معرفی و دانلود کتاب مفهوم بند در موسیقی کردهای مکریان

معرفی کتاب مفهوم بند در موسیقی کردهای مکریان

کتاب مفهوم بند در موسیقی کردهای مکریان نوشته‌ی کژوان ضیاءالدینی است که نویسنده در آن به تحلیل مفاهیم و عنصر تشکیل‌دهنده‌ی موسیقی مکریان می‌پردازد. این منطقه‌ی جغرافیایی که جنوب دریاچه‌ی ارومیه را شامل می‌شود، دارای فرهنگی غنی است و موسیقی‌ای بسیار زیبا دارد. همانند زبان که در بین اقوام کرد دارای تنوع است، موسیقی‌شان نیز رنگ و بویی متفاوت دارد؛ موسیقی کردهای مکریان از قدیمی‌ترین موسیقی‌های مردمی ایران است که در این کتاب به شکل مفصل درباره‌ی آن مطالعه خواهید کرد.

درباره‌ی کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان

منطقه‌ی مکریان شهرستان‌های جنوب دریاچه‌ی ارومیه، یعنی سردشت، نقده شاهین‌دژ، تکاب، میاندوآب، اشنویه، بوکان، پیرانشهر، مهاباد و دهستان ترجان را در بر می‌گیرد. در کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان اثر کژوان ضیاءالدینی با موسیقی مردمان کرد این مناطق آشنا می‌شویم. موسیقی مکریان به دو شاخه‌ی مذهبی و غیرمذهبی تقسیم می‌شود؛ در موسیقی غیرمذهبی فرم‌های اجرایی متفاوتی وجود دارد که دارای مشخصه‌ی خاصی است؛ برخی از آن فرم‌ها مختص مکریان است و در برخی دیگر هم مشابهاتی با موسیقی کلاسیک ایرانی دیده می‌شود. البته باید توجه داشت که این مشابهات به معنی یکسان بودن نیستند.

در کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان، به مفهوم بند به‌عنوان یکی از فرم‌های موسیقی منطقه‌ی مکریان پرداخته می‌شود. در این کتاب مطالعه می‌کنیم که در منطقه‌ی مکریان فرم‌های اجرایی شامل «حیران» که دارای مضمونی عاشقانه است و از سه بند تشکیل ‌شده، و «بیت» که مضمونی حماسی، عاشقانه و عارفانه دارد، از حیران بلندتر است و دارای بیانی روایی‌ست، می‌شود. فرم دیگر «بند» نام دارد؛ این فرم از بیت کوتاه‌تر است، اما در مضمون مشابه بیت است. «بالوره» محتوایی طنزگون دارد، «سحری» فرمی است مشابه موسیقی عربی که سحر هنگام اجرا می‌شود. گونه‌های دیگر موسیقی غیرمذهبی این منطقه را می‌توان لالایی، آوازهای کار و موسیقی عروسی نام برد.

در مورد فرم‌های منطقه‌ی مکریان باید این نکته را در نظر داشت که این فرم‌ها دارای اصولی ثابت هستند، اما روایت هریک از اساتید این منطقه نیز با یکدیگر متفاوت است. در کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان، کژوان ضیاءالدینی با مقایسه‌ی انواع روایت‌های فرم بند و همچنین ریشه‌ی کلمه سعی در ایجاد تحلیلی جامع از این فرم به دست بدهد تا بتوانیم بخشی از موسیقی غنی و کمتر شنیده‌شده‌ی مکریان را بشناسیم. وجود فرم‌های روایی متنوع و زبانی خاص و فرهنگی غنی در این منطقه از عواملی است که باعث شده موسیقی این منطقه از ظرایف و پیچیدگی‌های زیادی برخوردار باشد که باید قسمت به قسمت و بند به بند رمز و راز‌های آن را کشف کرد.

در کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان، نویسنده اجرای هشت بند از پنج راوی را موردبررسی قرار داده و تحلیلی دقیق با ذکر و ثبت تمام جزئیات بیان کرده است. او از نظام تحلیل موسیقایی استفاده کرده که در آن علائم نگارش موسیقی با رعایت تمام جزئیات بیان می‌شود و در نتیجه به این مهم دست‌ یافته است که در جامعه‌ی آماری فرم بند هجده المان ثابت و در تمام اجراها مشترک بوده است. این هجده مورد را می‌توان به‌عنوان تعریف اصلی بند در نظر گرفت.
کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان اثر کژوان ضیاءالدینی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

کتاب مفهوم بند در موسیقی کرد‌های مکریان مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به‌تمامی علاقه‌مندان به حوزه‌ی موسیقی ایرانی و مردمی پیشنهاد می‌شود.

با کژوان ضیاءالدینی بیشتر آشنا شویم

کژوان ضیاءالدینی متولد 1367، نوازنده‌ی ساز سنتور و دارای مدرک کارشناسی‌ِارشد نوازندگی موسیقی ایرانی از دانشگاه تهران است. او هم‌اکنون مربی دانشکده‌ی هنر و معماری دانشگاه کردستان می‌باشد.

در بخشی از کتاب مفهوم بند در موسیقی کردهای مکریان می‌خوانیم

یکی از گونه‌های موسیقایی غالب و کاربردی مکریان موسیقی مراسم شادمانی است. رپرتوار این گونه شامل حجم قابل توجهی از گورانی‌های رقص است. گورانی‌های رقص در «نظم‌»های مختلف طبقه‌بندی می‌شوند به عبارت دیگر، هر نظم شامل تعداد زیادی گورانی است. هنگام اجرای موسیقی در مراسم شادمانی، نظم‌ها طبق ترتیب ثابت و از پیش تعیین شده‌ای به دنبال هم قرار می‌گیرند اما اجراکننده موسیقى می‌تواند از میان بی‌شمار گورانی که در یک نظم وجود دارد تعداد مشخصی را انتخاب کند. انتخاب گورانی‌های مناسب فضای هر مجلس شادمانی یکی از ویژگی‌های اجراکنندگان خوب این موسیقی است.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
بند اول: مقدمات
روش آوانگاری
بند دوم: تعاریف و مفاهیم
1. ویژگی‌ها و حدود جغرافیایی مکریان
2. پیشینه مکریان
3. ویژگی‌های فرهنگی مکریان
1,3 زبان مکری
2,3 ساختارهای اجتماعی
3,3 موسیقی در مکریان
1,3,3 موسیقی مراسم شادمانی
2,3,3 شیوه‌های مبتنی بر موسیقی کلاسیک ایران
3,3,3 بیت
4,3,3 بند یا خرده‌بند: یک گونۀ ادبی - موسیقایی
5,3,3 بیت بیژ/خوش‌خوان
3,3,6 طبقات اجتماعی اجرا کنندگان موسیقی در مکریان
بند سوم: ویژگی‌های مُدال خرد‌ه‌بندهای مکری
1. پاییزه
2. درکان
3. بهاره
4. سحره و گَلُ (گه لو)
5. گلی (گولی)
6. شه‌و نیوه‌شه‌و
7. ئایشه‌گلی
بند چهارم: نتیجه‌گیری
1. شیوه‌های خوش‌خوانی و بیت بیژی
1,1 نقش محوری تحریر و تکیه
2,1 نقش انطباق برش کلام و برش موسیقی
3,1 نقش خرده تحریر
2. ویژگی‌های عام موسیقایی
منابع مکتوب
آوانگاری 1: سربند پاییزه علی کردار
آوانگاری 2: بخش گفتاوازی اول، پاییزۀ علی کردار
آوانگاری 3: پاییزۀ علی کردار، بند اول، نوبت دوم
آوانگاری 4: پاییزۀ علی کردار، بند اول، نوبت سوم
آوانگاری 5: پاییزۀ علی کردار، بند اول، نوبت چهارم
آوانگاری 6: ترجیع‌بند پاییزۀ علی کردار
آوانگاری 7: سربند و قسمتی از تنۀ بند در کان
آوانگاری 8: ترجیع‌بند در کان
آوانگاری 9: بند اولِ بهارۀ محمد بیتان
آوانگاری 10: بند آخرِ بهارۀ محمد بیتان
آوانگاری 11: بند اولِ بهارۀ عبدالله گلناز
آوانگاری 12: سربند سحرۀ رسول شیر موخ
آوانگاری 13: قسمت گفتاوازیِ سحرۀ رسول شیر موخ
آوانگاری 14: قسمتی از بند اول گلوی علی کردار
آوانگاری 15: سربندِ گولی رسول شیر موخ
آوانگاری 16: بخش گفتاوازیِ گولی رسول شیر موخ
آوانگاری 17: فرود و ترجیع بند گولی رسول شیر موخ
آوانگاری 18: سربند شه‌و نیوه‌شه‌و خدر قادری
آوانگاری 19: قسمت گفتاوازیِ شه‌ونیوه‌شه‌و خدر قادری
آوانگاری 20: ترجیع بندشه‌و نیوه‌شه‌و خدر قادری
آوانگاری 21: سربند ئایشه‌گلی در قادری
آوانگاری 22: سربند و قسمت گفتاوازیِ ئایشه‌گلیِ خدر قادری
آوانگاری 23: فرود و ترجیع‌بند ئایشه‌گلیِ خدر قادری