معرفی و دانلود کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی

معرفی کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی

فرانک فیشباخ در کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی در ابتدا این مفهوم را از فیلم‌های اجتماعی متمایز می‌کند. او در این اثر قصد دارد به سؤالاتی این‌چنینی پاسخ دهد: نقد اجتماعی چیست؟ آیا نقد اجتماعی یک ژانر سینمایی به حساب می‌آید؟ با چه ابزارهایی می‌توان نقد اجتماعی را در فیلم‌ها به کار گرفت؟ چگونه می‌شود نقد اجتماعی را از نقد سیاسی متمایز کرد؟

درباره‌ی کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی

اگر به‌دقت بیندیشیم، متوجه می‌شویم همه‌ی فیلم‌ها درواقع بخشی از جامعه را به تصویر می‌کشند. در این صورت باید همه‌ی فیلم‌ها را اجتماعی بدانیم و آن‌ها را در دسته‌ی سینمای اجتماعی قرار بدهیم. فرانک فیشباخ، عقیده دارد که از میان همه‌ی هنرها، سینما اجتماعی‌ترین است؛ زیرا به سریع‌ترین شکل ممکن جامعه را به ثبت می‌رسانند و خیل عظیمی از مردم به آن دسترسی دارند. اما اگر بخواهیم سینمای نقد اجتماعی را بررسی کنیم، موضوع فرق می‌کند. این دسته از فیلم‌ها جامعه را به نقد می‌کشند. تماشاگران این نوع فیلم‌ها وقتی با چنین اثری مواجه می‌شوند، در درون خود شورش و نومیدی عجیبی احساس می‌کنند. اما نقد اجتماعی دقیقاً همان چیزی نیست که بیشتر مردم آن را به خاطر می‌آورند. فیشباخ در کتاب کینو – آگورا: سینمای نقد اجتماعی، چنین مفهومی را بهتر توضیح می‌دهد.

فرانک فیشباخ در نخستین فصل‌ها کارکرد نقد اجتماعی را با مثال‌های متعدد نشان می‌دهد. عنوان فصل‌های کتاب گزاره‌هایی هستند که در ادامه اثبات می‌شوند. برای مثال گزاره‌ی «نقد اجتماعی یک ژانر سینمایی نیست» به این معنی است که نقد اجتماعی کارکردی در اختیار فیلم است که در کنار کارکردهای دیگر نیز می‌تواند قرار بگیرد. در قسمتی دیگر ضرورت تمایز نقد اجتماعی از نقد سیاسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در آخرین فصل ظرفیت‌های اصلی سینماتوگرافیک برای اجرای کارکرد نقد اجتماعی معرفی می‌شوند.

در ابتدای کتاب کینو – آگورا: سینمای نقد اجتماعی مشاهده می‌کنید که فرانک فیشباخ و ناشر فرانسوی آثارش، حق امتیاز کتاب را به نشر لگا و کیانوش اخباری واگذارده‌اند.

درباره‌ی مجموعه‌ی کینو – آگورا

مجموعه‌ی کینو - آگورا تحت سرپرستی کریستین کیتلی منتشر می‌شود و در ایران، مازیار اسلامی عهده‌دار نظارت بر این مجموعه است. نویسندگان این مجموعه در میان بهترین و مشهورترین نویسنده‌های سینما در جهان قرار می‌گیرند و در ایران نیز شناخته‌شده هستند. هدف از تألیف چنین مجموعه‌ای بررسی سیر تکوین این اصطلاحات در تاریخ سینما و تحول آن‌ها در عصر امروز است. رویکرد نویسندگان در این کتاب تبارشناسانه محسوب می‌شود؛ یعنی با مطالعه‌ی این مجموعه تبار و خاستگاه این مفاهیم شناخته می‌شوند. نام مجموعه ترکیبی است از دو کلمه‌ی کینو (سینما) و آگورا (میدان معروفی در یونان باستان که محل گردهم‌آیی و بحث بود). در این مجموعه درباره‌ی سینما و مطالعات آن تأمل می‌شود. برخی کتاب‌های مجموعه‌ی کینو - آگورا عبارتند از: «دکوپاژ»، «زندگی مؤلف»، «میزانسن»، «مونتاژ»، «بدن به مثابه‌ی شیء سینمایی»، «سینه‌فیلیای نوین» و «چرخش کینماتیک».

کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب کینو – آگورا: سینمای نقد اجتماعی را به علاقه‌مندان نقد سینما پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب کینو - آگورا: سینمای نقد اجتماعی می‌خوانیم

پیشنهاد می‌کنم میان فیلم اجتماعی (یعنی فیلم اجتماعی به‌مثابه‌ی ژانر) و کارکرد نقد اجتماعی تمایزی بگذاریم: فیلم اجتماعی فیلمی است که دارای محتوایی اجتماعی است یا فیلمی که یک داستان اجتماعی را روایت می‌کند، حال آنکه کارکرد نقد اجتماعی تنها زمانی ایفای نقش می‌کند که این محتوا (داستان اجتماعی) به‌گونه‌ای فرم‌پردازی شود که بتواند واجد نقطه‌دیدی انتقادی شود. به همین دلیل است که کارکرد نقد اجتماعی ضرورتاً تمامیت فیلم را دربرنمی‌گیرد و می‌تواند گاهی تنها به برخی لحظه‌های فیلم یا برخی سکانس‌ها اختصاص یابد. این امر را به‌ویژه در فیلمی با محتوای اجتماعی مثل عصرجدید (1936) چاپلین می‌توان دید: ماهیت اجتماعی محتوا یعنی داستانِ روایت‌شده توسط فیلم، همچون بسیاری دیگر از فیلم‌های چاپلین (پسربچه، روشنایی‌های شهر) انکارناپذیر است، اما این برای بکارگیری یا تحقق کارکرد انتقادی کافی نیست. این کارکرد انتقادی تنها در برخی از لحظات فیلم مداخله می‌کند: به‌عنوان نمونه صحنه‌ای که شارلو تحت فرمان ماشینی قرار می‌گیرد که بناست به کارگران بدون اینکه کارشان را متوقف کنند غذا بدهد یا صحنه‌ای که شارلو به‌دلیل حرکت غیرارادی و توقف‌ناپذیرِ پیچ‌کردنْ مدام مسیری را طی می‌کند یا آنجا که شارلو توسط ماشین غول‌آسا بلعیده و تف می‌شود، یا سرانجام صحنه‌ای که عملِ از زمین برداشتن و تکان‌دادن یک کهنه‌پاره که ما حدس می‌زنیم سرخ‌رنگ باشد به دستگیری او به‌عنوان رهبر کمونیست منجر می‌شود. همه‌ی این صحنه‌ها به‌طور کلی متکی بر یافته‌های تماماً بصری و روش‌های منحصراً سینماتوگرافیکی است که حاصل افزوده‌شدن به داستان هستند و با پیش‌کشیدن بحثی درباره‌ی تسلیم و انقیاد انسان توسط ماشین یا سرکوب وحشیانه و کور یک جنبش اعتراضی کارگری، نشان می‌دهند که قصد تولیدکردن اثرِ انتقادیِ ناشی از افشا را دارند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی دبیر مجموعه
«دیباچه»
1: نقد اجتماعی چیست؟
2: نقد اجتماعی یک ژانر سینمایی نیست
3: سینمای سیاسی و نقد اجتماعی
نقد اجتماعی و نقد سیاسی
فیلمسازی از نظر سیاسی و فیلمسازی از نظر اجتماعی
حقیقت اجتماعی سیاست
رنج اجتماعی
4: تمثال‌های نقد اجتماعی در سینما
نقد سیاست
مرئی کردن
ضعیف، قربانی، طردشده، حاشیه‌ای
کودک
رابطه‌ی پدر/پسر
سالخورده
مقاومت‌کننده
کار و نقد کار
دَوَران
«نتیجه‌گیری»
پی‌نوشت‌ها
نمایه