معرفی و دانلود کتاب سیری در اصول طراحی موزه

معرفی کتاب سیری در اصول طراحی موزه

کتاب سیری در اصول طراحی موزه، تالیف محیا چشمه‌نور، به اصول طراحی خانه تاریخ و نگارستان نظر، "موزه" پرداخته است. موزه، مرزی‌ست میان واقعیت، حقیقت و نتیجه آمیزش دو فضای نجیب و ظریف است.

موزه؛ نجابت تاریخ و ظرافت طراحی به زعامت فطرت انسانی است. جایی است که احوال پیشینیان در برابر آینه عبرت پسینیان قرار می‌گیرد. زمان در موزه، برای لحظاتی باز می‌ایستد تا آدمیان را به درنگ در نسبت میان خود با تاریخ برانگیزاند. تاریخ همواره به داوری در احوال انسان می‌نشیند اما در موزه، انسان به داوری در احوال تاریخ می‌نشیند. موزه؛ تجسد فصل ممیز است: انسان و اراده‌های انسانی.

در کتاب سیری در اصول طراحی موزه، به مراحل راه‌اندازی یک موزه استاندارد و شرح خدمات طرح تجهیز و معماری داخلی و موزه آرایی پرداخته شده و به انواع موزه‌ها و اصول طراحی عملکردی - ساختاری و اصول طراحی محیطی - ادراکی موزه‌ها اشاره شده است.

در عهدی که استدعای بی‌پایان از تکنولوژی روز بروز فزونی می‌یابد و انسان در پای مصنوع صانع شده‌اش، سرتعظیم فرود می‌آورد؛ و "سرعت" و "سهولت"، دو سوغات تکنولوژی به انسان مدرن است، "تأمل ژرف" غایب اصلی در سرزمین نگره‌های انسانی است. برای انسان امروز که گمشده بازار پرهیاهوی مصرف است، لحظه‌ای ایستادن و اندیشیدن به پیشینه خود، منشأ عواید معنوی فراوانی خواهد بود.

همه اشیایی که در موزه‌ها می‌بینیم تجسد احوالات، مطالبات و مراودات انسان‌ها هستند. گام‌های ما در موزه مانند گام‌های تاریخ "نرم و آهسته" است. اگر در بیرون از موزه همه چیز به "دیده" ما می‌آیند در موزه، چیزها به "دیدار" ما می‌آیند. اکنون فرصتی است تا فراست‌های قبلی و قلبی خود را برای فهمی دیگر از رابطه‌های کیفی عالم وجود به کار بندیم.

برای همین است که طراحی موزه در زمره خلاقانه‌ترین کنش‌های جهان معماری به حساب می‌آید. در کتاب سیری در اصول طراحی موزه، "‌شرط اول قدم آن است که" معمار، با تاریخ قرار ملاقاتی عاشقانه بگذارد و در آن جا با او به گفتگو بنشیند؛ چرا که معمار بر سر آن است که گر زدست برآید، خانه‌ای برای او بسازد و بپردازد. اگرچه درحد او نتواند اما می‌کوشد تا در شأن او چنین کند.

موزه‌ها؛ چون درونیات یک فرهنگ را در جامه تمدنی آن به تماشا می‌گذارند، نماد و نماینده توسعه انسانی جوامع هستند. این "مکان‌ها" در حقیقت نماد تحقق یک "امکان" هستند. امکانی برای آنکه شهروندان و مسافران به قرائت سرگذشت و سرنوشت خود بنشینند. سرگذشت؛ آن است که از سر ما گذشت و سرنوشت آن است که بر سر ما نوشتند. چنین است که طراحی موزه، نیاز به اقامه دانش‌های مختلفی است: دقت طبع می‌خواهد و وقوف به دانش معماری.

محیا چشمه نور، در کتاب سیری در اصول طراحی موزه کوشیده است تا سیری اجمالی در اصول طراحی معماری موزه داشته باشد. البته پیداست که از واژه‌هایی چون "مبانی" و "اصول"، معانی گوناگونی اراده شده است؛ بن و اساس حقیقی موجودات و به عبارتی، ماده اولیه پدیده‌ها، پایه و رکن، قاعده فقهی و عقلایی و... ، گاه از اصول همان معنایی اراده می‌شود که از "مبنا" بر می‌آید؛ در این صورت اصل و مبنا هر دو به یک معناست. اما "اصول" در نگرش دیگر، نه صرفاً ویژگی‌ها، خصایص و امکانات موضوع معماری، بلکه قواعدی است که می‌توان آن را نوعی دستورالعمل کلی و راهنمای عملی تدابیر معمار دانست.

در این صورت هندسه مفهومی، بیان اصول با مبانی متفاوت خواهد بود؛ به عبارت دیگر مبانی از "هست"ها سخن می‌گوید و اصول از "بایدها" سخن می‌راند. با مبانی از "چگونه چیزی هست" مطلع می‌شویم و با اصول از "چه چیزی باید باشد "آگاه می‌شویم.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: درآمدی برموزه‌ها
نقش و اهمیت موزه‌ها 
اساسنامه موزه 
سیاست‌ها و آیین نامه‌های موزه 
شرح خدمات طرح تجهیز و معماری داخلی و موزه آرایی 
مراحل راه اندازی یک موزه استاندارد 
انواع موزه‌ها 
فصل دوم: اصول طراحی عملکردی ساختاری موزه‌ها
موقعیت مکانی موزه‌ها 
کالبد موزه 
برنامه‌ریزی کلی فضاهای موزه 
انواع روش‌های معرفی آثار و چیدمان در موزه 
طرح کلی ساختار چیدمان گالری‌های موزه 
ضوابط طراحی معلولین در موزه‌ها 
فضاهای موزه 
گردش و مسیر حرکت در نمایشگاه 
نورپردازی گالری‌ها 
حالت‌های مختلف نمایش آثار 
تنظیم شرایط محیطی 
آکوستیک 
حفاظت و نگهداری در برابر شرایط محیطی 
حفاظت و حراست در برابر سرقت
سیستم‌های مدیریتی ساختمان (BMS) 
استفاده از تکنولوژی در موزه‌ها
فصل سوم: اصول طراحی محیطی ادراکی در موزه ها
مبانی فرایند ادراک
عوامل بیرونی مؤثر بر ادراک
عوامل درونی مؤثر بر ادراک
ارتباط و تعامل حواس
قوانین بصری در ادراک
بررسی گالری‌ها و فضاهای نمایشگاهی از منظر ویژگی‌های بصری
بررسی از لحاظ پیوستگی فضایی و ارتباطات
نسبت صوت و ادراک آثار
تأثیر حس بویایی و چشایی در ادراک محیط
نسبت بین حس لامسه و ادراک
فهرست تصاویر
منابع و ارجاعات