معرفی و دانلود کتاب لوتر سلیری: گنجینه قزمچا
برای دانلود قانونی کتاب لوتر سلیری و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید.
معرفی کتاب لوتر سلیری: گنجینه قزمچا
کتاب لوتر سلیری تلاشی است از جانب مصطفی بلالی مقدم برای زنده نگه داشتن زبانی رمزگونه در بین مسگرهای ساکن استان مازندران و منطقهی قَزمچا؛ این زبان قراردادی لوتَر سِلیَری نام گرفته است. در این اثر با محدودهی جغرافیایی، ریشهی تاریخی و تاثیر فرهنگی، دستور زبان و واژگان این میراث زبانی آشنا خواهیم شد.
دربارهی کتاب لوتر سلیری
زبانهای لوتر یا کریول آن دسته از زبانها هستند که به شکلی آگاهانه توسط یک گروه از افراد برای ارتباطات رمزگونه ساخته شدهاند. هدف کتاب لوتر سلیری معرفی کردن لوتر سلیری است که در حاشیهی فیروزکوه و در منطقهی قزمچا در استان مازندران، بین کشاورزان و دامپرورانی که برای مسگری به آن خطه کوچ کرده بودند رایج شد. سلیر به معنای مسگر است و از سوی دیگر سل بهتنهایی در این زبان به عشق نیز معنا میشود که در هم تنیدگی عشق و کار در زندگی این مردم را نشان میدهد.
مصطفی بلالی مقدم برای از بین نرفتن این میراث ارزشمند از فرهنگ گویشهای ایرانی، دست به نگاشتن کتاب لوتر سلیری زده است. او پس از آنکه نتایج پژوهشهایش را دربارهی پراکندگی جغرافیایی این گویش در حال انقراض به اشتراک میگذارد، به بحث زبانشناختی آن وارد میشود. ساختار نحوی این زبان تفاوت چندانی با زبان طبری ندارد اما آنچه تمایز دارد، ساختار آوایی و واژگانی آن است. همچنین در ادامهی مباحث دستوری، با نمونههای آوانویسی شده میراث این زبان آشنا میشویم که اشعار عامیانه و ترجمهی اشعار سهراب سپهری و نیما یوشیج را دربرمیگیرد.
لوتر سلیری اما امروزه تنها میان کهنسالان قابلفهم و رایج است و گذر زمان باعث شده تا شاهد محو شدن این زبان تاریخی از صفحهی میراث معنوی ایران باشیم. زبانی که اسرار مردم را در قلب خود نگه داشته، با آنها همنوا شده و اندیشههای آنان را شکل داده است. آثاری مانند این کتاب پژوهشی، تلاشهایی ستودنی هستند برای جلوگیری از مرگ فراگیر هویتی که مدتهاست آن را فراموش کردهایم و در پستوی ناخودآگاهمان به دنبالش میگردیم.
کتاب لوتر سلیری به همت انتشارات علمی و فرهنگی وارد بازار شده است.
کتاب لوتر سلیری برای چه کسانی مناسب است؟
این کتاب برای کسانی که به مطالعات گویششناختی، فرهنگ عامهی مردم مازندران و مطالعات صرفی زبانهای تاتی و زبانهای کریول علاقهمند هستند، مناسب است.
در بخشی از کتاب لوتر سلیری: گنجینه قزمچا میخوانیم
به نظر میرسد که رمز ماندگاری این زبان تا دورههای اخیر این بوده است که با اسرار داخل خانۀ این مردم رابطۀ تنگاتنگی داشته است. به دیگر سخن، این زبان و واژگانش مانند کالای باارزش در گنجینههای خانهها جای داشت تا دست غریبهها و یا مهمانان ناخوانده بدان نرسد. از دل واژگان این زبان میتوان اسرار بسیاری از جمله صدای چکّش، قال و قیل مسگرها و رویگرها، کار و زندگانی و عشق و نفرت را مشاهده کرد. به نظر میرسد که کاربرد این زبان در طول تاریخ تغییر میکرد. شاید بتوان کاربرد آن را در سه مرحله طبقهبندی کرد:
الف) با توجه به تحولات تاریخی و فرهنگی و مکانی و زمانی که در این منطقه رخ داده است، زبان بومی مردم قدیمی این منطقه بوده است.
ب) هنگامی که مهاجمان، بر این مردم و سرزمینشان میتاختند، به نظر میرسد که این مردم کوهنشین به کمک لوتر «سلیری» از منافع و حیات و فرهنگ و ناموس خود دفاع میکردند.
پ) به نظر میرسد که سلیری در سدههای اخیر بیشتر رنگ و بوی شغلی و کاری پیدا کرد. بار فرهنگی این زبان با کار و امرار معاش و حیات مادّی و معنوی و روانی و جنسی و حفظ میراث فرهنگی چنان به هم تنیده است که باز کردن این کلاف پر رمز و راز دانش خاص خود را میطلبد. گرچه زمان شکلگیری این زبان را دقیقاً نمیدانیم و آنچه گفته شد همه حدس و گمان و نظریه است، ولی زمان از رواج افتادن آن را میدانیم و دربارۀ آن سخن گفته آمد.
گرچه گفته میشود بخش دوم واژه یعنی «یَر» صورت تغییر یافتۀ پسوند «گر» فارسی است و به واژۀ «سْل» به معنی «مس» افزوده شده و واژه «سلیَر» به معنی «مسگر» را ساخته است، ولی به اعتقاد من معنای واژۀ «سلیر» را از راه شاخصههای جغرافیایی باید دریافت. منطقۀ قزمچا بین دو رشتهکوه موازی شرقی و غربی که یکی در شمال و دیگری در جنوب قرار دارد واقع شده است. رودخانهای هم بین این دو رشتهکوه به سمت شرق جریان دارد که در نهایت به حبلهرود میپیوندد.
فهرست مطالب کتاب
سخن ناشر
بخش یکم: آشنایی
فصل اوّل
1-1-1. پیشگفتار
1-1-2. رعایت نکتۀ مهم در آوانویسی لوتر سلیری
1-1-3. وجه تسمیۀ نام کتاب و تعریف محدودۀ قَزْمچا
1-1-4. کوچِ کاریِ سْلیَرها
1-1-5. تأثیرهای زبانی
1-1-6. حوزۀ غربی زبان و فرهنگ سلیری قزمچا
1-1-6-1. روستای لاسْم
1-1-6-2. روستای زرمون
1-1-6-3. روستای وزنا
1-1-6-4. روستای نجفدر
1-1-6-5. روستای بِهان (ویون یا ویهون)
1-1-6-6. روستای آسور
1-1-6-7. روستای اَنْدریه
1-1-7. حوزۀ میانی منطقۀ قزمچا (بخش شمالی، بخش جنوبی)
1-1-7-1-1. روستای ارجُمَند
1-1-7-1-2. روستای شادمْهن
1-1-7-1-3. روستای اْهْنز
1-1-7-1-4. روستای لَزور
1-1-7-2-1. روستای وْشتون
1-1-7-2-2. روستای سْلهبْن
1-1-7-2-3. روستای ورسْخوارون (ورسْخواران)
1-1-7-2-4. روستای تِهنهْ
1-1-8. حوزۀ شرقی زبان و فرهنگ سلیری قزمچا
1-1-8-1. روستای بادرود
1-1-8-2. روستای شهرآباد
1-1-8-3. روستای دهین
1-1-9. گمانهزنیهای تاریخی
1-1-10. راه ابریشم
1-1-11. یک رویداد جالب
فصل دوم
1-2. جغرافیای تاریخی و فرهنگی منطقۀ قزمچا
فصل سوم
1-3-1-1. شرح مختصری دربارۀ جشن پیروزی فریدون بر ضحّاک
1-3-1-2. متن جشن پیروزی فریدون بر ضحّاک به زبان سلیری
1-3-1-3. آوانویسی متن جشن پیروزی فریدون بر ضحّاک
1-3-1-4. ترجمۀ فارسی متن جشن پیروزی فریدون بر ضحّاک
1-3-2. ارتباط لوتر سلیری با کالسی
بخش دوم: دستور زبان
فصل اول
2-1. آواشناسی
2-1-1. نشانههای آوایی
2-1-2. کیفیّت آواها
2-1-3. نمودار واکهها
2-1-4. جدول همخوانها
2-1-5. هجا
2-1-6. واجهای میانجی (میانهشت)
2-1-7. تکیه
2-2. ضمیر
2-2-1. ضمایر فاعلی
2-2-2. ضمایر اضافی
2-2-3. ضمایر ملکی
2-2-4. ضمیر مشترک (انعکاسی)
2-2-5. ضمیر موصولی
2-2-6. ضمایر اشاره
2-2-7. ضمایر اشارۀ تأکیدی
2-2-8. ضمایر متقابل
2-2-9. ضمایر مبهم
2-2-10. ضمایر پرسشی
2-3. اسم
2-3-1. شمار
2-3-2. رابطۀ مضاف و مضافٌالیه
2-3-3. معرفه و نکره
2-3-4. نقشهای اسم در جمله
2-4. صفت
2-4-1. رابطۀ صفت و موصوف
2-4-2. صفت بهجای اسم
2-4-3. صفت بهجای قید
2-4-4. صفت اشاره
2-4-5. صفت نامعیّن
2-4-6. صفت پرسشی
2-5. قید
2-5-1. انواع قید
2-6. عدد
2-6-1. اعداد اصلی
2-6-2. اعداد اصلی ساده
2-6-3. اعداد اصلی مرکّب
2-6-4. اعداد ترتیبی
2-6-5. اعداد کسری
2-6-6. اعداد توزیعی
2-7. فعل
2-7-1. پیشوندهای فعلی
2-7-2. ستاکهای فعل
2-7-3. ساخت انواع فعل
2-7-4. فعل مجهول
2-7-5. پیوستها
2-7-5-1. پیوست یکم
2-7-5-2. پیوست دوم
2-7-5-3. پیوست سوم
2-7-5-4. پیوست چهارم
2-7-5-5. پیوست پنجم
2-7-5-6. پیوست ششم
2-7-5-7. پیوست هفتم
2-7-5-8. پیوست هشتم
2-8. حرف اضافه
2-9. حرف ربط
2-10. صوت
2-11. نامآوا
2-12. نحو
2-12-1. مطابقت فعل با فاعل از لحاظ شمار
2-12-2. انواع جمله از نظر تعداد فعل
2-12-3. جملۀ شرطی
2-13. واژهسازی
2-13-1. ساخت واژههای غیرفعلی
2-14. فرایندهای آوایی
بخش سوم: جملهها و متنها
فصل اوّل
3-1-1. پیشگفتار
3-1-2. جملههایی به لوتر سلیری با آوانویسی و ترجمۀ فارسی
فصل دوم
3-2-1. چشماندازی به ارزش کالا در یکصد و پنجاه سال اخیر
3-2-2-1. شرح کوتاهی از زندگی کارگری به لوتر سلیری
3-2-2-2. ترجمۀ فارسی متن زندگی کارگری
3-2-2-3. آوانویسی متن زندگی کارگری
فصل سوم
3-3-1. پیشگفتار
3-3-2-1. ترانهای قدیمی به گویش طبری
3-3-2-2. ترجمۀ فارسی ترانۀ قدیمی
3-3-2-3. ترجمۀ سلیری ترانۀ قدیمی
3-3-2-4. آوانویسی ترانۀ قدیمی
3-3-3-1. شعری از نیما
3-3-3-2. ترجمۀ شعر نیما به لوتر سلیری
3-3-3-3. آوانویسی شعر نیما
3-3-4-1. شعری از سهراب سپهری و ترجمۀ آن به لوتر سلیری
3-3-4-2. آوانویسی شعر سهراب سپهری
3-3-5-1. داستان موش به لوتر سلیری
3-3-5-2. ترجمۀ فارسی داستان موش
3-3-5-3. آوانویسی داستان موش
3-3-6-1. قرارداد کار به لوتر سلیری
3-3-6-2. ترجمۀ فارسی قرارداد کار
3-3-6-3. آوانویسی قرارداد کار
3-3-7-1. برگ قرارداد کار به لوتر سلیری
3-3-7-2. ترجمۀ فارسی برگ قرارداد کار
3-3-7-3. آوانویسی برگ قرارداد کار
3-3-8-1. وعدۀ عروسی به لوتر سلیری
3-3-8-2. ترجمۀ فارسی وعدۀ عروسی
3-3-8-3. آوانویسی وعدۀ عروسی
3-3-9-1. قرار عروسی به لوتر سلیری
3-3-9-2. ترجمۀ فارسی قرار عروسی
3-3-9-3. آوانویسی قرار عروسی
3-3-10-1. متن سه ماهی به لوتر سلیری
3-3-10-2. ترجمۀ فارسی متن سه ماهی
3-3-10-3. آوانویسی متن سه ماهی
3-3-11-1. متن کار یک چوپان به لوتر سلیری
3-3-11-2. ترجمۀ فارسی متن کار یک چوپان
3-3-11-3. آوانویسی متن کار یک چوپان
3-3-12-1. مقدّمۀ لالایی
3-3-12-2. متن لالایی به لوتر سلیری و ترجمۀ فارسی آن
3-3-12-3. آوانویسی متن لالایی
3-3-13-1. متن درسی از حکیم ابوالقاسم فردوسی
3-3-13-2. ترجمۀ سلیَری متن درسی از حکیم ابوالقاسم فردوسی
3-3-13-3. آوانویسی متن درسی از حکیم ابوالقاسم فردوسی
3-3-14-1. متن قزمچایی خوشفکر به لوتر سلیری
3-3-14-2. ترجمۀ فارسی متن قزمچایی خوشفکر
3-3-14-3. آوانویسی متن قزمچایی خوشفکر
3-3-15-1. متن نوید شادی به لوتر سلیری
3-3-15-2. ترجمۀ فارسی متن نوید شادی
3-3-15-3. آوانوشت متن نوید شادی
3-3-16-1. متن کار نیک به لوتر سلیری
3-3-16-2. ترجمۀ فارسی متن کار نیک
3-3-16-3. آوانویسی متن کار نیک
3-3-17-1. متن سگ نیکوکار به لوتر سلیری
3-3-17-2. ترجمۀ فارسی متن سگ نیکوکار
3-3-17-3. آوانویسی متن سگ نیکوکار
3-3-18-1. متن فکر درست به لوتر سلیری
3-3-18-2. ترجمۀ فارسی متن فکر درست
3-3-18-3. آوانویسی متن فکر درست
3-3-19-1. متن روزهای خوب به لوتر سلیری
3-3-19-2. ترجمۀ فارسی متن روزهای خوب
3-3-19-3. آوانویسی متن روزهای خوب
3-3-20-1. متن روزهای تلخ پیرمرد کوهی به لوتر سلیری
3-3-20-2. ترجمۀ فارسی متن روزهای تلخ پیرمرد کوهی
3-3-20-3. آوانویسی متن روزهای تلخ پیرمرد کوهی
3-3-21-1. سخن پرآوازۀ حکیم ابوالقاسم فردوسی
3-3-21-2. ترجمۀ سلیری سخن پرآوازۀ حکیم ابوالقاسم فردوسی
3-3-21-3. آوانویسی سخن پرآوازۀ حکیم ابوالقاسم فردوسی
بخش چهارم: واژهنامهها
واژهنامۀ سلیری به فارسی
واژهنامۀ فارسی به سلیری
فهرست منابع
مشخصات کتاب الکترونیک
نام کتاب | کتاب لوتر سلیری: گنجینه قزمچا |
نویسنده | مصطفی بلالی مقدم |
ناشر چاپی | انتشارات علمی و فرهنگی |
سال انتشار | ۱۳۹۴ |
فرمت کتاب | EPUB |
تعداد صفحات | 201 |
زبان | فارسی |
شابک | 978-600-121-445-5 |
موضوع کتاب | کتابهای صرف، کتابهای واژه نامه، کتابهای مردم شناسی |