معرفی و دانلود کتاب توانمندسازی روان شناختی

معرفی کتاب توانمندسازی روان شناختی

در کتاب توانمندسازی روان شناختی نوشته زهرا ارغند، مریم ارغند و اکبر آقائی رشنودی، ابتدا مفاهیم و نظریه‌های مرتبط با توانمندسازی روانشناختی، کارآفرینی درون سازمانی و تاثیر و ارتباط آن‌ها مطرح می‌گردد و سپس به استفاده از نظریه‌های رایج، ترکیبی از آن‌ها و یا الهام از آن‌ها می‌پردازد.

اصطلاح توانمندسازی در محیط‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مختلف، معانی و مفاهیم متفاوتی دارد و به همین دلیل نمی‌توان در تمام زبان‌ها به راحتی برای آن معادل مناسبی پیدا کرد و در واقع به سادگی قابل ترجمه نیست. با این حال، بحث درباره مفاهیم و تعاریف محلی ارائه شده درباره مقوله "توانمندی سازی" همواره مباحثی پویا و پرشور بوده است. از جمله مفاهیم بسیار متعددی که برای بیان اصطلاح توانمندسازی به کار می‌رود می‌توان "خود نیرومندی" کنترل، خود اختیاری، خود اتکایی، خود انتخابی، زندگی توام با عزت در سایه ارزش‌ها، توانایی مبارزه برای احقای حقوق خود، استقلال عمل، حق تصمیم‌گیری فردی، آزاد بودن، آگاه سازی و توانمندی توام با صلاحیت و قابلیت را نام برد.

مفاهیم ناظر بر این تعاریف، ریشه در ارزش‌های محلی و بومی و نظام‌های اعتقادی دارد. توماس و ولتهوس برای اولین بار بحث توانمندسازی روانشناختی کارکنان را مطرح کردند. آنان توانمندسازی روانشناختی را حاصل انگیزشى درونى مى‌دانند. آنان با تأکید بر چند وجهى بودن توانمندسازى روانشناختى، ابعاد چهارگانه احساس معنى‌دار بودن، احساس شایستگى، احساس داشتن حق انتخاب و احساس موثر بودن را براى آن در نظر گرفته‌اند. بنابراین مى‌توان بر اساس پژوهش‌هاى گذشته، توانمندسازى روانشناختى منابع انسانى را در پنج بعد احساس شایستگى، احساس موثر بودن، احساس معنى‌دار بودن، احساس خود مختارى و احساس اعتماد مفهوم پردازى نمود. در واقع توانمندسازی روانشناختی به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی به معنی آزاد کردن نیروها و قدرت درونی افراد و همچنین فراهم کردن بسترها و به وجود آوردن فرصت‌ها برای شکوفایی استعدادها، توانایی‌ها و شایستگی‌های کارکنان است.

در بخشی از کتاب توانمندسازی روان شناختی می‌خوانید:

بعد سوم توانمندسازی، احساس خودسامانی می‌باشد. جایی که بعد اول یعنی شایستگی، اهمیت رفتار را نشان می‌دهد، بعد سوم یعنی خودسامانی بر انتخاب رفتار تأکید دارد. "خودسامانی یعنی انتخاب فعالیت‌های شخصی توسط فرد و نظم بخشیدن به آن‌ها". افراد توانمند نسبت به فعالیت‌هایشان، احساس مالکیت و مسئولیت دارند، مشکلات را کنترل نموده و بر توانایی‌های خود تکیه می‌کنند. آن‌ها به عملکردهایشان به عنوان دستوراتی لازم الاجرا و اموری اجتناب ناپذیر نگاه نمی‌کنند." افراد توانمند معتقدند که در مورد انتخاب روش‌های مورد استفاده جهت ایفای نقش‌شان در سیستم، اختیار شخصی دارند." آن‌ها بر شروع و تداوم رفتار، کنترل دارند. هنگامی که افراد احساس خود سامانی می‌کنند، داوطلبانه و تعمدا در انجام کارها شرکت می‌نمایند و فعالیت‌های آن‌ها پیامد آزادی و استقلال شخصی‌شان می‌باشد. آن‌ها خود را افرادی خود آغازگر و بیش فعال می‌بینند و قادرند به میل خود تصمیم‌های مستقل بگیرند و افکار خود را به آزمایش گذارند. خودسامانی یا داشتن حق انتخاب با روش‌های مورد استفاده برای انجام امور، میزان تلاش مورد نیاز، سرعت کار و چارچوب زمانی که کار باید در آن انجام گیرد، پیوستگی بسیار مستقیم دارد. افراد توانمند نسبت به کارهای خود احساس مالکیت دارند زیرا آن‌ها می‌توانند، تعیین کنند که کارها چگونه باید انجام گیرد و با چه سرعتی پایان یابد. داشتن حق انتخاب جزء اصلی خودسامانی به شمار می‌رود.

فهرست مطالب کتاب

فهرست
پییشگفتار
مقدمه
بخش اول: توانمندسازی روان شناختی
تاریخچه توانمندسازی
تعاریف توانمندسازی
رویکردهای توانمندسازی
رویکرد تک بعدی و چند بعدی
رویکرد مکانیکی و ارگانیکی
رویکرد انگیزشی و رابطه ای
رویکرد رابطه‌ای
رویکرد انگیزشی (روان شناختی)
شایستگی
معنا دار بودن کار
داشتن حق انتخاب (خودسامانی)
مؤثر بودن
اعتماد
رویکرد روان شناختی
توانمند سازی روان شناختی
احساس معنی دار بودن
احساس خود کار آمدی
احساس خود تعیینی
احساس موثر بودن
احساس داشتن اعتماد به دیگران
پیش زمینه‌های توانمندسازی روان شناختی
احترام به خود
کانون کنترل
محتوای کار
پیامدهای توانمندسازی روان شناختی
ویژگی‌های ساختار اجتماعی واحدهای کاری در فرآیند توانمندسازی
ساختار سازمانی
بسترهای توانمندسازی
شرایط سازمانی
شرایط مدیریتی
شرایط کارکنان
ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ در ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪسازی
سطح
محتوا
زمینه
حالت
حوزه‌های ارائه فرضیه درباره توانمندسازی
ماهیت انسانی
محیط
قدرت
ویژگی تغییرپذیری
عوامل موثر بر توانمند سازی
تکنیک‌های مدیریتی
رهبری سازمانی
فرهنگ
نشانه‌های توانمندسازی
تئوری‌های روان شناختی توانمندسازی
تئوری خودکارآمدی
تئوری انتظار
پیش زمینه‌های توانمندی روان شناختی
قدرت
ضرورت توانمندسازی
تعهد سازمانی
مفهوم تعهد سازمانی
تعهد مفهومی عاطفی است یا عقلانی؟
تعهد سازمانی مفهومی یک بُعدی است یا چند بُعدی؟
ابعاد تعهد سازمانی
تعهد عاطفی
تعهد مستمر
تعهد هنجاری
کانون‌های تعهد
دیدگاه "ریچرز49"
دیدگاه "هرسی و بلانچارد50"
تعهد به مشتری
تعهد به سازمان
تعهد به خود
تعهد به افراد و تیم کاری
تعهد به کار
رویکردهای تعهد سازمانی
بخش دوم: ارتباط تعهد و توانمندسازی
نظریه تبعیت - تعهد