت به پاریس و حضور الهی در این شهر، در سال 1349 با یکدیگر ازدواج کردند و صاحب دختری به نام سلمی شدند. این ازدواج به جدایی ختم شد و غزاله بار دیگر در سال 1362 با محمدرضا نظام شهیدی ازدواج کرد. او دو دختر که از زلزله بوئین‌زهرا به جا مانده بودند را به فرزندی پذیرفت.

او که به بیماری سرطان مبتلا بود، پس از دو خودکشی ناموفق، در 21 اردیبهشت سال 1375 در روستای جواهرده رامسر، خود را از درختی حلق‌آویز کرد. علیزاده قبل از مرگش رسیدگی به نوشته‌های ناتمامش را به رضا براهنی، هوشنگ گلشیری و کوشان می‌سپارد.

رمان خانه ادریسی‌ها 3 سال بعد از مرگ وی جایزه 20 سال داستان‌نویسی را دریافت کرد. از جمله آثار او می‌توان به دو منظره، شب‌های تهران، ملک آسیاب، تالارها، سفر ناگذشتنی، چهارراه، رویای خانه و کابوس زوال و کشتی عروس اشاره کرد.

در بخشی از کتاب به جست و جوی غزاله می‌خوانیم:

دخترکی ترد و کوچک اندام، با افکاری بلند و چشمانی گشاده از دیدن، روی تپه‌ای بلند با دسته‌ای بادکنک رنگی در دست، به انتظار بادی موافق است تا بادکنک‌هایش را به دست آن بسپارد. سال‌ها با شادی و خوشی، روی تپه به انتظار می‌ماند. گاه به نسیمی دل خوش می‌کند و به رقص بادکنک‌هایش می‌نگرد. گاه که نخ بادکنکی در اثر سهل‌انگاری یا عمد رها می‌شود، حواسش پرت می‌شود و فارغ از دستۀ بادکنک‌ها، به آن یگانۀ رها شده که در آسمان آبی به پرواز درآمده و تا ناکجا می‌رود، می‌نگرد‌.

با محو شدن بادکنک از منظر، ناگهان به عمق فاجعه و نبود آن باد موافق مورد انتظاری که بتواند بادکنک‌هایش را در مسیری دلخواه به اهتزاز درآورد یا در ضمیر ناهشیارش او را نیز همراه خود از زمین بکند و ببرد و در فضای مه‌آلود آبی پهناور گم کند، پی‌می‌برد.

قصه‌های غزاله بادکنک‌های رنگارنگ اویند که بادقت تنظیم شده‌اند‌. او با بادکنک رنگین قصه‌هایش، با اندوه و وسواس، هرازگاهی یکی از آن‌ها را از نخ جانش جدا و رها می‌کند.

او را در نظر می‌آورم که همواره در بلندای تپه‌ای ایستاده و منتظر است که کی و کدامین قصه را رها کند. گاه که دل کندن سخت می‌شود، نخ را تا آخرین لحظه، با مقاومت، نگه می‌دارد. او می‌خواهد بادکنک‌ قصه‌هایش همراه بادی تند و موافق پرواز کند و جهان را از زیر نظر بگذراند؛ ولی افسوس که باید به نسیمی دلخوش کند.

سال‌های انتظاریِ سخت و دردناک را می‌گذراند. در انتهای نومیدی پرواز آسمانی برفراز تپه را به پروازی زمینی بدل می‌کند. نخ بادکنک‌هایش طنابی می‌شود که گلوی نازک او را می‌فشارد وجسم او را از درختی در جواهرده، چون بادکنکی در فضا، به اهتزار درمی‌آورد. طنابی که زمانی می‌توانست او را بر فراز آسمان‌، دور جهان بگرداند، اینک او را به قعر گوری تاریک فرو‌می‌اندازد. این تفسیر زنی‌ست که علاوه‌بر افکارش، خود را نیز تکه‌تکه کرده و هر تکه را در جای مناسبش، در قصه‌ای، می‌نشاند تا خود تمام شود. غزاله را جدا از نوشته‌هایش نمی‌توان شناخت. حضور پررنگ او در اغلب نوشته‌هایش سرنوشت زنی مطلق‌گرا با احساساتی ظریف و انسانی را نقش می‌زند.

فهرست مطالب کتاب

نقش فراموش شدۀ زن
سفر ناگذشتنی: شامل سه داستان کوتاه
شجرۀ طیبه
پاندارا
با انار و با ترنج از شاخ سیب
چهارراه: شامل چهار داستان کوتاه
بعد از تابستان
دادرسی
جزیره
سوچ
دو منظره: یک داستان بلند
دو منظره
تالارها: شامل چهار داستان کوتاه
نقش‌ها
اول بهار
گردوشکنان
تالارها
کشتی عروس: یک داستان کوتاه
کشتی عروس
رمان‌ها
خانۀ ادریسی‌ها
شب‌های تهران
ملک آسیاب
یادداشت
جهان‌بینی غزاله
یادداشتی به مناسبت نبودن او
تصویری از غزاله
تکمله
عکس‌ها