معرفی و دانلود کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش

معرفی کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش

درباره‌ی مکاتب تربیتی سراسر جهان و سیر تحول آن‌ها چه می‌دانید؟ کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش یک منبع دانشگاهی در این حوزه است که توسط علی اکبر نصیری تالیف شده. مطالعه‌ی کتاب پیش‌رو به مقایسه‌ی نظام‌های گوناگون تعلیم و تربیت کمک می‌کند تا از این طریق، به درکی جامع از فلسفه‌ی آموزش و پرورش دست یابید.

درباره‌ی کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش

ابزارهایی که انسان مدرن برای تربیت نسل آینده در اختیار دارد فراتر از رویاهای تمام گذشتگان اوست و با این حال هنوز سرگشتگی‌های فراوانی در امر آموزشی می‌بینیم. اما چرا؟ دلیل بلااستفاده ماندن قابلیت‌های گسترده‌ی بشر امروز در زمینه‌ی تعلیم و تربیت چیست؟ علی اکبر نصیری، نویسنده‌ی کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش عقیده دارد این سردرگمی ناشی از عدم بصیرت درباره‌ی هدف آموزش است. مردم قرن بیست‌ویکم بیشتر از تمام زمان‌ها قادر به شکل دادن نسل آینده هستند در حالی که نمی‌دانند باید چه موجودی را تربیت کنند.

برای درک ریشه‌ی این وضعیت باید دو سده به عقب برگردیم. تربیت تا قبل از تغییرات سیاسی-دینیِ شگرفِ قرن هجدهم کاملا مبتنی بر آموزه‌های دینی بود. آن زمان بین کلیسا و مدرسه تفاوتی وجود نداشت،‌ همانطور که مفاهیم مذهبی و آموزشی نیز از یکدیگر قابل تفکیک نبودند. معلم/ملا کتاب مقدس را آموزش می‌داد، کشیش/روحانی فعالانه در پرورش کودکان و نوجوانان مشارکت داشت و انسان غایی، به صورت شخصیتی کاملا روحانی-معنوی ترسیم می‌شد. در چنین شرایطی نیاز به بازتعریف هیچ مفهوم یا هدفی نبود و از بشر کاری جز پیروی برنمی‌آید. مکاتب عرفانی این زمان هم اهداف تربیتی مشخصی را دنبال می‌کردند و با ایمانی راسخ می‌کوشیدند پیروان خود را در مسیر تبدیل به انسانی کامل قرار دهند. این نگاه الگوی بشر ایده‌آل را بر رهبران دینی مانند پیامبر یا ائمه منطبق می‌ساخت که در دین اسلام محمد رسول خدا (ص) و حضرت علی (ع) بهترین مثال برای آن هستند.

اما آنطور که کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش شرح می‌دهد همه‌ی این سیستم‌های تربیتی برپایه جهان‌بینی دینی شکل گرفته بودند. انقلاب صنعتی، پیدایش مکتب اومانیسم، تحولات عمیق سیاسی اروپا و گسترش استعمار غربی به شکل پی‌درپی نگرش بشر را نسبت به دنیا تغییر دادند تا قطب‌نمای اخلاقی، از تربیت انسان الهی، به سمت موجودی دنیوی تغییر جهت دهد. مکاتب آموزشی مدرن در چنین شرایطی متولد شدند. رهبران جریان‌ساز حوزه‌ی آموزش همگی سامان دادن پرورش نسل جوان را مد نظر داشتند اما با وجود تمام تحولات این عرصه، هدف تعلیم و تربیت همچنان مورد اختلاف است.

این عدم توافق منبع سردرگمی‌های فراوانی برای دانشجویان جوان است اما خوشبختانه اثر پیش‌رو و دیگر عناوین مشابه‌ راهنمایی تحسین‌آمیز برای هدایت آن‌ها از میان شلوغی بازار فلسفه‌های تربیتی هستند. این کتاب که توسط انتشارات آوای نور به چاپ رسیده همه‌‌ی مکاتب آموزشی تاریخ را گردهم آورده و شرحی مختصر اما جامع را از اصول آن‌ها به شما عرضه می‌کند.

باید اشاره کرد که کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش به منظور تدریس در یک نیمسال تحصیلی تالیف شده و انتخابی عالی برای دانشجویان کارشناسی است. همچنین علی اکبر نصیری در این اثر کلیدواژه‌های پژوهش را دراختیارتان گذاشته تا براساس ترجیحات شخصی یک یا چند مکتب را برای مطالعه‌ی بیشتر انتخاب کنید. شایان ذکر است در قسمت انتهایی کتاب، لیستی از منابع مفید قرار دارد که می‌توانید از آن‌ها برای گسترش اطلاعاتتان درباب فلسفه‌ی تعلیم و تربیت کمک بگیرید.

کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش مناسب چه کسانی است؟

اثر پیش‌رو یک کتاب درسی است که با هدف آموزش به دانشجویان رشته‌ی علوم تربیتی در مقطع کارشناسی و همچنین افرادی که در دانشگاه‌های فرهنگیان مشغول به تحصیل هستند تالیف شده است. اما اگر در مقطع آموزش عالی تحصیل نمی‌کنید، ولی به مطالعه درباره‌ی مکاتب تربیتی علاقه دارید نیز می‌توانید از کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش کمک بگیرید. زبان ساده‌ی کتاب آن را به گزینه‌ای مناسب برای ورود به مباحث آموزشی تبدیل کرده و بیان سلیس علی اکبر نصیری باعث می‌شود به راحتی در دنیای فلسفه‌های تعلیم و تربیت غرق شوید.

در بخشی از کتاب اصول و فلسفه آموزش و پرورش می‌خوانیم

لیبرالیسم، فلسفه سیاسی است که در قرن هجدهم آغاز شد. در آغاز قرن بیستم به اوج خود رسید. آزادی‌خواهی در تمامی ابعاد زندگی اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، دینی و... مطرح شد. لیبرالیسم در مشخص‌ترین تعبیرش، بر اهمیت وجدان و عدالت در سیاست تأکید می‌کند. از حقوق انسان‌ها به‌خصوص اقلیت‌های نژادی و دینی حمایت می‌کند. از آزادی‌های مدنی و حقوق فردی دفاع می‌کند.

در عرصه تعلیم‌و‌تربیت و تعالی اندیشه، مهم‌ترین نگاه لیبرالیسم این است که «جرأت دانستن داشته باش». این شعار، یک شعار بسیار مهمی است. به انسان جسارت می‌دهد، توانایی برخورد با بسیاری از خرافات و حتی مقدسات را می‌دهد. به یک معنی، لیبرالیسم یعنی «هیچ‌کس و هیچ‌چیز، هیچ‌گاه مقدس نبوده است و نیست. ما را از مقدسات رها کنید. هیچ شخصیت یا هیچ عقیده‌ای را مطرح نکنید که فقط وظیفه ما تقدیس و تجلیل آن باشد و بس. ما از این پس اهل تحلیلیم نه اهل تجلیل. این است مفهوم دقیق لیبرالیسم».

لیبرالیسم، در برابر ولایت کلیسایی و ولایت پادشاهی قد برافراشت؛ هم مقدس‌بودن ارباب کلیسا و هم مقدس‌بودن ولایت حاکمان دیکتاتور تاریخ را زیر سؤال برد و بالاتر از آن، مقدس‌بودن ولایت فکری را از میان برداشت. ولایت کلیسایی، ولایت سلطنتی و ولایت فکری، در قرون‌وسطی سه مانع بزرگ در راه رشد‌و‌تعالی انسان بوده‌اند که لیبرالیسم مبارزه با این سه مانع را وجهه همت خود قرار داد. البته به توفیقاتی هم دست یافت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
بخش 1: کلیات
درس اوّل: در جستجوی تعریف فلسفه
درس دوم: علم چیست؟
درس سوم: فلسفه چیست؟
درس چهارم: انسان‌شناسی و تعلیم‌و‌تربیت
درس پنجم: معرفت‌شناسی و تعلیم‌و‌تربیت
درس ششم: ارزش‌شناسی و تعلیم‌و‌تربیت Axiology
درس هفتم: فلسفه اخلاق
درس هشتم: زیبایی‌شناسی
درس نهم: تفکر و تعلیم و تربیت
درس دهم: تعلیم‌و‌تربیت چیست؟
درس یازدهم: اصول تعلیم‌و‌تربیت
درس دوازدهم: فلسفه تعلیم‌وتربیت
درس سیزدهم: دیدگاه‌هایی درباره فلسفه تعلیم‌و‌تربیت
بخش 2: مکتب‌های فلسفی و ارتباط آن‌ها با تعلیم‌و‌تربیت
درس چهاردهم: ایده‌آلیسم یا پندارگرایی
درس پانزدهم: رئالیسم و تعلیم‌و‌تربیت
درس شانزدهم: پراگماتیسم و تعلیم‌و‌تربیت
درس هفدهم: اگزیستانسیالیزم و تعلیم‌و‌تربیت
بخش 3: دیدگاه‌های تربیتی