معرفی و دانلود کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم)

معرفی کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم)

کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم) نوشته‌ی هانری تروایا یک روایت دقیق و تقریباً کامل از زندگی ایوان چهارم، معروف به ایوان مخوف، اولین تزار روسیه است. این کتاب با نثری ساده نوشته شده و بیشتر از آنکه یک اثر تاریخی باشد، یک بیوگرافی خوش‌خوان است که شما را به قرن 18 میلادی به روسیه و آغاز دوره‌ی تزاری روسیه می‌برد.

درباره‌ی کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم)

کشتن بسیاری از آدم‌ها، از درباریان گرفته تا مردم عادی و حتی فرزند خود در کنار ویژگی‌هایی مانند جاه‌طلبی، قدرت‌طلبی، انتخاب لقب تزار برای اولین بار برای خود در سن هفده سالگی در اولین ازدواج از مجموع هشت ازدواجش، انجام جنگ‌های متعدد و کسب پیروزی‌ها و شکست‌های فراوان و در نهایت تضاد بین مذهبی بودن و انجام این حجم رعب‌آوری از جنایت باعث می‌شود صفت «مخوف» بهترین انتخاب برای این شخصیت باشد. کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم) (Ivan the Terrible) توسط مورخ روسی، هانری تروایا (Henri Troyat)، درباره‌ی اولین تزار و یکی از قدرتمندترین، تأثیرگذارترین و مخوف‌ترین فرمانروایان روسیه است.

ایوان شخصیتی پیچیده و چندوجهی داشت؛ هم مردی مذهبی بود که ساعت‌ها در صومعه‌ها مشغول عبادت بود، هم فردی بی‌رحم و ستمگر که هزاران نفر را به شکنجه و قتل محکوم می‌کرد. این تضاد بین ایمان عمیق و خشونت وحشیانه، یکی از نکات اصلی کتاب است که کمک می‌کند بهتر بفهمیم چرا او این‌قدر ترسناک بود.

کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم) با دوران کودکی او آغاز می‌شود؛ دوران کودکی سختی که با از دست دادن پدر و مادر خود در سنین کم و احاطه شدن با درباریان فاسد سخت گذشت و شاید یکی از دلایل تصمیمات و رفتارهای سال‌های بعد او هم همین موضوع باشد. با پیش رفتن این داستان به سمت دوران نوجوانی و جوانی، چگونگی انتخاب لقب تزار شرح داده می‌شود. قدرت‌طلب و جاه‌طلبی بسیار ایوان باعث شد در هنگام ازدواج در سن 17 سالگی، لقب تزار را برای خود انتخاب کند که نمادی از قدرت مطلق و الهی در روسیه بود.

از نظر سیاسی و نظامی، کتاب جنگ‌های متعدد او را با همسایگانش مانند لهستان، سوئد، تاتارها و عثمانی‌ها شرح می‌دهد. ایوان تلاش کرد روسیه را از زیر سلطه‌ی مغول‌ها بیرون بکشد و قلمرو آن را به سمت شرق تا سیبری گسترش دهد. باید گفت در این مسیر موفق هم بود و توانست برای خودش افتخاراتی کسب کند.

ایوانِ پسرکُش

اما بخش مهم‌تری که نویسنده به آن پرداخته، زندگی شخصی این تزار قدرتمند است. زندگی خصوصی وی مملو از خشونت، پارانویا و جنون بود. او نه فقط علیه دشمنان خارجی و مردم خود روسیه، بلکه علیه نزدیک‌ترین اطرافیان خود نیز دست به قتل و شکنجه می‌زد. حتی در اوج عصبانیت، پسرش را با دست خودش کشت! این رفتارها و جنون باعث شد در پایان عمرش به حالتی نزدیک به دیوانگی برسد.

یکی دیگر از نکات جالب کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم)، بررسی رابطه‌ی ایوان با کلیسای ارتدکس است؛ او به‌عنوان فردی مذهبی خود را نماینده‌ی خدا روی زمین می‌دانست و به همین خاطر، دست به هرکاری که می‌زد، آن را توجیه مذهبی می‌کرد. این ترکیب جنون قدرت، خشونت بی‌حد و ایمان عمیق، شخصیت او را به یک حکمران افسانه‌ای و در عین حال ترسناک تبدیل کرده است، اما نقطه‌ی تمایز این کتاب با سایر آثاری که می‌توانید در مورد این شخصیت بزرگ تاریخی بخوانید، پرداختن به وجهه‌ی انسانی این پادشاه خشن است.

هانری تروایا، زندگی‌نامه‌نویس متبحر

اگرچه سبک نوشتن روشن و مستقیم هانری تروایا که خود زاده‌ی روسیه بود ولی بعد از انقلاب روسیه با خانواده به فرانسه مهاجرت کرد، همیشه مورد پسند منتقدان ادبی نبود، اما هانری تروایا میان خوانندگان عام محبوبیت گسترده‌ای داشت. سبک شفاف و ساده‌ی او در کتاب‌هایش باعث شد زندگی‌نامه‌هایش نیز مورد توجه قرار بگیرند. او معمولاً سراغ چهره‌های بزرگ ادبی و سیاسی روسیه و همچنین فرانسه مانند داستایفسکی، تولستوی، چخوف، بالزاک، کاترین کبیر رفت و ایوان مخوف هم یکی از شخصیت‌های تاریخی بزرگی بود که او زندگینامه‌ی وی را نوشت.

در کل، این کتاب نه فقط یک بیوگرافی تاریخی، بلکه بیشتر یک نگاه روان‌شناسانه و سیاسی به یکی از تأثیرگذارترین و در عین حال تاریک‌ترین شخصیت‌های تاریخ روسیه است. برای هر کسی که به تاریخ، سیاست و روان‌شناسی علاقه دارد، این کتاب منبعی جذاب و آموزنده است. در پایان پس از خواندن این کتاب که انتشارات لیوسا آن را با ترجمه‌ی آ. افسر کشمیری منتشر کرده است شما خواهید دانست که چگونه مردی مذهبی، با نقاب تقدس، وحشت را به جان یک ملت انداخت!

کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم) مناسب شما است اگر

• به تاریخ روسیه و سرگذشت فرمانروایانش علاقه دارید و به دنبال شناخت شخصیت‌های پیچیده و چندلایه تاریخی هستید.
• از بررسی ترکیب قدرت، خشونت، دین‌داری و جنون در قالب شخصیت‌های واقعی لذت می‌برید.
• به سبک نوشتاری تحقیقی اما روایت‌محور علاقه دارید.
• دوست دارید درباره‌ی جنبه‌های تاریک روان انسان از طریق زندگی واقعی یک شخصیت تاریخی بخوانید.

در بخشی از کتاب ایوان مخوف (سرگذشت تزار چهارم) می‌خوانیم

سرانجام همه چیز آماده شد. کشیشان به وظایف خود عمل کرده بودند؛ سپیده در آسمان صاف سر زد، تیراندازان ترکش در دست، توپچیان با کبریت‌هاى روشن، منتظر علامت حمله بودند تا کشتار را آغاز کنند. همه‌ى آنها مى‌دانستند، که انفجار بزرگى باید راه را براى مهاجمین باز کند، اما در حال حاضر سکوت با صداى کشیشان که از دوردست مى‌آمدند، شکسته مى‌شد. تزار که گویى بیشتر روى خدا حساب مى‌کرد تا پیروزى خویشتن، در این لحظه با ارتش نبود، بلکه در کلیساى اصلى اردوگاه بود. این واژه‌ها بر زبان تزار، همانند کشیشى که کتاب مقدس را مى‌خواند جارى شد: "آغل یکى و چوپان هم یکى است"، که انفجار عظیمى زمین را زیر پاى شاه به لرزه در آورد. و این بزرگ‌ترین انفجار، معدن بود که به وقوع پیوست. تزار، شادمانه کلیسا را ترک کرد. و از دوردست به تماشاى چیزهایى پرداخت، که در میان دود به هوا پرتاب مى‌شد، سپس گرد و خاک از لباس‌هایش زدود، و براى نیایش به کلیسا بازگشت. کمى پس از آن، وقتى مشغول اداى مراسم مذهبى بود، انفجار دیگرى در فضا طنین افکند، و بعد صدایى مانند فریاد 100000 سرباز به گوش رسید که مى‌گفتند: "خدا با ماست!"

سربازان روسى موج‌وار آغاز به حمله کردند، تاتارها از بالاى استحکامات تیر، تخته سنگ و آب جوش بر سر روس‌ها مى‌ریختند، ولى مهاجمین با وجود تلفات بسیار به وسیله‌ى نردبان از دیوارها بالا مى‌رفتند، به دروازه‌ها فشار مى‌آوردند، از سر و کول همرزمانشان بالا مى‌رفتند تا از شکاف‌ها وارد شهر شوند، سپس شمشیر در دست با مدافعانى که خیلى زود ناچار به عقب‌نشینى شدند، به مبارزه پرداختند. چکاچاک شمشیرها که به هم مى‌خورد، و فریاد و ضجه‌ها به گوش ایوان که در کلیسا در برابر شمایل مقدس زانو زده بود، نمى‌رسید. ژنرال‌ها چندین بار ملتمسانه از او خواستند نیایش را رها کند و خود را به سربازان سخت‌کوشش، نشان دهد تا موجب تقویت روحیه‌ى آنان شود، اما آیا در اثر وحشت بود یا عبادت، که تا وقتى نیایش را به پایان نرساند از ظاهر شدن در برابر ارتش خود، امتناع ورزید.

فهرست مطالب کتاب

1: والدین
2: دوران کودکى
3: تزار ایوان چهارم
4: اصلاحات
5: غازان
6: بیمارى و پیامدهاى آن
7: لیوُونیا و آناستازیا
8: اندوه و خشونت
9: ماجراى کربسکى
10: اوپریچنیکى
11: فیلیپ متروپولیتن
12: شهادت نوگورود
13: سوختن مسکو به دست تاتارها
14: بستر تزار و سلطنت لهستان
15: استفن باتورى
16: تزارویچ
17: واپسین روزها
شرح تاریخى رویدادها
نام‌نامه