معرفی و دانلود کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی

معرفی کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی

منبعی جامع برای شناخت یکی از برترین بزرگ‌مردان عرصه‌ی علم و حکمت ایرانی و اسلامی! کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی حاوی مجموعه‌ای از مقالات محققانه و روشنگرانه از پژوهشگران مجرب غربی است که زندگانی، احوال، اندیشه‌ها و آثار این حکیم خردمند را برای مخاطبان شرح می‌دهند. سادگی زبان و دقت در تنظیم مطالب از مشخصه‌های بارز این مجموعه‌ی مقالات فلسفی به شمار می‌روند.

درباره‌ی کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی

ابوعلی حسین‌بن عبدالله‌بن‌حسن‌بن‌علی‌بن سینا (359 تا 416 خورشیدی) که با عناوین ابن سینا، پورسینا، ابوعلی سینا و شیخ‌‌الرئیس نیز شناخته می‌شود، فیلسوف، طبیب، شاعر، ریاضی‌دان، جغرافی‌دان، شیمی‌دان، موسیقی‌دان، زمین‌شناس و در یک کلام، حکیم نامدار ایرانی است که از جریان‌سازترین و اثرگذارترین اندیشمندان سراسر جهان به شمار می‌رود. آثاری که ابن سینا در حوزه‌ی پزشکی و فلسفه نگاشته، همچنان در برترین دانشگاه‌های جهان مورد مطالعه قرار می‌گیرند و توسط خبره‌ترین محققان بازخوانی می‌شوند. به سبب گستره‌ی وسیع مطالعات این فیلسوف و دانشمند، همچنین تنوع تألیفات وی، همچنان با گذشت قرن‌ها، آن‌طور که شایسته بوده به مخاطبان عام و خوانندگان غیرمتخصص شناسانده نشده. به‌طور مثال، اگرچه تمامی مخاطبان دست‌کم با چهره‌ی ابن سینا به‌عنوان یک فیلسوف آشنایی دارند اما زوایای گوناگون اندیشه‌ها و استدلال‌های فلسفی ابن سینا بر ایشان پوشیده مانده است. یکی از دلایل این موضوع را می‌توان متن سنگین و پیچیده‌ی کتاب‌هایی دانست که پیرامون زندگی و تفکرات شیخ الرئیس نوشته شده و مطالعه‌ی آن‌ها برای افرادی که سررشته‌ای از فلسفه ندارند بسیار دشوار است.

برای رفع این مشکل و به منظور آشناسازی خوانندگان عام با دانش و آثار ابوعلی سینا، به‌خصوص در زمینه‌ی فلسفه، کتاب‌های متعددی نوشته شده‌اند که البته خالی از ایراد نیستند. یکی از بهترین نمونه‌های چنین آثاری همین کتابی است که هم‌اکنون روبه‌روی شما قرار دارد. کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی (Interpreting Avicenna: critical essays) مجموعه‌ای است از مقالاتی که هر کدام یکی از حوزه‌های تفکر ابن سینا را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. مطالعه‌ی این اثر دیدگاهی همه‌جانبه و جامع نسبت به این حکیم خردمند در اختیار مخاطبان قرار خواهد داد. مقالات کتاب حاضر به قلم نویسندگان گوناگونی از جمله دیوید سی. رایزمن، پیتر آدامسون، دیمیتری گوتاس و... نگاشته شده‌اند. پی‌نوشت‌ها و فهرست منابعِ هر کدام از مقالات هم در درک بهتر مطالب به خوانندگان کمک خواهند کرد و هم نقشه‌ی راهی برای مطالعات آتی ایشان، بدان‌ها ارائه خواهند نمود.

روشی که امروزه محققان غربی در شناخت فلسفه‌ی اسلامی، به‌ویژه بررسی اندیشه‌های ابن سینا به کار می‌گیرند، با آن روش سنتی که قرن‌ها اندیشمندان ایرانی به کار می‌گرفتند، تفاوت بسیاری دارد. هر دو سودمند و اثربخش بوده‌اند، اما واقعیت این است که برای محققان ایرانی، روش خاص پژوهشگران غربی همچنان تا حد زیادی ناشناخته مانده. بدیهی است زمانی می‌توانیم دیدگاهی کلی و جامع نسبت به تمامی مطالعات پیرامون فلسفه‌ی اسلامی داشته باشیم که تمامی روش‌های صورت‌گرفته در چنین مطالعاتی را بشناسیم؛ خواه سنتی و به شیوه‌ی محققان ایرانی یا به روش مدرن پژوهشگران غربی. در این مورد، کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی فرصت بسیار خوبی را در اختیار خوانندگانش قرار می‌دهد تا با گوشه‌ای از طرز فکر و رویکرد اندیشمندان غربی نسبت به آثار، احوال و زندگی و زمانه‌ی ابوعلی سینا آشنا شوند؛ روش‌های غلط را تشخیص بدهند و از شیوه‌های صحیح نیز برای مطالعات خود الگو بگیرند.

نگاهی مختصر به عناوین مقالات این کتاب نشان می‌دهد که گردآورندگان و گروه مترجمان مقالات، به طیف متنوعی از موضوعات مرتبط با ابن سینا نظر داشته‌اند و هیچ‌یک از ابعاد متنوع زندگانی و آثار او را مورد غفلت قرار نداده‌اند. توجه داشته باشد که مترجمان این اثر، حین ترجمه‌، دو مقاله‌ی دیگر را که در نسخه‌ی زبان اصلی موجود نبوده بدان افزوده‌اند. مقالات کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی را نه صرفاً می‌توان از نوع تحقیقی دانست و نه می‌توان آن‌ها را نوعی گزارش تلقی کرد. در واقع مقالات این مجموعه ترکیبی از تحقیق و گزارش هستند اما جنبه‌ی تحقیقی بودن آن‌ها غالب است. سیر بیان موضوعات و مطالب اثر حاضر نیز به این صورت است که ابتدا زندگی، زمانه و برنامه‌ی فلسفی ابوعلی سینا مطرح می‌شود، در ادامه، مبحث قیاس که در حوزه‌ی مباحث مرتبط با استدلال قرار می‌گیرد، بیان می‌گردد. معرفت‌شناسی موضوع بعدی بوده و پس از آن نیز فلسفه‌ی طبیعی، الهیات و مابعدالطبیعه از منظر ابوعلی سینا بررسی می‌شوند. در مرحله‌ی بعد، تمایز وجود و ماهیت و مواجهات ابوعلی سینا با حوزه‌های جهان اسلام، مسیحیت و یهودیت هدف بحث و مطالعه قرار می‌گیرند.

عدم انسجام متن مقالات به سبب متفاوت بودن نویسندگان و مترجمان آن‌ها، دقت در ترجمه و همچنین روانی نثر از ویژگی‌های دیگر این کتاب محسوب می‌شوند. انتشارات ترجمان علوم انسانی چاپ این اثر ارزشمند را به عهده داشته است.

نکوداشت‌های کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی

• کتابی راهنما برای شناخت اندیشه‌های ابن سینا. دستاوردی بسیار قابل‌توجه! هر مقاله از آن، اطلاعات شما را در زمینه‌ی زندگی، آراء و میراث این سینا افزایش خواهد داد. گنجینه‌ای از اطلاعات ارزشمند پیرامون زندگانی، احوال و آثار ابن سینا و کتابی روشنگرانه و جامع که مرجعی اساسی برای نسل‌های آینده به شمار می‌رود. (الکساندر ترایگر، مطالعات الهیات)

• نقطه‌ی عطفی برای مطالعات مرتبط با آثار و اندیشه‌های ابن سینا. (توبی مایر، مجله‌ی مطالعات اسلامی)

• اگر بخواهیم مورخان روشنفکر و اهالی فلسفه را متوجه دستاوردهای ارزشمند ابن سینا کنیم، کتاب حاضر یک گام اساسی برای رسیدن به چنین هدفی خواهد بود. علاقه‌مندان مطالعه در حوزه‌ی فلسفه و تفکر اسلامی، همچنین مورخان فلسفه از مطالعه‌ی آن سود بسیاری می‌برند. (سجاد رضوی، مجله‌ی انجمن شرق آمریکا)

کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان و پژوهشگران رشته‌ی فلسفه، همچنین علاقه‌مندان به مباحث مرتبط با تاریخ فلسفه و فلسفه‌ی شرق را به مطالعه‌ی کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی دعوت می‌کنیم.

در بخشی از کتاب ابن سینا: مجموعه مقالات تفسیری و انتقادی می‌خوانیم

ابن‌سینا در الإشارات و التنبیهات قیاسات کاملِ {= معتبر} متعددی را عرضه می‌دارد و قیاسات ناکاملی که به آن‌ها تحویل می‌یابند و بدین‌ترتیب زایایی‌شان اثبات می‌شود (تحویلات مزبور نسبتاً آسان هستند، لذا من بحث را به قیاسات کامل محدود می‌کنم، یعنی قیاساتی که در آن‌ها انتاج هر نتیجه‌ از مقدماتی که مثبَت هستند بیِّن است). شایسته است بر این نکته تأکید ورزیم که اگر قیاسات کامل به‌عنوانِ کامل پذیرفته می‌شوند، دیگر هیچ نیازی به تحلیلی عمیق‌تر از آنچه ابن‌سینا در الإشارات و التنبیهات انجام داده است نخواهد بود.

قیاسات کامل در اینجا از شکل اول هستند. هنگامی‌که مقدمه صغرا فعلیه است، یعنی یا مطلقه‌ای است مانند هر ج زمانی ب است، یا ضروریه‌ای است مانند هر ج بالضروره ب است، آنگاه می‌تواند با سه قسم مقدمه کبرایِ هر ب زمانی/بالضروره/بالإمکان الف است اقتران یابد تا به‌ترتیب سه قضیه هر ج زمانی/بالضروره/بالإمکان الف است را نتیجه دهد (برخی ممکن است دراین‌خصوص ایراد بگیرند که چگونه وقتی اوسط در صغرا «بالضروره ب» و در کبرا «ب» است، این قیاس کامل است؟ اما ابن‌سینا آن را کامل در نظر می‌گیرد).

تقریباً تمامِ منطق‌دانانِ پس از ابن‌سینا با وی در این نکته توافق دارند. مع‌هذا، درخصوصِ زایاییِ آن قیاساتی از شکل اول که مقدمه صغرایشان از قضایای ممکنه است، زمانی‌که حد اکبر در آن‌ها صرفاً -‌طبق مصطلاحات این منطق‌دانان‌- «بالقوه» به اصغر گذار می‌کند، با وی اختلافِ‌ نظر دارند. به عقیده ابن‌سینا از اقترانِ هر ج بالإمکان ب است و هر ب بالإمکان الف است ما می‌توانیم هر ج بالإمکان الف است را استنتاج کنیم و از اقترانِ هر ج بالإمکان ب است و هر ب بالضروره الف است ما می‌توانیم هر ج بالضروره الف است را استنتاج کنیم.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه سرپرست ترجمه
بخش اول. مقدمه
بخش دوم. زندگی و زمانه ابن‌سینا
بخش سوم. برنامه فلسفی ابن‌سینا
بخش چهارم. قیاس نزد ابن‌سینا
بخش پنجم. یقین، توجیه و مبادی معرفت در معرفت‌شناسی ابن‌سینا
بخش ششم. خوش‌بینی معرفت‌شناختی ابن‌سینا
بخش هفتم. اندیشه‌های غیراستدلالی
بخش هشتم. فلسفه طبیعی ابن‌سینا
بخش نهم. ابن‌سینا و کاربست طب
بخش دهم. الهیات ابن‌سینا
بخش یازدهم. از واجب‌الوجود تا خدا
بخش دوازدهم. ماهیت و وجود
بخش سیزدهم. مواجهه جهان اسلام با ابن‌سینا
بخش چهاردهم. پذیرش ابن‌سینا در فرهنگ‌های یهودی
بخش پانزدهم. مواجهه فرهنگ لاتین قرون‌ وسطا با ابن‌سینا
نمایه اشخاص و آثار
نمایه مفاهیم