معرفی و دانلود کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری

معرفی کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری

کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری نوشته‌ی بیژن کاظمی سنجانی، با زبانی ساده به بررسی قانون جزایی کشور در خصوص حفظ حریم حقوق شاکیان و متهمین پرداخته است. 

هنگامی که در جامعه، جرمی ارتکاب می‌یابد، دستگاه‌های انتظامی و قضایی برای کشف آن اقدام می‌کنند، اما صرف کشف جرم باعث بازگشت نظم به جامعه و جبران آسیب‌های وارده به متضرران جرم نمی‌شود؛ بلکه مطلوب زمانی به دست می‌آید که مرتکبان واقعی جرایم نیز دستگیر و مجازات شوند. در صورت شناسایی و دستگیری متهمان، این امکان وجود ندارد که در‌ همان محل دستگیری به مجازات این افراد اقدام شود چرا که هنوز جرم ارتکاب‌ یافته اثبات نشده است بلکه برای کشف واقعیت و مجازات مجرمان حقیقی لازم است که افراد مظنون برای انجام تحقیقات مقدماتی احضار و جلب شوند و در چارچوب حقوق انسانی با آن‌ها رفتار شود. 

در ‌نهایت نیز در صورت اثبات مجرمیت، فرد متهم مجازات می‌شود و در غیر این صورت برائت حاصل خواهد شد. همه‌ی این موارد در حالی است که توجه بیش از اندازه به حقوق متهم نباید محاکم را از حقوق از دست‌ رفته‌ی شاکی غافل کند. از این رو لازم است حقوق متهم و شاکی در قانون جزایی ایران مورد بررسی قرار گیرد. 

حقوق شهروندی در کشور ما اصطلاح جدیدی است که خیلی زود وارد ادبیات حقوقی نیز شده است. نویسنده‌ی کتاب بدون آن‌ که خواسته باشد تعریفی از این اصطلاح ارائه دهد و به ابعاد اجتماعی و حقوقی آن بپردازد، ضروری دانسته است با زبان ساده به نکاتی در خصوص حفظ حریم حقوق شکات و متهمین اشاره کند. رعایت این حقوق هم از سوی قضات و مراجع انتظامی و هم سایر وابستگان و مرتبطین با پرونده‌های قضایی لازم و ضروری است تا هم به کشف وقایع و هم به رسیدگی‌ها و دادرسی عادلانه و بی‌طرفانه امیدوار باشیم و راه را برای رسیدگی‌های خودسرانه و غیرقانونی ببندیم. 

در بخشی از کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری درباره‌ی احضار متهم و تشریفات آن به طور کلی می‌خوانیم:

کرامت و حیثیت اشخاص و اصل آزاد بودن آن‌ها ایجاب می‌کند که از هر گونه تهدید خودسرانه آزادی و امنیت شخصی خود مصون بوده و از امنیت قضایی لازم بهره‌مند باشند. در واقع اصل آزادی و امنیت قضایی از حقوق بنیادین اشخاص محسوب شده، مبنای اغلب تضمین‌های حقوق بشری در اسناد بین‌المللی در مرحله تحقیق می‌باشد. آن قسمت از مقررات آیین دادرسی کیفری که در مرحله تحقیق این هدف را تامین و به طور مستقیم با آزادی شهروندان در ارتباط است مقررات مربوط به احضار و جلب متهمان است. رعایت تشریفات و تضمینات ناظر بر احضار و جلب متهمان، ضامن ایجاد احساس امنیت قضایی و عادلانه بودن دادرسی کیفری در شهروندان جامعه خواهد بود. همچنین مانعی در جهت سوء استفاده متجاوزین به حقوق افراد از طریق وسیله قرار دادن دستگاه عدالت کیفری به منظور رسیدن به امیال نامشروع خود از طریق احضار یا جلب متهمان می‌شود. تردیدی نیست که تقنین و وضع یک آیین دادرسی کیفری شایسته نقش بسیار مهمی در تامین حقوق و آزادی شهروندان و تضمین اجرای عدالت و امنیت قضایی دارد. همچنین آیین دادرسی کیفری یکی از مهمترین وسایل برای شناخت ماهیت یک رژیم سیاسی و به منزله یک میزان سنجی است که درجه آزادمنشی یک سیستم سیاسی و حقوقی را مشخص می‌نماید. مهمترین قسمت از آیین دادرسی کیفری که می‌توان از طریق آن میزان این آزادمنشی را سنجید مرحله تحقیقات مقدماتی به عنوان حساس‌ترین مرحله فرآیند دادرسی کیفری است. کرامت و حیثیت اشخاص و اصل آزاد بودن آن‌ها ایجاب می‌کند که از هرگونه تهدید خودسرانه آزادی و امنیت شخصی خود مصون بوده و از امنیت قضایی لازم بهره‌مند باشند. در واقع اصل آزادی و امنیت قضایی از حقوق بنیادین اشخاص محسوب شده، مبنای اغلب تضمین‌های حقوق بشری در اسناد بین‌المللی در مرحله تحقیق می‌باشد. آن قسمت از مقررات آیین دادرسی کیفری که در مرحله تحقیق این هدف را تامین و به طور مستقیم با آزادی شهروندان در ارتباط است مقررات مربوط به احضار و جلب متهمان است. رعایت تشریفات و تضمینات ناظر بر احضار و جلب متهمان، ضامن ایجاد احساس امنیت قضایی و عادلانه بودن دادرسی کیفری در شهروندان جامعه خواهد بود. همچنین مانعی در جهت سوء استفاده متجاوزین به حقوق افراد از طریق وسیله قراردادن دستگاه عدالت کیفری به منظور رسیدن به امیال نامشروع خود از طریق احضار یا جلب متهمان می‌شود. تردیدی نیست که تقنین و وضع یک آیین دادرسی کیفری شایسته نقش بسیار مهمی در تأمین حقوق و آزادی شهروندان و تضمین اجرای عدالت و امنیت قضایی دارد. همچنین آیین دادرسی کیفری یکی از مهمترین وسایل برای شناخت ماهیت یک رژیم سیاسی و به منزله یک میزان‌سنجی است که درجه آزادمنشی یک سیستم سیاسی و حقوقی را مشخص می‌نماید. مهمترین قسمت از آیین دادرسی کیفری که می‌توان از طریق آن میزان این آزادمنشی را سنجید مرحله تحقیقات مقدماتی به عنوان حساس‌ترین مرحله فرآیند دادرسی کیفری است. به جهت همین اهمیت است که در اسناد بین‌المللی بیشترین تحولات و تأکیدات نسبت به این مرحله شده است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: کلیات
فصل دوم: حقوق و امتیازات متهم در قوانین کشور ایران
فصل سوم: نظام دادرسی کیفری در بررسی‌های جزایی کنونی
فصل چهارم: جایگاه کنونی حقوق شاکی و متهم در قانون کیفری
فصل پنجم: بررسی حقوق متهم در مراحل دادرسی و تجدید نظرخواهی
منابع و مآخذ