معرفی و دانلود کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر

معرفی کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر

پل هالپرن، فیزیکدان و نویسنده‌ی آمریکایی در کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر، داستان ناشناخته‌ای از چگونگی کاوش‌های این دو دانشمند را بیان می‌کند، در جایگاه نخست به‌عنوان همکار و سپس به‌عنوان رقیب! هالپرن در این کتاب بینش جدیدی را در مورد تاریخ فیزیک و زندگی و کار دو دانشمند که وسواس فکری آن‌ها باعث پیشرفتشان شد، در اختیار خوانندگان قرار داده است. دو دانشمندی که پس از جست‌وجوهای فراوان به نظریه‌ای فراتر از کوانتوم دست یافتند؛ اما می‌توان ادعا کرد که در واقع شکست خورده بودند!

درباره‌ی کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر

آلبرت اینشتین (Albert Einstein) و اروین شرودینگر (Erwin Schrödinger) دوستان و رفقای جنگی بودند و البته دو غول فیزیک کوانتوم. زمانی‌که مکانیک کوانتومی با مطرح کردن بحث «عدم قطعیت»، جهان منظم اسحاق نیوتن را به‌کلی سرنگون کرد، آلبرت اینشتین و اروین شرودینگر عدم رضایت خود را از تفسیر استاندارد مکانیک کوانتومی اعلام کرده و هر دو علیه آنچه که مضحک‌ترین جنبه‌ی مکانیک کوانتومی می‌دانستند، یعنی «تصاودفی بودن»، شورش کردند.

اینشتین نقل‌قول بسیار معروفی دارد که «خدا برای اداره‌ی جهان تاس نمی‌ریزد!» او به عدم قطعیت یا به‌عبارت دیگر همان تصادفی بودن رخدادهای جهان اعتقادی نداشت. و اما شرودینگر آزمایش فکری مشهوری دارد که درباره‌ی یک گربه‌ی نه کاملاً زنده و نه کاملاً مرده است. این آزمایش را که نتیجه‌ی مکالمه‌ای جامع میان این دو دانشمند بود، گاهی به‌صورت پارادوکس بیان می‌کنند. پارادوکسی که نشان می‌دهد در صورت اعمال شدن قوانین مکانیک کوانتومی بر اشیای عادی و روزمره، چه چیزی رخ خواهد داد. هر دو نظریه‌ی معروف، بیانگر این است که در جهان اساساً جبری وجود دارد. اگرچه زیربنای اصلی مکانیک کوانتوم نظریات خود اینشتین هستند اما هم او و هم شرودینگر نمی‌توانستند این ایده را تحمل کنند که جهان در بنیادی‌ترین سطح خود، کاملاً تصادفی است، پس می‌توان ادعا کرد هر دو شکست خورده بودند!

فیزیک‌دان و نویسنده‌ی آمریکایی، پل هالپرن (Paul Halpern) در کتاب تاس اینشتین و گربه شرودینگر (Einstein's Dice and Schrödinger's Cat) بیان کرده است که با شروع جنگ جهانی دوم، هر دو دانشمند تلاش کردند تا نظریه‌ای برای طراحی نهایی جهان ارائه دهند، همین موضوع باعث شد که ابتدا به‌عنوان همکار و بعدتر به‌عنوان رقیب دست به کار و وارد عمل شوند. اما واقعیت این بود که هر دو مرد در نهایت در جست‌وجوی یک نظریه‌ی واحد و بزرگ شکست خوردند، نه تنها به این دلیل که مکانیک کوانتومی کاملاً درست است، بلکه به این دلیل که اینشتین و شرودینگر جزئی کلیدی را در اختیار نداشتند؛ از چهار نیرویی که امروزه می‌شناسیم (گرانش، الکترومغناطیس، نیروی ضعیف، و نیروی قوی)، تنها گرانش و الکترومغناطیس در آن زمان شناخته شده بودند.

در کتاب تاس اینشتین و گربه شرودینگر می‌خوانید که علی‌رغم شکست‌ هر دو دانشمند، بخش عظیمی از فیزیک مدرن بر جست‌وجوهای آن‌ها برای رسیدن به همان نظریه‌ی یکپارچه و واحد متمرکز است. همانطور که پل هالپرن توضیح می دهد، کشفیات اخیر بوزون هیگز نیز باعث شده که مدل استاندارد - یعنی نزدیک‌ترین چیزی که به نظریه‌ی یکپارچه داریم - تقریباً کامل شود و توسعه‌ی نظریه‌ی ریسمان، به روش کوانتومی، دوباره مطرح شده است. در‌حالی‌که اینشتین و شرودینگر تلاش زیادی کردند اما نتوانستند همه چیز را در کیهان بر پایه‌ی هندسه‌ی محض توضیح دهند. به همین دلیل دانشمندان هم‌عصر ما به این نتیجه رسیده‌اند که حتی در زمان اشتباه کردن نیز حق با اینشتین بوده است!

پل هالپرن کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر را در هشت فصل به رشته‌ی تحریر درآورده که شامل عناوینی چون «جهانی به منظمی ساعت»، «امواج مادی و پرش‌های کوانتومی»، «ارتباطات شبح‌وار و گربه‌های مرده متحرک»، «فیزیک از طریق روابط اجتماعی» و... می‌شود. بخش پایانی کتاب نیز به بیان این موضوع اختصاص دارد که دانشمندان و فیزیک‌دانان همچنان در تلاشی مداوم برای رسیدن به نظریه‌ای واحد هستند و شاید بتوان ادعا کرد در این راه بر اینشتین و شرودینگر نیز پیشی گرفته‌اند.

انتشارات سبزان کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر را با ترجمه‌ی فارسی فاطمه همتیان منتشر و روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

نکوداشت‌های کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر

• یک کتاب با زبان ساده و روان که برای خوانندگان علاقه‌مند به فیزیک، تاریخ علم، و جنبه‌های انسانی و سیاسی زندگی و کار دانشمندان جذاب خواهد بود. (مجله‌ی Library)
• به‌عنوان یکی از طرفداران کتاب‌های علمی عامه‌پسند و کسی که از عباراتی مانند «خدا تاس بازی نمی‌کند» و «گربه شرودینگر» در آهنگ‌هایم استفاده کرده‌ام، کتاب پل هالپرن را روشن و سرگرم‌کننده می‌دانم. (رولاند اورزابال، یکی از بنیانگذاران و عضو گروه Tears for Fears)
• این کتاب را می‌توان در فهرست «الزامی برای خواندن» همه‌ی کسانی قرار داد که از «نظریه‌ای برای همه‌چیز» لذت برده‌اند و می‌خواهند بیشتر بدانند. (دنیای فیزیک)

کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به نظریه‌های علم فیزیک و تاریخ جهان علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه‌ی کتاب پل هالپرن را از دست ندهید.

در بخشی از کتاب تاس اینشتین و گربه‌ شرودینگر می‌خوانیم

مردی از تبار تناقض

ابهام گربه‌ی شرودینگر با زندگی متناقض خالق آن کاملاً همخوانی داشت. یک پروفسور ادیبِ عینکی که از نظراتی متناقض در مورد برهم‌نهی کوانتومی حمایت می‌کرد. مفهوم یین و یانگ در جوانی‌اش زمانی بود که از افراد مختلف در زندگی‌اش زبان آلمانی و انگلیسی را فراگرفت و دوزبانه بزرگ شد. او به بسیاری از کشور‌ها علاقه داشت اما به اتریش، سرزمین مادری‌اش، عشقی بی‌انتها داشت. او نه به ناسیونالیسم علاقه داشت و نه به اینترناسیونالیسم و ترجیح می‌داد که کلاً از سیاست پرهیز کند.

گرچه به هوای تازه و ورزش مشتاق بود، دیگران را غرق در دودی می‌کرد که از پیپ همیشه روشنش بیرون می‌زد. او در کنفرانس‌های رسمی همچون یک کوهنورد لباس می‌پوشید. او خود را ملحد می‌دانست و از الهامات الهی سخن می‌گفت. در یک برهه از زندگی، او به همراه همسرش و زن دیگری که مادر فرزند اولش بود در یک خانه زندگی می‌کردند. دکترای او ترکیبی از فیزیک تجربی و نظری بود. او در اوایل دوران کاری‌اش، گاه رویش را به سمت فلسفه و گاه به سمت علم می‌گرداند. در ادامه بین بی‌شمار مؤسسه در آلمان، اتریش و سوئیس تغییر شغل داد.

والتر تیرینگ، که زمانی همکار او بود، در مورد او می‌گفت: «انگار که همیشه کسی در تعقیب او باشد، با کمک نبوغ خود از مشکلی به مشکل دیگر و با کمک قدرت‌های سیاسی قرن بیستم از کشوری به کشوری دیگر می‌رفت. او مردی از تبار تناقض بود».

او در یک مرحله از زندگی کاری خود، به تندی بیان کرد که رابطه علت و معلولی باید رد شود و جای خود را به شانس مطلق بدهد. چند سال بعد، پس از ایجاد معادلات جبرگرایانه شرودینگر، نظر دیگری در این‌باره داشت. او بیان کرد که شاید قوانینی نیز برای رابطه علت و معلولی وجود داشته باشد. سپس فیزیکدانی به نام ماکس بورن، معادلات او را از نظر احتمالات از نو تفسیر کرد. او پس از نزاع با این تفسیر، به مفهوم شانس سوق داده شد. بعد از گذشت مدتی چرخ گردان فلسفه زندگی او، بار دیگر به سوی مفهوم علت و معلول تغییر مسیر داد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه ناشر
پیشگفتار: رفیقان راه و دشمنان
فصل 1: جهانی به منظمی ساعت
فصل 2: آزمودن دقیق گرانش
فصل 3: امواج مادی و پرش‌های کوانتومی
فصل 4: در تکاپوی نظریه وحدت
فصل 5: ارتباطات شبح‌وار و گربه‌های مرده متحرک
فصل 6: خوش‌شانسی برای ایرلندی‌ها
فصل 7: فیزیک از طریق روابط اجتماعی
فصل 8: آخرین پیروزی: سال‌های پایانی زندگی اینشتین و شرودینگر
سخن آخر: فراتر از اینشتین و شرودینگر: تلاش مداوم در جست‌وجوی وحدت
یادداشت‌ها
نمایه