معرفی و دانلود کتاب آچار علم: 100 راه هوشمندانه برای کمک به فهم و به یاد سپردن مهم‌ترین نظریه‌ها

معرفی کتاب آچار علم: 100 راه هوشمندانه برای کمک به فهم و به یاد سپردن مهم‌ترین نظریه‌ها

راهنمایی موجز، ساده و کاربردی برای آشنایی با مهم‌ترین فرضیات و تئوری‌های گوناگون علمی! کولین برس در کتاب آچار علم، با استفاده از 100 ترفند هوشمندانه به مخاطبان خود می‌آموزد که چطور اصول اساسی نظریه‌های علمی را در حافظه‌ی خود ذخیره کنند و در صورت لزوم، به‌خوبی به یاد بیاورند. این کتاب علمی و آموزشی بهترین گزینه برای مخاطبانی خواهد بود که جدیداً وارد دنیای شگفت‌انگیز علوم شده‌اند.

درباره‌ی کتاب آچار علم

همگی ما در طول دوران مدرسه و چه‌ بسا دانشگاه، با انبوهی از تئوری‌ها و نظریه‌های زمین‌شناختی، زیست‌شناختی، مرتبط با ریاضی، فیزیک، شیمی و... روبه‌رو شده‌ایم و تلاش کرده‌ایم تا دست‌کم برای گذراندن واحد‌های درسی‌مان آن‌ها را بیاموزیم. اکنون ممکن است از آن‌همه اطلاعات، تنها چند عنوان و اصطلاح در ذهنمان مانده باشد. دلیل این موضوع برمی‌گردد به برخی از روش‌های غلط آموزشی که احتمالاً همه‌ی ما در دوران تحصیل آن را تجربه کرده‌ایم. بااین‌وجود، در سال‌های اخیر، کتاب‌هایی برای آموزش مباحث و نظریه‌های علمی تهیه و تدوین شده‌اند که سعی دارند به روشی ساده و در کمترین زمان، چکیده‌ای از اساسی‌ترین تئوری‌های علمی را در حوزه‌های متنوع به مخاطبان خود بیاموزند. کتاب آچار علم (Science hacks) یکی از همین آثار است که با قلم کولین برس (Colin Barras) به نگارش درآمده. این اثر علمی-آموزشی با استفاده از ‌‌‌‌‌100 روش زیرکانه، به خوانندگان خود می‌آموزد چطور اساسی‌ترین نظریه‌های علمی را به ذهن بسپارند و آن‌ها را در مواقع لزوم، به‌سرعت به یاد بیاورند. این کتاب کاربردی هم برای عموم خوانندگان و هم برای تمامی افرادی که هم‌اکنون در حال تحصیل و علم‌اندوزی هستند، مفید و راه‌گشا خواهد بود.

نویسنده ابتدا در مقدمه‌ی کتاب، مخاطبانش را با دو روش کمکی برای یادگیری سریع‌تر و بهتر مطالب آشنا می‌کند: یکی استفاده از ابزار کمک‌حافظه یا یادافزاها و آن دیگری نیز خلاصه کردن یک نظریه در قالب اصطلاحی کوتاه و پرمعنا. در حالت اول، فرد یادگیرنده برای به خاطر سپردن محتوای یک تئوری می‌تواند آن را با کلماتی آشنا و زودیاب رمزگذاری کند و در حالت دوم نیز این امکان را دارد که کلمات کلیدی مرتبط با یک نظریه را با هم ترکیب کرده و به شکل اصطلاحی کوتاه اما گویا و قابل‌درک درآورد. مخاطبان می‌توانند از هر دوی این روش‌ها برای تسریع فرایند یادگیری‌شان بهره ببرند.

کتاب آچار علم در هشت بخش کلی تدوین شده. کولین برس در نگارش و تهیه‌ی این کتاب کوشیده تا طیف متنوعی از علوم طبیعی و تجربی را پوشش بدهد. بنابراین، کتاب حاضر را می‌توان راهنمایی جامع برای یادگیری علم، به‌طور عمومی و کلی دانست‌ که تمامی علاقه‌مندان حوزه‌های مختلف علمی می‌توانند از آن بهره‌ی فراوانی ببرند.

بخش نخست کتاب به نظریات اندیشمندان گوناگون در زمینه‌ی تکامل اختصاص پیدا کرده. در این بخش، تئوری‌های تعامل نقطه‌ای، انتخاب ثانویه، همگرا، انتقال افقی ژن، فرضیه‌‌ی لوکا و... مطرح شده و مورد تحلیل قرار می‌گیرند. کولین برس در بخش دوم کتاب آچار علم به سراغ نظریاتی رفته که به اشکال مختلف با ژنتیک و مباحث پیرامونی آن ارتباط دارند. فرضیه‌ی ساعت مولکولی، نظریه‌ی توارث مندلی، مدل مارپیچ دوگانه و... برخی از موضوعاتی هستند که در این بخش بدان‌ها پرداخته شده. ‌‌

در بخش سوم، فرضیه‌ها و معماهایی مطرح شده‌اند که به صورت‌های مختلف، با کشف خاستگاه انسان‌ها و نحوه‌ی پیدایش آن‌ها مرتبطند. فرضیه‌های میمون مست، آشپزی، همه‌چیز‌خواری، زایمان و مواردی از این قبیل، موضوعات و مباحث سومین بخش کتاب را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم شامل اطلاعاتی است که به دنیای طبیعت، نظریات و فرضیات مربوط به آن اشاره دارند. از میان زیربخش‌های این قسمت می‌توان به نظریه‌ی دینامو، فرضیه‌ی گایا، فرضیه‌‌ی مدیا، نظریه‌ی رانش قاره‌ای و... اشاره نمود. بخش پنجم به موضوعاتی در زمینه‌ی پزشکی و فیزیولوژی پرداخته و مباحثی را در زمینه‌ی آموزه‌ی نورون، اثر پلاسبو، فرضیه‌ی سلول بنیادی سرطانی و مواردی از این‌دست مطرح و بررسی کرده. فیزیک و زوایای متنوع آن موضوع اصلی بخش ششم هستند. قوانین نیوتون در مورد حرکت و گرانش، قوانین اول و دوم ترمودینامیک، معادله‌ی مکسول، نظریه‌ی نسبیت عام و... در این بخش مورد موشکافی قرار می‌گیرند. بخش هفتم کتاب وارد قلمرو اتم‌ها شده و به مواردی از جمله قانون پلانک، اصل مکملیت، مفهوم پادماده، مفهوم استحاله‌‌ی هسته‌ای و... توجه دارد.

بخش هشتم بر فضا و شگفتی‌های آن متمرکز شده. نظریه‌ی تورم، قانون هابل، مفهوم ماده‌ی تاریک و تفسیر چند جهانی تنها گوشه‌ای از مطالب و موضوعات این بخش محسوب می‌شوند. مطالعه‌ی این قسمت از کتاب آچار علم، برای علاقه‌مندان حوزه‌ی کیهان‌شناسی مفید و کاربردی خواهد بود.

توجه داشته باشید کولین برس در کتاب پیش‌رو، مطالب و اطلاعاتی را در اختیار مخاطبان قرار داده که زیربنای علم امروزی و پیشرفت‌های بشری به حساب می‌آیند. بااین‌اوصاف، خوانندگانی که قصد دارند صرفاً برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی شاخه‌های متعدد علمی، آثار مربوط به آن‌ها را مطالعه کنند یا این‌که پیگیر اخبار و گزارش‌های علمی باشند، می‌توانند به‌عنوان نخستین گام خود در این مسیر، کتاب آچار علم را مطالعه کنند؛ کتابی ساده، قابل‌درک و البته سرگرم‌کننده.

ترجمه‌ی این کتاب را تورج حوری به انجام رسانده و نشر مازیار عهده‌دار چاپ و انتشار آن شده است. کتاب حاضر از سری آثار قلمرو علم برشمرده می‌شود.

درباره‌ی مجموعه کتاب‌های قلمرو علم

قلمرو علم عنوان مجموعه‌ای است که آثاری را در زمینه‌ی علوم گوناگون، اعم از ریاضی، نجوم، فلسفه، علوم سیاسی و... در بر می‌گیرد. سادگی زبان و بیان از مهم‌ترین ویژگی‌های سری کتاب‌های قلمرو علم به شمار می‌رود. نگاهی اجمالی به نویسندگان این آثار، به‌خوبی نشان می‌دهد که با مجموعه‌ای خواندنی از پژوهش‌ها و یافته‌های برترین دانشمندان و متفکران بین‌المللی روبه‌رو هستیم. نشر مازیار چاپ و انتشار این مجموعه را بر عهده داشته است.

کتاب‌های «آب در گیتی»، «آچار سیاست»، «نظریه‌ی ریسمان»، «آچار فلسفه»، «آونگ گالیله»، «آینده‌ی انسان» و «آینده‌ی ذهن» برخی از عناوین مجموعه قلمرو علم هستند.

کتاب آچار علم برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان مطالعه در حوزه‌های علمی و مشتاقان آشنایی با تئوری‌های اساسی علم، این کتاب خواندنی را از دست ندهند.

در بخشی از کتاب آچار علم: 100 راه هوشمندانه برای کمک به فهم و به یاد سپردن مهم‌ترین نظریه‌ها می‌خوانیم

چند‌ سال‌ پس‌ از‌ انتشار‌ کتاب‌ِ درباره‌ی منشأ انواع، ‌گرگور مندل‌ آزمایش‌های‌ خود‌ را‌ درباره‌ی‌ گیاه‌ نخود‌ و‌ کاوش‌ طریقه‌هایی‌ که‌ ارگانیسم‌ها‌ صفات‌ را‌ از‌ والدین‌ خود‌ به‌ ارث‌ می‌برند، شروع‌ کرد. ‌مندل‌ از‌ زمان‌ خود‌ جلوتر‌ بود‌ -‌ تنها‌ در‌ قرن‌ بیستم‌ بود‌ که‌ دانشمندان‌ کارهای‌ او‌ را‌ جدی‌ گرفتند‌ و‌ مطالعه‌ی‌ ژنتیک‌ با‌ جدیت‌ آغاز‌ شد. ‌

اما‌ آنچه‌ آنان‌ انجام‌ دادند‌ حیاتی‌ بود. ژنتیک‌ بخش‌ گم‌شده‌ای‌ از‌ نظریه‌ی‌ داروین‌ را‌ فراهم‌ کرد -‌ مکانیزمی‌ که‌ صفات‌ می‌توانستند‌ از‌ طریق‌ آن‌ به‌ ارث‌ برده‌ شوند. ‌با‌ این‌ وجود‌ بسیاری‌ از‌ ژنتیک‌دانان‌ اولیه‌ در‌ واقع‌ با‌ کارهای‌ خود‌ ایده‌های‌ داروین‌ را‌ رد‌ کردند. ‌ژن‌ها‌ تکه‌های‌ مجزایی‌ از‌ اطلاعات‌ قابل‌ توارث‌ بودند‌ و‌ به‌ نظر‌ می‌رسید‌ که‌ وجود‌ آن‌ها‌ دلالت‌ بر‌ وقوع‌ تکامل‌ از‌ طریق‌ جهش‌های‌ ناگهانی‌ دارد: ‌مثلا‌ً اگر‌ ژنی‌ برای‌ «بلندی‌ قامت» ‌پدیدار‌ شود، ‌یک‌ جمعیت‌ می‌تواند‌ سریعا‌ً به‌ گونه‌ای‌ بلند‌قامت‌ متحول‌ شود.

داروین‌ تأکید‌ کرده‌ بود‌ که‌ تکامل‌ آهسته‌ و‌ پایدار‌ است‌ و‌ گونه‌های‌ جدید‌ تکامل‌ تدریجی‌ را‌ تجربه‌ می‌کنند‌ (نظریه‌ی تعادل نقطه‌ای‌ را‌ ببینید). اما‌ ژنتیک‌دانان‌ با‌ آغاز‌ کاوش‌ عمیق‌تر، ‌عقیده‌ خود‌ را‌ تغییر‌ دادند. ‌در‌ دهه‌ی‌ ‌1920 آنان‌ کشف‌ کردند‌ که‌ صفتی‌ مانند‌ بلندی‌ قامت‌ معمولاً‌ با‌ چند‌ دوجین‌ ژن‌ کدگذاری‌ می‌شود‌ نه‌ یک‌ ژن‌ منفرد. ‌دانشمندانی‌ مانند‌ رونالد فیشر، ‌جی. بی. اس هالدین‌ و‌ سیوال رایت‌ شروع‌ به‌ ایجاد‌ مدل‌هایی‌ ریاضی‌ کردند‌ تا‌ نحوه‌ی‌ تحول‌ احتمالی‌ جمعیت‌ها‌ را‌ در‌ صورت‌ بروز‌ جهش‌ سودمند‌ در‌ یک‌ یا‌ چند‌ فرد‌ بررسی‌ کنند. ‌آن‌ها‌ دریافتند‌ که‌ پیچیدگی‌ ژنتیکی‌ به‌ الگو‌ و سرعتی‌ از‌ تکامل‌ منجر‌ می‌شود‌ که‌ کاملا‌ً با‌ مفهوم‌ انتخاب‌ طبیعی‌ داروین‌ سازگار‌ است. بیش‌ از‌ شصت‌ سال‌ پس‌ از‌ انتشار‌ درباره‌ی منشأ گونه‌ها، ‌زیست‌شناسان‌ سرانجام‌ ایده‌های‌ داروین‌ را‌ پذیرفتند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
تکامل
1. نظریه‌ی تکامل براساس انتخاب طبیعی
2. اصل تکامل توأم
3. نظریه‌ی توارث لامارک
4. مفهوم زهپایی
5. سنتز مدرن
6. فرضیه‌ی پسر جنسی
7. مفهوم انتخاب خویشاوندی
8. فرضیه‌ی ملکه سرخ
9. نظریه‌ی تعادل نقطه‌ای
10. مفهوم انطباق ثانویه
11. فرایند تکامل همگرا
12. انتقال افقی ژن
13. نظریه‌ی درون همزیستی
14. فرضیه‌ی لوکا
15. فرایند ادغام ژنتیکی
ژنتیک
16. نظریه‌ی توارث مندلی
17. کروموزوم نظریه‌ی توارث
18. فرایند رانش ژنتیکی
19. مدل مارپیچ دوگانه
20. فرضیه‌ی ساعت مولکولی
21. نظریه‌ی ژن خودخواه
22. فرضیه‌ی حوای میتوکندریال
23. فرضیه‌ی جهان RNA 6
24. پرسش DNAی نامرغوب
خاستگاه‌های انسان
25. حلقه‌ی مفقوده
26. فرضیه‌ی میمون مست
27. فرضیه‌ی دشت هموار
28. فرضیه‌ی مادربزرگ
29. فرضیه‌ی آشپزی
30. معضل زایمان
31. معمای همه‌چیزخواری
32. فرضیه‌ی خروج از آفریقا
33. فرضیه‌ی زبان پدری
دنیای طبیعی
34. مسئله‌ی قوی سیاه
35. مفهوم زمان عمیق
36. نظریه‌ی کاتاستروفیسم/ فاجعه‌گرایی
37. مفهوم یکنواختی
38. نظریه‌ی دینامو
39. نظریه‌ی رانش قاره‌ای
40. نظریه‌ی گسترش کف دریاها
41. نظریه‌ی تکتونیک/ زمین‌ساخت صفحه‌ای
42. نظریه‌ی میلانکوویچ
43. فرضیه‌ی زمین گلوله برفی
44. فرضیه‌ی گایا
45. فرضیه‌ی مدیا
46. مفهوم گونه‌ی سنگ سرطاق
پزشکی و فیزیولوژی
47. فرضیه‌ی پیدایش زیستی
48. نظریه‌ی میکروبی بیماری‌ها
49. اثر پلاسبو (دارونما)
50. مفهوم مقاومت آنتی‌بیوتیکی
51. آموزه‌ی نورون
52. فرضیه‌ی آبشار آمیلوئید
53. حد هِیفلیک
54. فرضیه‌ی سلول بنیادی سرطان
55. نظریه‌ی شکلی بویایی
فیزیک
56. قانون گرانش جهانی نیوتون
57. قوانین نیوتون در حرکت
58. نظریه‌ی ذره‌ای نور
59. نظریه‌ی موجی نور
60. معادلات مکسول
61. قانون بویل
62. قانون اول ترمودینامیک
63. قانون دوم ترمودینامی
64. مفهوم صفر مطلق
65. فرضیه‌ی اتر
66. نظریه‌ی نسبیت خاص
E = mc2 .67
68. نظریه‌ی نسبیت عام
دنیای اتمی
69. نظریه‌ی اتمی دالتون
70. نظریه‌ی جنبشی گازها
71. نظریه‌ی حرکت براونی اینشتین
72. مدل کیک کشمشی
73. قانون پلانک
74. اثر فوتوالکتریک
75. مدل رادرفورد-‌بور
76. اصل عدم قطعیت هایزنبرگ
77. اصل مکملیت
78. پارادوکس EPR
79. گربه‌ی شرودینگر
80. آزمایش دو-‌شکاف الکترون
81. مفهوم پادماده
82. مفهوم استحاله‌ی هسته‌ای
83. مفهوم عمرسنجی رادیومتریک
84. فرضیه‌ی الکترون هسته‌ای
85. نظریه‌ی شکافت هسته‌ای
86. مدل کوارکی
87. مدل استاندارد
88. نظریه‌ی ریسمان
فضا
89. مفهوم فلزی شدن
90. نردبان فاصله‌ی کیهانی
91. قانون هابل
92. نظریه‌ی مهبانگ (انفجار بزرگ)
93. مفهوم ماده‌ی تاریک
94. نظریه‌ی جهان شتابان
95. نظریه‌ی تورم
96. مفهوم جهان میزان‌شده
97. فرضیه‌ی بسگیتی
98. تفسیر چند جهانی
99. فرضیه‌ی برخورد (سقوط) بزرگ
100. فرضیه‌ی همهگشنی (پان اسپرمیا)