معرفی و دانلود کتاب سرمایه مالی: پژوهشی در باب تازه‌ترین مرحله تحول سرمایه داری

معرفی کتاب سرمایه مالی: پژوهشی در باب تازه‌ترین مرحله تحول سرمایه داری

کتاب سرمایه مالی: پژوهشی در باب تازه‌ترین مرحله تحول سرمایه داری به قلم رودلف هیلفردینگ در چهار بخش، سرمایه مالی و محدود شدن رقابت آزاد، سرمایه خیالی، سیاست اقتصادی سرمایه مالی و ... را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد.

کتاب سرمایه مالی (Finance capital) که از ابتدای قرن بیستم تا به امروز از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین متون اقتصاد سیاسی مارکسیستی بوده است، منبع موثق و ارزشمندی در مطالعات مارکسیستی محسوب می‌شود. رودلف هیلفردینگ (Rudolf Hilferding) اقتصاددان و مارکسیست آلمانی، قبل از به قدرت رسیدن هیتلر، وزیر اقتصاد بود. اما نهایتاً توسط گشتاپو دستگیر و به زندان فرستاده شد و همان‌جا نیز از دنیا رفت. او در این کتاب یکی از نمونه‌های درخشان «نقد از درون» که بنیان‌ها را نگه داشته و کاستی‌ها را می‌زداید، ارائه می‌دهد.

از عمده‌ترین ویژگی‌های سرمایه‌داری «مدرن»، فرایندهایی از تمرکز است که از یک سو از راه تشکیل کارتل‌ها و تراست‌ها به «رقابت آزاد پایان می‌دهند»، و از سوی دیگر بانک و سرمایه صنعتی را در رابطه تنگاتنگ بی‌سابقه‌ای قرار می‌دهد.

از راه این رابطه، سرمایه، شکل سرمایه مالی پیدا می‌کند که عالی‌ترین و انتزاعی‌ترین بیان آن است. بدون شناخت قوانین و کارکردهای سرمایه مالی امکان هیچ‌گونه درک گرایش‌های اقتصادی جاری و در نتیجه، درک هیچ نوع اقتصاد یا سیاست علمی وجود ندارد.

با این تحول، هاله اسرارآمیز پیرامون موضع سرمایه بیش از هر زمان غیرقابل درک می‌شود: حرکت متمایز سرمایه مالی که به ظاهر مستقل به نظر می‌رسد در واقع ماحصل تحول سرمایه است؛ شکل‌های متنوعی که این حرکت به خود می‌گیرد، و جدا شدن این حرکت و استقلال نسبی آن از سرمایه صنعتی و تجاری، همگی فرایندهایی هستند که با توجه به شتاب رشد سرمایه مالی و نفوذی که بر مرحله کنونی سرمایه‌داری اعمال می‌کند، تحلیل حرکت را مبرم‌تر می‌سازد.

در بخشی از کتاب سرمایه مالی می‌خوانیم:

تاریخچه جالب توجه پول‌های مبتنی بر تعلیق ضرب آزاد سکه- «سکه‌های نقره با حاشیه طلایی»، یا «نظام حاشیه طلایی»، آن‌طور که پول‌های هند و سایر جاها نامیده می‌شوند- وقتی به محک نظریه مارکسیستی پول زده می‌شود جنبه اسرارآمیزش را از دست می‌دهد و از دیدگاه نظریه پول «فلز پایه» به‌ کلی نامفهوم می‌ماند.

ناپ هرچند بسیاری از کمبودهای نظریه فلزپایه را با دقت زیاد نشان می‌دهد (اما به نظریه مارکسیستی در این‌باره نمی‌پردازد و گویا آن را با نظریه «فلز پایه» اشتباه می‌گیرد) از خودش هیچ توضیحی درباره این پدیده‌ها اضافه نمی‌کند و تنها به این بسنده می‌کند که نظامی کاملا ابتکاری از طبقه‌بندی انواع پول ارائه کند که در این نظام، هم سرچشمه پیدایش پول‌ها و هم تحول آن‌ها نادیده گرفته شده است.

بیشتر به یک تحلیل عمدتا حقوقی می‌ماند که به واژگان‌، توجهی بیش از اندازه نشان داده اما به مسئله اقتصادی بنیادین ارزش پول و قدرت خرید آن کمترین توجهی نشده است. ناپ از این بابت [کارل] لینائوسِ نظریه پولی است و مارکس، [چارلز] داروینِ آن، با این یادآوری که در اینجا لینائوس مدت‌ها پس از داروین می‌آید! ناپ، پیگیر‌ترین طرفدار نظریه است، اما از آن جا که نمی‌تواند پدیده پول کاغذی و به‌ ویژه پدیده بدیهی تاثیر حجم پول کاغذی منتشر شده با عنوان پول کاغذی قانونی را توضیح بدهد، آن را جنبه‌ای از پول فلزی و گردش عام می‌انگارد (همین‌طور هم شمش، اسکناس بانک و پول کاغذی دولتی).

نظریه، تنها به نرخ‌های کمّی توجه دارد و عامل تعیین‌کننده ارزش پول و کالا را از نظر دور می‌دارد. خطای او از تجربه اقتصادهای پول کاغذی خاصه انگلستان در پی لغو پرداخت‌ها به سکه در سال 1797 سرچشمه می‌گیرد.

فهرست مطالب کتاب

مولف سرمایه مالی
در باب ترجمه انگلیسی سرمایه مالی
علائم، اختصارات و توضیحات
مقدمه چاپ فارسی
پیش گفتار مولف
بخش اول: پول و اعتبار
فصل اول: لزوم پول
فصل دوم: پول در فرایند گردش
فصل سوم پول به مثابه وسیله پرداخت پول اعتباری
فصل چهارم: پول در گردش سرمایه صنعتی
فصل پنجم: بانک‌ها و اعتبار صنعتی
فصل ششم: نرخ بهره
بخش دوم: بسیج سرمایه: سرمایه خیالی
فصل هفتم: شرکت سهامی
فصل هشتم: بازار سهام
فصل نهم: بورس کالا
فصل دهم: سرمایه بانک و سود بانکی
بخش سوم: سرمایه مالی و محدود شدن رقابت آزاد
فصل یازدهم: غلبه بر موانع برابر سازی نرخ‌های سود
فصل دوازدهم: کارتل‌ها و تراست‌ها
فصل سیزدهم: انحصار‌های سرمایه داری و تجارت
فصل چهاردهم: انحصار‌های سرمایه داری و بانک‌ها
فصل پانزدهم: تعیین قیمت توسط انحصار‌های سرمایه داری و گرایش تاریخی سرمایه مالی
فصل شانزدهم؛ شرایط عام بحران‌ها
فصل هفدهم: علل بحران‌ها
فصل هجدهم: شرایط اعتباری در روند چرخه کسب و کار
فصل نوزدهم: سرمایه پولی و سرمایه تولیدی در دوره رکود
فصل بیستم، تغییرات در خصلت بحران ها
بخش چهارم: سیاست اقتصادی سرمایه مالی
فصل بیست و یکم: جهت‌گیری دوباره سیاست تجاری
فصل بیست و دوم: صدور سرمایه و مبارزه برای قلمرو اقتصادی
فصل بیست و سوم: سرمایه مالی و طبقات
فصل بیست و چهارم: کشمکش بر سر قرارداد کار
فصل بیست و پنجم: پرولتاریا و امپریالیسم
واژه نامه نمایه