معرفی و دانلود کتاب جامعه شناسی تمدن: مسائل تاریخی و سنت‌های نظری

معرفی کتاب جامعه شناسی تمدن: مسائل تاریخی و سنت‌های نظری

آن‌چه در کتاب جامعه شناسی تمدن به مخاطبان عرضه شده، ماحصل تلاش‌های یوهان پی آرناسون در شناخت نظریات اندیشمندان حوزه‌ی جامعه‌شناسی تمدن است. این نویسنده با دیدگاهی انتقادی رویکردهایی را تحلیل کرده که از سوی جامعه‌شناسان مطرح سده‌ی اخیر در رابطه با تمدن‌ها، تحولات و روابط میان آن‌ها مطرح شده‌اند. دقت، انسجام و پیچیدگی از مشخصه‌های بارز این کتاب جامعه‌شناختی به شمار می‌آیند.

درباره‌ی کتاب جامعه شناسی تمدن

جامعه‌شناسی از آن دسته علومی است که در دوران مدرنیته و با رشد و پیشرفت علوم انسانی، شکل گرفت. نخستین بار دورکیم شالوده‌ی آن را بنا نهاد و بعدها، سایر جامعه‌شناسان و اندیشمندان غربی، قلمرو آن را گسترش دادند. در ابتدا، علم جامعه‌شناسی تنها در مطالعات متفکران غربی حضور داشت اما رفته‌رفته، دنیای شرق نیز به آن توجه نشان داد. امروزه دیگر نمی‌توان برای این دانش، مرز جغرافیای خاصی در نظر گرفت. یکی از مهم‌ترین شاخه‌های جامعه‌شناسی به بررسی تمدن‌ها و سیر تحولات آن‌ها اختصاص پیدا کرده است. این بخش از علوم اجتماعی که جامعه‌شناسی تمدن نام دارد، در بسیاری از آثار جامعه‌شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای آشنایی بیشتر با قلمرو جامعه‌شناسی تمدن، تئوری‌ها و مسائل مورد نظر آن، می‌توانید سری بزنید به کتاب جامعه شناسی تمدن (Civilizations in Disput) و از اطلاعات ارزشمندی که یوهان پی آرناسون (Jóhann Páll Árnason) در این اثر ارائه کرده، نهایت بهره را ببرید.

کتابی که پیش رو دارید، در پنج بخش تنظیم شده. بخش اول آن نشان می‌دهد که چگونه نخستین بحث‌های جامعه‌شناختی پیرامون تمدن‌ها شکل گرفتند. دعاوی صاحب‌نظران این حوزه، ارتباط میان تمدن با رویکردهای مدرنیسم و تغییراتی که در دیدگاه اندیشمندان نسبت به تمدن و مفاهیم پایه‌ای آن پدید آمد، در همین بخش تحلیل شده‌اند. مطالب این بخش در حکم مقدمه‌ای هستند که شما را با اولین جرقه‌های پیدایش جامعه‌شناسی تمدن آشنا کرده و دگرگونی‌هایی را که در این حیطه صورت گرفته‌اند، شرح می‌دهند.

در بخش دوم، منابع و کتاب‌هایی را خواهید شناخت که برای اولین بار تمدن‌ها و مباحث مربوط به آن‌ها را مورد کنکاش قرار داده‌اند. در این بخش با جامعه‌شناسانی روبه‌رو می‌شوید که از برجسته‌ترین اندیشمندان علوم اجتماعی قلمداد می‌شوند. آراء دورکیم و موس در مورد مفهوم جامعه‌شناسی تمدن، بررسی تاریخ تطبیقی تمدن‌ها در مطالعات ماکس وبر، تحلیل‌های تمدن‌شناختی در آثار اشپنگلر، بورکناو و... از موضوعات اصلی دومین بخش کتاب هستند. یوهان پی آرناسون در سومین بخش کتاب جامعه شناسی تمدن، نظریه‌ها و ایده‌های گروه دیگری از متفکران جامعه‌شناسی را در زمینه‌ی تمدن‌ها و ارتباطات بین‌تمدنی مطرح کرده. همچنین شکوفایی برخی از تمدن‌ها در این بخش مورد موشکافی قرار گرفته‌ است.

در بخش چهارم، مطالبی در رابطه با تحلیل‌های اجتماعی و فرهنگی در عرصه‌ی جامعه‌شناسی تمدن، نظریه‌پردازی‌های این حوزه، ارتباط تمدن‌ها و فرهنگ‌ها، روابط تمدن‌ها با سنت‌های دینی، نحوه‌ی مواجهه‌ی تمدن‌های گوناگون با یکدیگر، گروه‌بندی کردن تمدن‌‌ها، تحولاتی که در سنت‌ها رخ می‌دهند و... بیان شده‌اند. فصل پنجم کتاب بر تمدن غرب متمرکز شده و به مباحثی درباره‌ی پساانگاری و پسااستعمارگرایی و ایرادات چنین رویکردهایی در بررسی تمدن‌ها پرداخته است.

نویسنده در تلاش بوده تا صرفاً راوی دیدگاه‌های سایر جامعه‌شناسان نباشد، بلکه با نگاهی تیزبینانه، اندیشه‌ها و آثارشان را مورد نقادی قرار دهد. همچنین قصد داشته تا چهره‌‌ی چندوجهی تمدن‌ها را به مخاطبان کتاب بنمایاند. در این اثر، شاهد توجه ویژه‌ی مؤلف به جنبه‌های اقتصادی و سیاسی تمدن‌ها نیز خواهید بود.

پیش از این‌که اثر حاضر را تهیه کنید، لازم است یک نکته را یادآوری کنیم. متن کتاب، چه در نسخه‌ی اصلی و چه در نسخه‌ی ترجمه‌شده‌ی آن، سنگین، دیریاب و کمی پیچیده است. گاه در برخی از بخش‌های آن، بدون پرداختن به مطالب مقدماتی، به موضوعاتی اشاره شده که لازم است خوانندگان قبلاً در مورد آن‌ها مطالعه کرده باشند تا بتوانند منظور و مقصود یوهان پی آرناسون را درک کنند. از طرف دیگر، همین پیچیدگی باعث شده تا تنها متخصصان علم جامعه‌شناسی و افرادی که در این حوزه از آموزش آکادمیک برخوردار بوده‌‌اند، بتوانند از اطلاعات آن بهره ببرند. بنابراین، مخاطبان عام و خوانندگانی که آشنایی چندانی با مباحث تمدن‌شناختی و علم جامعه‌شناسی ندارند، بهتر است ابتدا سطح اطلاعات خود را ارتقا دهند و سپس مطالعه‌ی این اثر را آغاز کنند. بااین‌حال، نمی‌توان از نظر دور داشت که تمامی مطالب کتاب از نظم و انسجامی قابل‌توجه برخوردارند که از نگاه خواننده‌ی دقیق، پنهان نخواهند ماند. سالار کاشانی برگردان کتاب را به زبان فارسی عهده‌دار شده و نشر ترجمان علوم انسانی، آن را در اختیار مخاطبان آثار جامعه‌شناختی قرار داده است.

در نکوداشت کتاب جامعه شناسی تمدن

• یادداشت‌های نادر و بی‌نظیری که به قلم یک محقق ارشد نوشته شده. نویسنده‌ی آن، بر موضوع کتاب کاملاً احاطه دارد. یوهان پی آرناسون به دنبال آن بوده که به حوزه‌ی مطالعات تمدن‌ها، به‌عنوان یک علم مستقل، مشروعیت ببخشد‌. (وب‌سایت آمازون)

کتاب جامعه شناسی تمدن برای چه کسانی مناسب است؟

اگر می‌خواهید سیر نظریات جامعه‌شناختی را در مورد پیدایش تمدن‌ها و ارتباط میان آن‌ها مورد مطالعه قرار دهید، خواندن کتاب جامعه شناسی تمدن برایتان راه‌گشا خواهد بود. دانشجویان و اساتید علوم اجتماعی، مطالعه‌‌ی این کتاب را فراموش نکنند.

در بخشی از کتاب جامعه شناسی تمدن: مسائل تاریخی و سنت‌های نظری می‌خوانیم

پیتر واگنر به هم‌گرایی اخیر نظریه‌های متفاوت درباره «هستی‌شناسی اجتماعی پایه‌ای» اشاره می‌کند که در آن سه گونه اصلی فعالیت و کردار انسانی از هم متمایز می‌شوند. روایت خود او از این طرح مفهومی بر کردارهای مربوط به تخصیص مادی، قدرتِ برخوردار از اقتدار و بازنمایی نمادین متمرکز است. اما دیگر روایت‌ها درباره این موضوع از سوی گروه‌های گوناگونی مطرح شده‌اند. کوشش مارکسیستی برای کاستن از تقلیل‌گرایی فراگیر مدل زیربنا-روبنا به شکل‌گیری تمایزی سه‌جانبه میان ساختارهای اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژیک انجامیده است. اولویت نهایی نیروهای اقتصادی، در این مدل، به‌شیوه‌هایی بازتعریف شده است که سازگاری بیشتری با استقلال حقیقی دو عامل دیگر داشته باشد. هم‌زمان، آنتونی گیدنز ایده هستی‌شناسی اجتماعیِ سه‌سطحی را به مدلی تبدیل کرده است که کمتر وام‌دار مفروضات مارکسیستی است. از نظر او، تخصیص (کنترل منابع مادی)، اقتدار (کنترل افراد) و معنا (رمزگذاری نشانه‌ها) مؤلفه‌های اصلی نظام‌های اجتماعی‌اند، اما اولویتی که او به نظریه سلطه به‌منزله چارچوبی وحدت‌بخش می‌دهد بازتابِ گرایش شدیدش به قراردادن قدرت در جایگاهی بالاتر از سایر مفاهیم اصلی است.

ارنست گلنر تفسیر خود از تاریخ جهانی را -که تفسیری به‌شدت انتقادی از سنت مارکسیستی است، اما به‌طرزی انکارناپذیر از جنبه‌های مهمی به این سنت شباهت پیدا می‌کند- بر مفهوم‌پردازی‌ای بسیار متمایز از روابط متقابل و متغیر میان وجوه اقتصادی، سیاسی و فرهنگیِ حیات اجتماعی استوار می‌سازد. از نظر او، شاه‌کلید فهم تغییر و تنوع اجتماعی را باید در «دگرگونی و ارتباط متقابل تولید، اجبار و شناخت» یافت. می‌توان حتی استدلال کرد که نگرش‌های سه‌وجهی در برخی از پارادایم‌هایی که ظاهراً از ویژگی‌های متفاوتی برخوردارند نیز به‌صورت تلویحی وجود دارد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم
سپاسگزاری
مقدمه
1: کشف دوباره تمدن‌ها
1.1. مدعیات و ضدمدعیات تمدنی
1.2. میراث‌ها و خط‌سیرها
1.3. تمدن و مدرنیته
1.4.بازنگری در مفاهیم بنیادی
2: منابع کلاسیک
2.1. دورکیم و موس: مفهوم جامعه‌شناختیِ تمدن
2.2. ماکس وبر: تاریخ تطبیقی تمدن‌ها
2.3.از اشپنگلر تا بورکناو: چرخه‌ها و گذارهای تمدنی
3: معنا، قدرت و ثروت: منظومه‌های متغیر
3.1. برون‌رفت‌ها و گشایش‌ها
3.2. بنجامین نلسون: درون‌مایه‌های تمدنی و مواجهه‌های بین‌تمدنی
3.3. اس. اِن. آیزنشتات: شکوفایی‌ها و پویایی‌های تمدنی
3.4. یاروسلاو کریچی: تمدن‌ها به‌مثابه سرمشق‌های وضعیت انسانی
4: معنا، قدرت و ثروت: منظومه‌های متغیر
4.1. قلمروها و ابعاد تحلیل اجتماعی-فرهنگی
4.2. نظریه‌پردازی درباره تمدن‌ها
4.3. پیکربندی‌های معنا، ۱: مفصل‌بندی‌های فرهنگی جهان
4.4. پیکربندی‌های معنا، ۲: سنت‌های دینی و خط‌سیرهای تمدنی
4.5. الگوهای نهادی، ۱: سیاست و ایدئولوژی
4.6. الگوهای نهادی، ۲: صورت‌های تاریخی حیات اقتصادی
4.7. فرهنگ، نهاد و سازمان: نمونه علم
4.8. مواجهه‌های بین‌تمدنی
4.9. گروه‌بندی‌های تمدنی
4.10. دگرگونی‌ سنت‌ها
4.11. تمدن‌ها و مناطق
5: به پرسش کشیدن غرب: استفاده‌ها و سوءاستفاده‌ها از ضدیت با اروپامحوری
5.1. انگاره‌های دیگربودگی
5.2. پساانگاری و مدعیاتش
5.3. رهانیدن وضعیت پسااستعماری از پسااستعمارگرایی
منابع
واژه‌نامه
نمایه