معرفی و دانلود کتاب تذکره المؤمنین: ذکر در آیینه قرآن و حدیث

معرفی کتاب تذکره المؤمنین: ذکر در آیینه قرآن و حدیث

کتاب تذکره المؤمنین: ذکر در آیینه قرآن و حدیث اثر اسماعیل طالب زادگان، در بردارنده‌ی اطلاعات ارزنده‌ای در حوزه‌ی تاثیر ذکر در دل و جان مومنان به خدا با عنایت به آیات نورانی قرآن کریم و احادیث معصومین است.

از آن‌جا که اسلام آئین حیات‌بخش و دستوراتش عامل سعادت و خوشبختی بشر است، برای انسان ارزش و اهمّیت فراوانی قائل شده و در همین راستا برای سعادت او دستوراتی نیز بیان کرده است. قرآن کریم نیز کتاب سعادت همۀ بشر است و انسان‌ها را به ذکر و یاد الهی فرا خوانده. ذکر خدا از جمله مباحث مهمی است که در آموزه‌های دینی مورد توجّه قرار گرفته و حفظ و مراقبت از آن به همگان توصیه شده، که در تمام مراحل زندگی و در هر شرایط و هر مکانی به کار می‌رود و در قرآن و روایات دربارۀ ذکر الهی سفارش شده است.

کتاب تذکرة المؤمنین مشتمل بر پنج فصل است: در فصل اوّل که شامل گفتار اوّل است به مباحث مقدماتی و مفاهیم پرداخته شده و در گفتار دوم، به مبانی آن‌که شامل مراتب ذکر، آثار و موانع ذکر و پیامدهای اعراض از ذکر است مورد بررسی قرار داده شده و در فصل دوم به ویژگی‌های اعتقادی ذاکرین در آیات و روایات پرداخته شده و در فصل سوم به ویژگی‌های رفتاری آن‌ها و در فصل چهارم به ویژگی‌های اخلاقی ذاکرین در آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته و در بخش پنجم برگزیده‌هایی از دعاهای صحیفه‌ی سجادیه به منظور تلطیف روح و جان تقدیم گردیده است.

در کتاب تذکرۀ المؤمنین، ضمن شناخت حقیقت ذکر و مبانی آن، ویژگی‌های ذاکرین تحلیل و بررسی می‌گردد و مشخصه‌های اعتقادی، اخلاقی و رفتاری که در درون و بیرون ظهور می‌کند کشف گردیده. با پرداختن به مصادیق ذاکرین که خداوند در قرآن ذکر کرده است الگوی مناسبی برای خود و مخاطبان ارائه می‌شود.

از آن‌جا که یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص، شناخت ویژگی‌هاست از این‌رو برای شناخت ذاکرین و الگوپذیری از ایشان و همچنین بررسی آثار ذکر در زندگی آن‌ها، لازم است ویژگی‌های ایشان روشن شود. حال این سؤال پیش می‌آیدکه در آیات و روایات چه ویژگی‌هایی برای ذاکرین بیان شده است؟

موضوع ذکر و ذاکرین از موضوعات قابل توجّه و مطرح در علوم مختلف تفسیری، روایی- فقهی، کلامی و... است که در تحقیق حاضر پژوهنده، ابتدا از نگاه تفسیری و روایی و سپس از جنبه‌های علم اخلاقی و تربیتی ویژگی‌های  رااز منظر آیات و روایات مورد کنکاش قرار داده است.

در بخشی از کتاب تذکره المؤمنین می‌خوانیم:

از دیگر ویژگی‌های ذاکرین حق، دوری از شیطان است که خداوند در آیه‌ی فوق خطاب به متقین می‌فرماید: اگر وسوسه‌های شیطانی متوجه تو شد، به خدا پناه ببر و خود را به او بسپار و از لطفش مدد بخواه، زیرا او سخن تو را می‌شنود و از اسرار درونت آگاه و از وسوسه‌های شیطان باخبر است.این دستور از این جهت است که بر سر راه آن‌ها همواره وسوسه‌های شیطانی در شکل مقام، مال، شهوت و امثال این‌ها خودنمایی می‌کند، و شیاطین می‌کوشند آن‌ها را از طریق این وسوسه‌ها از مسیرشان منحرف سازند و از هدف‌شان باز دارند.

در آیه‌ی بعد، راه غلبه و پیروزی بر وسوسه‌های شیطان را به این صورت بیان می‌کند. کسانی ‌که پرهیزکاری را پیشه‌ی خود ساخته‌اند. هنگامی‌که وسوسه‌های شیطانی، آن‌ها را احاطه می‌کند به یاد خدا و نعمت‌های بی‌پایانش به یاد عواقب شوم گناه و مجازات دردناک خدا می‌افتد، در این هنگام ابرهای تیره و تار وسوسه از اطراف قلب آن‌ها کنار می‌رود و راه حق را به روشنی می‌بیند و انتخاب می‌کند.

وسوسه‌های شیطانی پیرامون فکر و روح انسان، پیوسته گردش می‌کنند تا راهی برای نفوذ بیابند. اگر انسان در این هنگام به یاد خدا و عواقب شوم گناه بیافتد، آن‌ها را از خود دور ساخته و رهایی می‌یابد وگرنه سرانجام در برابر این وسوسه‌ها تسلیم می‌گردد.

اصولاً هرکس در هر مرحله‌ای از ایمان و در هر سن و سال، گه گاه گرفتار وسوسه‌های شیطانی می‌گردد، گاه در خود احساس می‌کند که نیروی محرک شدیدی در درون جانش آشکار شده و او را به سوی گناه دعوت می‌کند. تنها راه نجات از آلودگی در چنین شرایطی، نخست فراهم ساختن سرمایه‌ی تقواست که در آیه‌ی مورد بحث به آن اشاره شده و سپس مراقبت و سرانجام توجه به خویشتن و پناه بردن به خدا، یاد الطاف و نعمت‌های او و مجازات‌های دردناک خطاکاران است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی ناشر
مقدمه
پیشگفتار
اهمیّت یاد خدا
پیشینه‌ی پژوهش
اهداف و فواید موضوع
فصل اول: مباحث مقدماتی
گفتار اول: مفاهیم
مفهوم ذاکر
مفهوم غفلت
مفهوم نسیان
مفهوم خشیت
گفتار دوم: مبانی
مراتب ذکر
ذکر لفظی و زبانی
ذکر قلبی
ذکر عملی
آثار ذکر
موانع ذکر
پیامدهای دنیوی و اخروی اعراض از ذکر
زندگی سخت در دنیا و کوری در آخرت
فصل دوم: ویژگی‌های اعتقادی ذاکرین در آیات و روایات
بصیرت
عدم نفاق قلبی
حب الهی
هدایت یافته خاص خداوند
احساس ذلت و خواری در برابر عظمت خداوند
گریه‌های طولانی
دلی مجروح از غم و اندوه
دارای شرح صدر
فصل سوم: ویژگی‌های اخلاقی ذاکرین در آیات و روایات
خشیت از پروردگار
خوش‌نامی
خاضع و تسلیم در برابر پروردگار
قوّه‌ی درک بالا
نورانیت دل
آرامش قلبی و قدرت روحی
شوق لقاء الله
دعا و توسل
تهذیب نفس و خودسازی
احساس نیازمندی شدید به کرم و فضل الهی
شب زنده‌داری و سجده‌های طولانی
فصل چهارم: ویژگی‌های رفتاری ذاکرین در آیات و روایات
پرهیزگاری و تقوا
مصون از لغزش
دوری از شیطان
مقید به اطاعت از خدا
عبودیت و بندگی
طلب عفو و مغفرت الهی
توجه و یاد الهی
دوری از غفلت و دائم الذکر بودن
محاسبه‌ی اعمال خود
امر به معروف و نهی از منکر
اهل عبادت و استغفار
فلاح و رستگاری
فصل پنجم: برگزیده‌هایی از دعاهای صحیفه سجادیه
نتیجه
فهرست منابع