زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های هربرت مارکوزه

زندگینامه هربرت مارکوزه

هربرت مارکوزه (Herbert Marcuse)، روز نوزدهم ژوئیه 1898 در برلین و در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد و 81 سال بعد در شهر اشترانبرگ درگذشت. این نویسنده‌ی آلمانی در سن 19 سالگی برای تحصیل در رشته‌های جامعه‌شناسی و فلسفه وارد دانشگاه فرایبورگ شد و هم‌زمان به عضویت حزب سوسیال‌دموکرات درآمد. او در سال 1932 همکاری خود را با مؤسسه‌ی تحقیقات اجتماعی فرانکفورت شروع کرد و چندی بعد به پرخواننده‌ترین نویسنده‌ی این موسسه تبدیل شد. یک سال بعد و با به‌ قدرت‌ رسیدن حزب نازی، او به‌ ناچار، به همراه دیگر اعضای مکتب فرانکفورت مانند تئودور آدورنو و ماکس هورکهایمر به کشور سوئیس مهاجرت کرد.

هربرت مارکوزه در آستانه‌ی شروع جنگ جهانی دوم به کشور آمریکا مهاجرت کرد و تا سال 1951 به‌عنوان رئیس بخش اروپای مرکزی در وزارت خارجه‌ی ایالات متحده به پژوهش درباره‌ی فاشیسم مشغول شد. این نویسنده در دهه‌های 60 و 70 میلادی به‌خاطر طرح نظریه‌های انتقادی‌اش نسبت به ایدئولوژی کمونیستیِ اتحاد جماهیر شوروی، به‌عنوان یکی از نظریه‌پردازان جریان چپِ نو مطرح شد و آثارش مورد استقبال دانشجویان انقلابی در اروپا قرار گرفت. او در سه دهه‌ی میانی سده‌ی بیستم، به تدریس در دانشگاه‌های مطرح آمریکا مانند هاروارد و کلمبیا پرداخت و در سال پایانی عمر به زادگاهش آلمان برگشت.

هربرت مارکوزه که رساله‌ی پایان‌نامه‌ی دکترای خود را بر اساس فلسفه‌ی فریدریش هگل نوشته بود، در سال‌های میانی عمر شیفته‌ی اندیشه‌های کارل مارکس و زیگموند فروید شد و نظریه‌ی تحلیلی خود درباره‌ی آثار این دو متفکر بزرگ را در کتاب «اروس و تمدن» بازتاب داد؛ به همین خاطر او را یک مارکسیست هگلی - فرویدی نامیده‌اند که توانسته قرائتی روان‌کاوانه از مارکسیسم ارائه کند. این نویسنده‌ی آلمانی دیدگاهی انتقادی نسبت به نظام سرمایه‌داری به‌ویژه در بُعد فرهنگی و اجتماعی داشت و معتقد بود گسترش تولید کالاهای مصرفی در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم، نشانه‌ای از دست‌اندازی به طبیعت و جامعه است.

سیر نویسندگی هربرت مارکوزه

هربرت مارکوزه در سال 1932 و وقتی هنوز تحت‌تأثیر باورهای مارتین هایدگر بود، اولین کتاب خود را با عنوان هستی‌شناسیِ هگل و نظریه‌ی تاریخ (Hegel's Ontology and the Theory of Historicity) منتشر کرد. او در این اثر انتقادی، منطق هگل را با نگاهی هستی‌شناسانه مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. مارکوزه در سال 1936 در نوشتن بخشی از کتاب مطالعه‌ی اقتدار و خانواده (Studie über Autorität und Familie) با اریک فروم همکاری کرد و سپس در سال 1941، یکی از مهم‌ترین آثار خود را با عنوان «خرد و انقلاب» منتشر کرد، اثری درخشان که در آن به تجزیه‌وتحلیل اندیشه‌های هگل و مارکس پرداخته است.

هربرت مارکوزه در سال 1955 کتاب اروس و تمدن را منتشر کرد، اثری که مهم‌ترین مبانی فکری مکتب فرانکفورت را در خود دارد و به‌نوعی پایه‌ی اندیشه‌های جریان فکری چپِ نو در دهه‌های بعد می‌شود. این جامعه‌شناس آلمانی سه سال بعد کتاب مارکسیسم شوروی (Soviet Marxism: A Critical Analysis) را در انتقاد به سیستم اتحاد جماهیر شوروی به چاپ رساند و به عنوان یک نئومارکسیست، به انتقاد از فراگیرترین خوانش موجود از اندیشه‌های مارکسیستی پرداخت.

هربرت مارکوزه در سال 1964 کتاب «انسان تک‌ساحتی» را منتشر کرد؛ اثری که به‌ عنوان شاخص‌ترین کتاب او شناخته می‌شود و نظریه‌ای انتقادی نسبت به سیستم سرمایه‌داری را مطرح می‌کند. این نویسنده در سال‌های بعد کتاب‌هایی مانند گفتاری در رهایی (An Essay on Liberation) و «بُعد زیباشناختی» را نیز منتشر کرد. هربرت مارکوزه سرانجام پس از بازنشستگی از تدریس فلسفه و جامعه‌شناسی در کشور آمریکا، بعد از حدود چهار دهه به کشورش آلمان برگشت و روز 29 ژوئیه 1979 در شهر اشترانبرگ در ایالت باواریا درگذشت.

بهترین کتاب‌های هربرت مارکوزه

هربرت مارکوزه بیش از ده عنوان کتاب مهم در حوزه‌های فلسفه، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و روان‌کاوی نوشت و اغلب آن‌ها نیز در زمان خود منجر به اثرگذاری عمیق بر جریان‌های فکری اروپای قرن بیستم و بعضی جنبش‌های آزادی‌خواهانه مانند اعتراض‌های دانشجویی در فرانسه شد.

کتاب خرد و انقلاب (Reason and Revolution: Hegel and the Rise of Social Theory)، تفسیر جامعه‌شناختی هربرت مارکوزه از اندیشه‌های مارکس و هگل است و به بررسی ارتباط درونی میان منطق ایده‌آلیستی هگل و دیالکتیک ماتریالیستی مارکس می‌پردازد.

کتاب اروس و تمدن (Eros and Civilization: A Philosophical Inquiry into Freud)، به نقد آزادی‌های سلب‌شده از انسان در یک جامعه‌ی متمدن می‌پردازد و نظریه‌ی روان‌کاوی اجتماعی را با درهم‌آمیختن آرای کارل مارکس و زیگموند فروید توضیح می‌دهد.

هربرت مارکوزه در کتاب انسان تک‌ساحتی (One-Dimensional Man: Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society)، از منظر یک جامعه‌شناس به بررسی انتقادی نظام سرمایه‌داری می‌پردازد و این سیستم را عامل سلب آزادی‌های فردی، نادیده گرفته شدن حق انتخاب و تک‌بعدی شدن انسان‌ها معرفی می‌کند.

کتاب بُعد زیباشناختی (The Aesthetic Dimension: Toward a Critique of Marxist Aesthetics)، آخرین اثر هربرت مارکوزه است و منتقدان آن را گزیده‌ی اندیشه‌های مکتب فرانکفورت درباره‌ی فرهنگ عامه می‌دانند. این اثر به‌عنوان کتابی فلسفی مطرح است و به توضیح معنا و مفاهیم زیبایی‌شناختی مانند هنر انقلابی، ذهنیت‌گرایی و رئالیسم می‌پردازد.

برخی از بهترین کتاب‌های هربرت مارکوزه، از جمله کتاب الکترونیکی اروس و تمدن و کتاب الکترونیکی نقد تساهل محض در وبسایت کتابراه موجودند.

سبک نگارش و دیدگاه‌های هربرت مارکوزه

هربرت مارکوزه مانند دیگر نویسنده‌ها در مؤسسه‌ی تحقیقات اجتماعی فرانکفورت، کتاب‌ها و مقالات خود را در زمینه‌های فرهنگ عامه، سیاست، روان‌کاوی فروید، جامعه‌شناسی و فلسفه نوشته است. هربرت مارکوزه به‌خاطر هم‌آمیزی نظریه‌های فلسفی هگل، دیدگاه‌های اقتصادی و اجتماعی مارکس و تئوری‌های روان‌کاوانه‌ی فروید، و نقد هم‌زمانش نسبت به سرکوب سیستماتیک آزادی و عدالت در دو بلوک شرق و غرب، باعث پیدایش جریانی فکری با عنوان چپ نو شد.

اولین نمود از اثرگذاری اجتماعی نظریه‌های انتقادی هربرت مارکوزه، شکل‌گیری جنبش‌های مترقی دانشجویی در دهه‌های 60 و 70 میلادی در اروپا بود. این نویسنده در دهه‌ی پایانی عمر خود، بر تقویت جنبش‌های فمینیستی تمرکز کرد و این جریان اجتماعی را مهم‌ترین و رادیکال‌ترین جنبش سیاسی در دهه‌ی 70 میلادی نامید. او در این دوره، برخلاف دیگر روشنفکران چپ، در اثرگذاری طبقه‌ی کارگر بر ایجاد تغییرهای بزرگ اجتماعی تردید و اعلام کرد که گروه‌های رانده‌شده از جامعه، مهم‌ترین کنشگرهای انقلاب‌ها هستند و جنبش فمینیسم مؤثرترین شورش را علیه سیستم سرمایه‌داری ایجاد خواهد کرد.

هربرت مارکوزه از نگاه دیگران

• ایده‌های مارکوزه مشعل فلسفه‌ی اجتماعیِ رهایی‌بخش را حمل می‌کنند و آن را به جامعه‌ی اکنون تحویل می‌دهند. او تنها کسی است که عملاً همه‌ی همّ‌وغم خود را صرف پرداختن به معنای چپ و چپ‌گرایی در جامعه‌ی معاصر کرده است. (اندرو فینبرگ)

• مارکوزه این فکر را بسط داد که خوانش، بازنگری و تفسیر مارکسیستی از نظریه‌ی فروید می‌تواند به طرح و گسترش یک تئوری اجتماعی و نظریه‌ای درباره‌ی رهایی بینجامد. در بستر اجتماعی آمریکای دهه‌ی 50 (ظهور مک‌کارتیسم)، مارکوزه دلاورانه بی‌آنکه هرگز نامی از مارکس ببرد، با طرح «خوانشی فلسفی از فروید»، موفق شد بحث خود را پیش ببرد. (الن ژیامی)

• موفقیت مارکوزه در این بود: این فیلسوف توانست انسانی را به وجود آورد که در خود و دیگران، نه‌تنها هوش و ادراک، بلکه حساسیت، تأثیرپذیری و احساس را جمع کند؛ انسانی که باآن‌که در همه‌ی جبهه‌ها می‌جنگید و از پیشرفت‌های توحش در وحشت بود، از همه‌ی آنچه خوب و زیبا بود لذت می‌برد. او در آمیزش زندگی و اندیشه موفق شد. (میشل بوسکه)

• آثار هربرت مارکوزه منابعی مهم برای فهم وضع موجود ما فراهم می‌آورند و می‌توانند الهام‌بخش نظریه‌ها و سیاست جدید در عصر حاضر باشند. (داگلاس گلنر)

حقایقی جالب درباره‌ی هربرت مارکوزه

• هربرت مارکوزه در سال 1922 و بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، مدتی در یک مرکز انتشاراتی کار کرد و به تجارت پرداخت.
• هربرت مارکوزه در زمان تحصیل در دانشگاه، شیفته‌ی دیدگاه‌های استاد خود، مارتین هایدگر بود، اما بعدها به منتقد جدی او تبدیل شد.
• هربرت مارکوزه در زمان جنگ جهانی دوم، به‌خاطر همکاری با وزارت خارجه‌ی آمریکا مورد انتقاد گروه‌های چپ قرار گرفت.

جملات برگزیده‌ی هربرت مارکوزه

• از رهگذر تکنولوژی، فرایندهای فرهنگ، سیاست، و اقتصاد در هم می‌آمیزند و سیستمی به وجود می‌آورند که با دخالت در تمامی شئون زندگی، انسان‌ها را می‌بلعد و هر جهشی را واپس می‌زند. (کتاب انسان تک‌ساحتی)
• اخلاقیات متمدن‌شده، با واسطه‌ی هماهنگ‌کردن آزادی غریزی و نظم، دگرگون می‌شود. غرایز رهاشده از ستمِ خردِ سرکوبگر، به آزادی و مناسبات وجودیِ پایا گرایش می‌یابند و اصل واقعیت نوینی را خلق می‌کنند. خرد سرکوبگر جای خود را به عقلانیتی نوین می‌دهد که با آزادی و شادمانیِ بشری و رهایی او از سلطه و استثمار سازگار است. (کتاب اروس و تمدن)
• در دوران جدید، از همان آغاز، ایده و واقعیت خرد، عناصری را در بر داشت که وعده‌ی تحقق جامعه‌ای آزاد و پربار را به خطر می‌انداخت: برده‌سازی از بشر با فعالیت تولیدی‌اش، تسلط سرکوبگرانه بر طبیعتِ انسان و پیرامون او. (کتاب خرد و انقلاب)