معرفی و دانلود کتاب 22 داستان از دفتر دوم مثنوی مولانا

معرفی کتاب 22 داستان از دفتر دوم مثنوی مولانا

مجید آذرشاهی در کتاب 22 داستان از دفتر دوم مثنوی مولانا با استفاده از علامت‌گذاری صحیح کلمات و چکیده‌ی داستان‌ها، مطالعه‌ی سروده‌های شاعر و عارف بزرگ جلال ‌الدین محمد بلخی را آسان‌تر نموده است.

درباره کتاب مثنوی معنوی مولانا​​​​​​ (The Masnavi):

این کتاب از حدود 26 هزار بیت شعر در شش دفتر تشکیل شده و شامل 424 داستان است. بعضی از این داستان‌ها برگرفته از قرآن، حکایات پیغمبران و اولیا، کلیله و دمنه، کتب عطار نیشابوری، حکیم سنایی، نظامی گنجوی، جوامع‌الحکایات عوفی، داستان‌های عامیانه و بعضی دیگر از قصه‌ها، ساخته و پرداخته خود مولاناست.

مثنوی سبکی در شعر است که در آن مصرع‌ها دو به دو با هم، هم قافیه هستند و مناسب‌ترین قالب برای داستان‌های طولانی محسوب می‌شود. سرودن مثنوی از قرن سوم و چهارم هجری شروع شد و قدیمی‌ترین مثنوی سروده شده مربوط به رودکی می‌باشد که کلیله و دمنه را به شعر سروده ولی از این مثنوی امروزه بجز چند بیت باقی نمانده است.

در بین تمامی مثنوی‌های سروده شده، مثنوی مولانا را می‌توان سرآمد همه آثاری دانست که در این سبک سروده شده‌اند؛ زیرا مولانا از یک طرف به عرفان نظری احاطه و تسلط کامل داشته و به درجه استادی رسیده بود و از طرف دیگر در عرفان عملی نیز با همنشینی شمس تبریزی و شیخ صلاح‌الدین زرکوب، به یک صوفی تمام عیار تبدیل شده بود که حاصل این دانش و تجربه مثنوی معنوی شد.

هر چند که زبان به کار رفته در مثنوی، فارسی است و در ایران به اشعار مولانا تمایل فراوان وجود دارد ولی به جرأت می‌توان گفت که بیشتر ایرانیان حتی دو صفحه از کتاب مثنوی که معروف‌ترین و رایج‌ترین آثار مولانا است را نخوانده و اصلی‌ترین دلیل آن نیز عدم توانایی در صحیح خواندن اشعار مولانا است. بنابراین در این مجموعه سعی شده که تلفظ صحیح حروف با علامت‌گذاری‌های کلمات، همچنین ویرگول‌گذاری و ... نوشته شود.

جلال ‌الدین محمد بلخی را بیشتر بشناسیم:

محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی معروف به مولانا، مولوی و رومی است. القاب وی در زمان حیاتش «جلال‌الدین»، «خداوندگار»، «مولانا خداوندگار» بوده و از قرن نهم هجری به بعد القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی استفاده شده است.

او در بلخ، یکی از شهرهای خراسان ایران به دنیا آمد اما به دلیل حمله‌ی مغول‌ها، در نوجوانی به قونیه (ترکیه امروزی) مهاجرت کرد. همین مسئله امروزه دلیل نزاع بسیاری بین ایران، افغانستان و ترکیه شده زیرا هر سه‌ کشور، مولانا را میراث فرهنگی خود به حساب می‌آورند اما در واقع شخصیت و اشعار این شاعر بزرگ را نمی‌توان محدود به کشور یا قومیتی خاص به حساب آورد. مولانا شخصیتی است که به همه انسان‌ها تعلق دارد و ترجمه‌های بسیاری از آثار وی مخصوصاً مثنوی در سطح جهانی منتشر شده و علاقه‌مندان و طرفداران فراوانی نیز دارد.

تخلص مولوی در اشعارش، خاموش، خَموش و خامُش است و از این عارف بزرگ فارسی زبان آثار متعددی مانند دیوان غزلیات یا کلیات شمس، فیه ما فیه در قالب نثر و نظم به یادگار مانده است.

در بخشی از کتاب 22 داستان از دفتر دوم مثنوی مولانا می‌خوانیم:

صوفیئی در خانتاه از رَه رَسید
آبَکَش داد و عَلف اَز دَستِ خویش
اِحتیاطَش کَرد اَز سَهو و خُباط
صوفیان تَقصیر بودَند و فَقیر
ای تَوانگَر تو که سیری هین مَخَند
اَز سَر تَِقصیر، آن صوفی رَمِه
کَز ضَرورَت هَست مُرداری مُباح
هَم دَر آن دَم آن خَرَک بِفروختَند
وِلوِله اُفتاد، اَندَر خانقَه
چَند از این زَنبیل وین دَریوزِه چَند
ما هَم از خَلقیم، جان داریم ما
تُخمِ باطِل را اَز آن می‌کاشتَند
وآن مُسافِر نیز اَز راهِ دراز
صوفیانَش یَک بِیَک بِنواختَند
گُفت چون می‌دید میلانِشان بِوِی
لوت خوردَند و سَماع آغاز کَرد
دودِ مَطبَخ، گَرد آن پا کوفتن
گاه دَست اَفشان قَدَم می‌کوفتَند
دیر یابَد صوفی آز اَز روزِگار
جُز مَگَر آن صوفیئی، کَز نور حَق
از هَزاران اَندَکی زین صوفییند
چون سَماع آمَد زِ اَول تا کَران
خَر بِرَفت و خَر بِرَفت آغاز کَرد
زین حَراره پای کوبان تا سَحَر
اَز رَه تَقلید، آن صوفی هَمین
چون گُذَشت آن نوش و جوشِ آن سَماع
خانقَه خالی شُد و صوفی بِماند

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
زندگی نامه مولانا
دیباچه دفتر دوم مثنوی
التماس کردن همراه عیسی علیه السلام زنده کردن استخوان‌ها از
یافتن پادشاه باز را بخانۀ کم پیر زن
حلوا خریدن شیخ امد خضرویه قدس الله سره العزیز
فروختن صوفیان بهمیه‌ی مسافر را جهت سماع
تعریف کردن منادیان قاضی مفلس را گرد شهر
امتحان پادشاه به آن دو غلام که نو خریده بود
انکار کردن موسی علیه السلام بر مناجات چوپان
اندرز کردن صوفی خادم را در تیمار داشت بهمیه
قصه منافقان و مسجد ضرار ساختن ایشان
شکایت گفتن پیر مردی بطبیب از رنجوری‌ها و جواب گفتن
کرامات ابراهیم ادهم قدس الله روحه العزیز بر لب دریا
طعنه زدن بیگانۀ در شیخ و جواب گفتن مرید شیخ او را
کشیدن موش مهار شتر را و معجب شدن موش در خود
اعتماد کردن بر تملق و وفای خرس
دزدیدن مارگیر ماری را از مارگیر دیگر
ترسانیدن شخص زاهدی را که کم گری تا کور نشوی
فرمودن والی آن مرد را که آن خاربن را که نشاندۀ
داستان آمدن دوستان به بیمارستان جهت ذاالنون
حکایت
رفتن مصطفی علیه السلام به عیادت صحابی رنجور
منازعت چهار کس جهت انگور که هر یکی بنام دیگر فهم
ملامت کردن مردم شخصی را که مادرش را کشت بتهمت
واژه نامه
منابع